Dwa Teatry 2011 – laureaci festiwalu

Ewa Wiśniewska z nagrodą „Rzeczpospolitej" Marcin Fischer debiutujący jako reżyser teatralny na Scenie Faktu opowiedział historię Bolesława Kontryma, pseudonim „Żmudzin". Był żołnierzem AK, cichociemnym i dowódcą bohatersko zasłużonym w Powstaniu Warszawskim, ale wcześniej jako młody człowiek wstąpił do Armii Czerwonej i w jej szeregach walczył w Bitwie Warszawskiej.

Czytaj więcej o festiwalu Dwa Teatry

– Mój scenariusz różni się od sztuki, którą kilka lat temu Marek Pruchniewski napisał na zamówienie teatru TV – mówi Fischer. – W oryginale była to epicka, biograficzna opowieść nadająca się na dwugodzinny film akcji lub serial. Wiem, że przede mną kilku reżyserów bezskutecznie przymierzało się do wystawienia jej na małym ekranie. Musiałem znaleźć sposób, by zmieścić ją w skromnych czasowych i budżetowych ramach Teatru TV.

Kluczem okazała się postać Józefa Światły, oficera Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego - w swoich wspomnieniach napisał, że Kontrym był jedną z nielicznych osób, których nie udało mu się złamać. W spektaklu oglądamy bezpośrednią konfrontację tych dwóch osobowości. Światło (Redbad Klynstra) przesłuchuje Kontryma (Jan Frycz). Z perspektywy kata poznajemy losy ofiary.

- Chciałem opowiedzieć zajmującą historię – dodaje Fischer. – Zamiast drobiazgowo rekonstruować fakty, wolałem wzbudzić emocje. Powstała bardziej opowieść psychologiczna, niż historyczna. Nie feruję wyroków, nie oceniam bohaterów. Zostawiam to widzom.

Częste zmiany czasu i miejsca akcji, rwana narracja sprawiają, że przedstawienie bardziej przypomina kinową produkcję niż Teatr TV. – Od początku zakładałem, że robię film nie spektakl – wyjaśnia Fischer.

- To widowisko bardzo interesujące, wiarygodne i wpisujące się w archetyp Konrada Wallenroda, Lorenzaccia i innych, którzy próbowali przechytrzyć zło. Teatr faktu, nad którym nie ciąży cień IPN – mówi „Rz" Krzysztof Zanussi, przewodniczący jury telewizyjnego.

„Kontrym" nie miał jeszcze premiery w TVP. Jedynka pokaże go w nowym sezonie.

Poza Grand Prix wszystkie najważniejsze nagrody zdobył znany już z małego ekranu „Boulevard Volataire". Spektakl doceniono za reżyserię i tekst Andrzeja Barta, zdjęcia – Witolda Adamka oraz kreację Janusza Gajosa. Ewa Wiśniewska została laureatką nagrody aktorskiej, fundowanej przez „Rz", za rolę Pani Z. w „Boulevard Voltaire" oraz Pani Bouvier w „Napisie". Andrzej Bart przyznaje, że cieszy się z laurów, choć nie po nie przyjechał do Sopotu. -Największą przyjemność sprawiły mi spotkania widzami – mówi. – Robienie spektakli, kręcenie filmów to dla mnie frajda, moment odpoczynku od pisania, które jest zadaniem znacznie trudniejszym.

Grand Prix w konkursie radiowym otrzymała „Somosierra", niebanalnie opowiedziana historia słynnej szarży polskich szwoleżerów, która w 1808 roku utorowała Napoleonowi drogę do Madrytu. – Początkowo chciałem zrobić to słuchowisko na 200. rocznicę bitwy pod Somosierrą – mówi reżyser Paweł Łysak, szef Teatru Polskiego w Bydgoszczy. - Zaraziłem pomysłem Pawła Sztarbowskiego, wicedyrektora mojej sceny i dramaturga. Myśleliśmy o adaptacji książki „Kozietulski i inni" Mariana Brandysa. Potem Paweł napisał własny tekst pokazujący historię z perspektywy matek, żon i sióstr żołnierzy. Kobiety stały się lustrem dla bohaterszczyzny mężczyzn. „Somosierra" pokazuje polski patriotyzm jako coś z jednej strony wzruszającego, przejmującego a z drugiej - nieodpowiedzialnego, zawadiackiego, straceńczego.

