Witkacy niczym sitcom o kibolach

„Bezimienne dzieło" w reżyserii Jana Englerta w Narodowym z ostrą analizą Polski to na razie spektakl niedowarzony

Publikacja: 03.03.2013 17:46

Witkacowskie przedstawienie o kryzysie elit, braku wiary i tęsknocie za porządkiem nabiera tempa i rodzi emocje, gdy pojawia się Grzegorz Małecki w roli Buffadero vel Cyngi. To współczesny Nikodem Dyzma o wizerunku Humphreya Bogarta w eleganckim prochowcu. ?Jego twarz jest zakryta rondem kapelusza, tak jak Cynga ukrywa prawdziwe cele politycznego marketingu. Był szpiegiem sąsiedniego mocarstwa, ale chce zerwać z przeszłością i wykorzystać gnicie demokracji do zdobycia władzy.

To przedstawienie o kryzysie elit, braku wiary i tęsknocie za porządkiem

Małecki brawurowo pokazuje dalsze losy Edka, którego zagrał w „Tangu" Mrożka – chama zreformowanego. Oglądamy też refleksy legendarnej kreacji Tadeusza Łomnickiego z „Kariery Artura Ui". Małecki kreśli swojego Hitlerka mocną krechą wiecowej hipokryzji, ostrym głosem i drapieżnymi gestami. W tej roli wyraża się chyba zamysł Jana Englerta, by wystylizować Witkacego na pastisz artystyczno-politycznego kabaretu i metafizycznej farsy. Przypominający wcześniejszego „Iwanowa" i „Księżniczkę na opak wywróconą" na tej scenie.

Warstwę komiczną mają budować elementy sitcomu – grane z playbacku odgłosy nalewania alkoholu czy tętentu koni. Mamy żarty na temat spektakli Narodowego – wyje wampir godny „Nosferatu" Jarzyny, zaś Marcin Hycnar (niespełniony malarz Plazmonik) chce uformować swojego bohatera na nowo... wkładając głowę do wiadra i międląc twarz jak Sebastian Pawlak w „Orestei" Kleczewskiej.

Spektakl rozpoczyna się we mgle, z której wychodzi hrabia Giers, cierpiący na martyrologiczną manię. Jerzy Radziwiłowicz nosi ze sobą makietę cmentarnego kościoła. Mamy też żart z awangardy, gdy Róża von Blast (Patrycja Soliman) komponuje muzykę, kiedy bawi się dziecięcym bączkiem w pudle fortepianu.

Englertowi zabrakło jednak materiału literackiego. W spektaklu można pominąć więzienne rozmowy Plazmonika z Różą, bo aktorzy nie znaleźli sposobu na to, by rozważania o sztuce, podszyte nieudanym romansem, były dialogami granymi dowcipnie, z dystansem. Robi się nudno. Mocny jest finał, w którym objawia się klęska Cyngi i zwycięstwo lepiej od niego zakamuflowanych rewolucjonistów z Giertakiem na czele (Mateusz Rusin).

Przez cały spektakl na drugim planie są podejrzani ludzie w dresach i kapturach. Dochodzi do ulicznych potyczek kiboli. Autentyczne walki z policją oglądamy w wizualizacjach. Takiego scenicznego plakatu nie powstydziłby się Jan Klata. Ale najciekawiej jest, gdy Englert wskazuje, że spadkobiercami radzieckiej rewolucji są dziś kibole i dresiarskie watahy.

Sunie w stronę widowni odczłowieczona czarna masa. Skanduje hasła przeciwko indywidualizmowi, domaga się jednej obiektywnej prawdy i nowej wiary. Robi wrażenie walca, który zmiecie niedoskonałą polską demokrację.

Niewykluczone, że energia finału pozwoli podnieść poziom scen niedopracowanych. Wtedy będziemy mogli mówić o dziele.

Witkacowskie przedstawienie o kryzysie elit, braku wiary i tęsknocie za porządkiem nabiera tempa i rodzi emocje, gdy pojawia się Grzegorz Małecki w roli Buffadero vel Cyngi. To współczesny Nikodem Dyzma o wizerunku Humphreya Bogarta w eleganckim prochowcu. ?Jego twarz jest zakryta rondem kapelusza, tak jak Cynga ukrywa prawdziwe cele politycznego marketingu. Był szpiegiem sąsiedniego mocarstwa, ale chce zerwać z przeszłością i wykorzystać gnicie demokracji do zdobycia władzy.

To przedstawienie o kryzysie elit, braku wiary i tęsknocie za porządkiem

Pozostało 80% artykułu
Teatr
Krzysztof Warlikowski i zespół chcą, by dyrektorem Nowego był Michał Merczyński
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Teatr
Opowieści o kobiecych dramatach na wsi. Piekło uczuć nie może trwać
Teatr
Rusza Boska Komedia w Krakowie. Andrzej Stasiuk zbiera na pomoc Ukrainie
Teatr
Wykrywacz do obrazy uczuć religijnych i „Latający Potwór Spaghetti” Pakuły
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Teatr
Latający Potwór Spaghetti objawi się w Krakowie