Kobiety lamentują i zawodzą niczym grecki chór, gdy w tym czasie mężczyźni szykując się do bitwy rozmawiają o jedzeniu i dziwkach. Dramat miesza się z groteską. Wszystkie role zagrali aktorzy Teatru Polskiego w Bydgoszczy. Gościnie wystąpił tylko Arkadiusz Jakubik, jako Napoleon.

- To rozliczenie z naszą historią, patriotycznymi zrywami zrobione przez młodych ludzi może być kontrowersyjne, ale trzyma w napięciu – mówi Grażyna Barszczewska, przewodnicząca radiowego jury. – Wywołuje dyskusje, ale nie pozostawia obojętnym. Kiedy ktoś przypadkowo usłyszy „Somosierrę" w radiu na pewno nie zmieni stacji. Poczeka do końca, bo opowieść wciąga i prowokuje.

Grażyna Barszczewska dodaje, że duże wrażenie zrobił na niej także radiowy teatr „Sex machine" nagrodzony za reżyserię Tomasza Mana i rolę Jadwigi Jankowskiej-Cieślak. - Program konkursowy był w tym roku niezwykle różnorodny: polska i zagraniczna klasyka, teksty współczesne, dramaty rozliczające się z przeszłością, audycje poetyckie a nawet artystyczne słuchowiska dokumentalne – mówi szefowa jury. - Cieszę się, że kilka ciekawych propozycji przedstawiły rozgłośnie regionalne.

Julia Rzemek

NAGRODY

Nagrody w kategorii spektakli Teatru TV XI Festiwalu Teatru Polskiego Radia i Teatru Telewizji Polskiej Dwa Teatry - Sopot 2011

Jury w składzie:

Halina Łabonarska, Rafał Olbiński, Zbigniew Wichłacz, Piotr Wojciechowski, i Krzysztof Zanussi (Przewodniczący)

po obejrzeniu 11 spektakli konkursowych przyznało następujące nagrody:

GRAND PRIX dla najlepszego Teatru TV otrzymuje "KONTRYM" Marka Pruchniewskiego w reżyserii Marcina Fischera.

Nagrodę ufundowaną przez Prezesa Zarządu TVP S.A. jury przyznało:

- dla autora Marka Pruchniewskiego

- dla reżysera Marcina Fischer

- dla Jana Frycza za rolę Bolesława Kontryma "Żmudzina"

- dla Redbada Klijnstry za rolę Józefa Światły

- dla autora zdjęć Pawła Flisa

- za reżyserię -

spektaklu "Boulevard Voltaire" dla Andrzeja Barta.

Nagrodę ufundował Marszałek Województwa Pomorskiego.

- za oryginalny polski tekst dramatyczny lub adaptację dla Teatru TV

- za utwór "Boulevard Voltaire" dla Andrzeja Barta.

Nagroda ufundowana przez BOMI S.A.

- za zdjęcia -

do spektaklu "Boulevard Voltaire" w reżyserii Andrzeja Barta dla Witolda Adamka.

Nagroda ufundowana przez BANK MILLENNIUM S.A.

- za scenografię

- do spektaklu "Księżyc i magnolie" w reżyserii Macieja Wojtyszki dla Izabeli Chełkowskiej.

Nagrodę ufundował Prezydent Miasta Gdyni.

- za muzykę oryginalną lub opracowanie muzyczne

- za muzykę do spektaklu "Wierność" w reżyserii Pawła Woldana dla Michała Lorenca.

Nagrodę ufundował Prezydent Miasta Gdańska.

- za twórczą realizację telewizyjną spektaklu teatralnego -

dla Adama Sikory, autora zdjęć do spektaklu "Auslöschung – Wymazywanie" w reżyserii Krystiana Lupy.

Nagroda ufundowana przez GRUPĘ LOTOS S.A.

- za montaż

- spektaklu "Czarnobyl. Cztery dni w kwietniu" w reżyserii Janusza Dymka dla Anny Dymek.

Nagroda została ufundowana przez Video Studio Gdańsk.

Nagroda aktorska za rolę kobiecą -

za role:

Pani Bouvier w spektaklu "Napis" w reżyserii Wojciecha Nowaka

oraz

Pani Z w spektaklu "Boulevard Voltaire" w reżyserii Andrzeja Barta

dla Ewy Wiśniewskiej.

Nagrodę ufundował Dziennik "Rzeczpospolita".

Nagroda aktorska za rolę męską -

za rolę Pana R w spektaklu "Boulevard Voltaire" w reżyserii Andrzeja Barta

dla Janusza Gajosa.

Nagrodę ufundował Prezydent Miasta Sopotu.

Nagroda Honorowa im. Krzysztofa zaleskiego za twórczość odrzucającą stereotypy i łatwe nowinki, umocowaną w pamięci i historii, dotyczącą problemów współczesności -

dla spektaklu "Czarnobyl. Cztery dni w kwietniu" autorstwa Janusza Dymka, Sławomira Popowskiego, Igora Sawina w reżyserii Janusza Dymka.

Jury przyznało trzy honorowe wyróżnienia aktorskie:

- za rolę Pauliny w spektaklu "Boulevard Voltaire" w reżyserii Andrzeja Barta dla Agnieszki Grochowskiej,

- za rolę Pana Lebrun w spektaklu "Napis" w reżyserii Wojciecha Nowaka dla Grzegorza Damięckiego,

- za rolę Adama w spektaklu "Czarnobyl. Cztery dni w kwietniu" w reżyserii Janusza Dymka dla Leszka Lichoty.

Nagrody w kategorii słuchowisk XI Festiwalu Teatru Polskiego Radia i Teatru Telewizji Polskiej Dwa Teatry - Sopot 2011

Jury w składzie: Grażyna Barszczewska - przewodnicząca, Wojciech Fułek, Piotr Moss, Bogusław Schaeffer, Tadeusz Skoczek, po wysłuchaniu 16 słuchowisk nominowanych do finału festiwalowego na posiedzeniu w dnu 19.06.2011 r. przyznało następujące nagrody:

GRAND PRIX

dla najlepszego utworu otrzymują twórcy słuchowiska

"Samosierra":

za tekst - Paweł Sztarbowski,

za reżyserię - Paweł Łysak,

za realizację akustyczną - Tomasz Perkowski,

za opracowanie muzyczne - Tomasz Obertyn.

Słuchowisko zostało zgłoszone przez Program I Polskiego Radia.

GRAND PRIX ufundował Prezes Zarządu Polskiego Radia S.A.

Nagrodę za reżyserię otrzymuje Tomasz Man za reżyserię słuchowiska "Sex machine" swojego autorstwa.

Słuchowisko zostało zgłoszone przez Program III Polskiego Radia.

Nagrodę ufundował Marszałek Województwa Pomorskiego.

Nagrodę za scenariusz oryginalny otrzymuje Andrzej Bart za scenariusz słuchowiska "Boulevard Voltaire" w reżyserii autora.

Słuchowisko zostało zgłoszone przez Program II Polskiego Radia.

Nagrodę ufundowała Grupa Lotos S.A.

Nagrodę za scenariusz będący adaptacją otrzymują ex aequo:

Bogumiła Prządka

za scenariusz słuchowiska "Miłość korepetytora" według powieści "Balzakiana" Jacka Dehnela w reżyserii Janusza Kukuły.

Słuchowisko zostało zgłoszone przez Program II Polskiego Radia.

oraz

Henryk Rozen

za scenariusz słuchowiska "Ulica" według powieści Daniela Odiji w reżyserii Henryka Rozena.

Słuchowisko zostało zgłoszone przez Radio Gdańsk S.A.

Nagrodę ufundował Dziennik "Rzeczpospolita".

Nagrodę im. Janusza Hajduna za realizację akustyczną otrzymuje Ryszard Szmit za realizację słuchowiska "Bóg zapłacz!" według powieści Włodzimierza Kowalewskiego w reżyserii Janusza Kijowskiego.

Słuchowisko zostało zgłoszone przez Polskie Radio Olsztyn.

Nagrodę ufundowało Radio Gdańsk S.A.

Nagrodę za muzykę otrzymują Igor Gawlikowski i Marek Otwinowski czyli Karbido za muzykę i opracowanie dźwiękowe słuchowiska "Sex machine" Tomasza Mana w reżyserii autora.

Słuchowisko zostało zgłoszone przez Program III Polskiego Radia.

Nagrodę ufundował Prezydent Miasta Sopotu.

Nagrodę aktorską za rolę kobiecą otrzymuje Jadwiga Jankowska-Cieślak za rolę Matki w słuchowisku "Sex machine" Tomasza Mana w reżyserii autora.

Słuchowisko zostało zgłoszone przez Program III Polskiego Radia.

Nagrodę ufundował Prezydent Miasta Gdańska.

Nagrodę aktorską za rolę męską otrzymują ex aequo:

Mariusz Bonaszewski

za rolę

Edypa

w słuchowisku "Król Edyp" według dramatu Sofoklesa w reżyserii Waldemara Modestowicza.

Słuchowisko zostało zgłoszone przez Program I Polskiego Radia.

oraz

Mariusz Bonaszewski

za rolę

Jerzego

w słuchowisku "Kiedy nie mogę uciec" Jacka Raginisa w reżyserii autora.

Słuchowisko zostało zgłoszone przez Program I Polskiego Radia.

Nagrodę ufundował Prezydent Miasta Gdyni.

Nagrodę aktorską za rolę drugoplanową otrzymuje Grzegorz Gromek za rolę Doktora Tubiełły w słuchowisku "Bóg zapłacz!" według powieści Włodzimierza Kowalewskiego w reżyserii Janusza Kijowskiego.

Słuchowisko zostało zgłoszone przez Polskie Radio Olsztyn.

Nagrodę ufundował Hotel BAYJONN.

Nagrodę Honorową im. Krzysztofa zaleskiego

za twórczość odrzucającą stereotypy i łatwe nowinki, umocowaną w pamięci i historii, dotyczącą problemów współczesności otrzymuje słuchowisko "Ulica" według powieści Daniela Odiji w reżyserii Henryka Rozena.

Słuchowisko zostało zgłoszone przez Radio Gdańsk S.A.

Honorową nagrodę zespołową dla Producenta słuchowisk

otrzymuje

Program I Polskiego Radia

, który mimo kryzysów, przeciwności losu i zmiennych sytuacji, niezmiennie pozostaje wiodącą sceną Teatru Polskiego Radia.

Ponadto Jury przyznało wyróżnienia w formie rekomendacji do powtórzenia na antenie ogólnopolskiej i antenach rozgłośni regionalnych następujacym słuchowiskom:

"W tych drzewach jest dużo miejsca"

według tekstów Mariusza Kazańczuka w adaptacji i reżyserii Marii Brzezińskiej. Słuchowisko zostało zgłoszone przez Polskie Radio Lublin.

"Po sobie"

według poezji Artura Daniela Liskowackiego w adaptacji i reżyserii Waldemara Modestowicza. Słuchowisko zostało zgłoszone przez Polskie Radio Szczecin.

Słuchowisko zostało zgłoszone przez Program III Polskiego Radia.

Nagrodę ufundował Prezydent Miasta Sopotu.

Teatr

Czytaj więcej o festiwalu Dwa Teatry

Pozostało 97% artykułu