Reklama

Josephine Baker: "zdegenerowana" artystka w spódniczce z bananów

Ekscentryczna gwiazda Josephine Baker była symbolem kabaretu lat dwudziestych i trzydziestych, teraz jest bohaterką wystawy w Berlinie „Ikona w ruchu” przypominającą jej wielki talent i niezwykłą postać.

Publikacja: 10.02.2024 12:30

Bohaterka berlińskiej wystawy „Ikona w ruchu” Josephine Baker

Josephine Baker

Bohaterka berlińskiej wystawy „Ikona w ruchu” Josephine Baker

Foto: Materiały Prasowe

Tancerka rewiowa, aktorka, piosenkarka, członkini francuskiego ruchu oporu i agentka wywiadu, aktywistka polityczna, matka patchworkowej rodziny - te wszystkie etykietki są tylko częścią złożonej osobowości Josephine Baker (1906 - 1975). Jej bezustanne bycie w ruchu, tak w filmie, jak w życiu oraz wielostronność są tematem wystawy w berlińskiej Nowej Galerii Narodowej nawiązującej do pierwszego występu artystki w Berlinie. Było to prawie 100 lat temu - w Sylwestra 1925 roku. 19-letnia i sławna już wtedy tancerka przybyła z Nowego Jorku jako gwiazda „Revue Nègre“ i podbiła widownię tańcem i wdziękiem. 10 lat później faszystowskie władze uznały ją za „artystkę zdegenerowaną” i zabroniły dalszych występów w Niemczech. 

Josephine Baker urodziła się w slumsach St.Louis

„Ikona w ruchu” to  portret kobiety, której talent i odwaga stały się legendarne na całym świecie. Pochodząca ze slumsów St. Louis w stanie Missouri czarnoskóra dziewczyna od wczesnego dzieciństwa zarabiała na życie tańcząc i śpiewając na ulicach. Jej rewelacyjne poczucie rytmu, które prawdopodobnie zawdzięcza biologicznemu ojcu, żydowskiemu perkusiście, i oryginalny taniec otworzyły jej dość szybko drzwi do występów w wodewilach i rewiach amerykańskich, ale ze względu na kolor skóry, szanse na dalszą karierę sceniczną w Stanach były nikłe. Stąd przeprowadzka do Europy i uzyskane w roku 1937 francuskie obywatelstwo.

Czytaj więcej

"Gdyby odnalazła szczęście, straciłaby talent". Trudne i piękne momenty w życiorysie zmarłej 60 lat temu Edith Piaf

W Paryżu osiągała największe sukcesy kreując nowe, często szokujące formy tańca - z dużą dozą erotyki, szalonymi kostiumami, głośną muzyką. „Folies Bergere“, „Casino de Paris“ czy jej własny klub „Chez Josephine“ oblegali przez widzów z całego świata. Była egzotyczna i ekscentryczna, przebojowa i odważna, już wtedy stała się symbolem kobiety wyzwolonej, mimo swego afro-amerykańskiego pochodzenia. Lubiła szokować: słynna spódniczka z bananów, czy chętnie prezentowana nagość, były dla jednych fascynujące artystycznie, u innych wywoływały zaś rechot zadowolenia.

Aktywność polityczna Josephine Baker

Jakby na przekór oczekiwaniom - programy „czarnej Wenus“, jak ją często nazywano, potwierdzały stereotypy czy rasistowskie wzorce. Ale rewiowa girlsa i niekonwencjonalny styl bycia to tylko jedna strona jej wizerunku, inna - to aktywność polityczna. Podczas wojny współpracowała z Czerwonym Krzyżem, organizowała koncerty dla żołnierzy na froncie, od 1940 roku była członkiem francuskiej Résistance. Po wojnie aktywnie włączyła się w działania ruchu na rzecz praw obywatelskich w USA i stała obok Martina Luthera Kinga na czele słynnego marszu na Waszyngton.

Reklama
Reklama

W walce z rasizmem stworzyła własną patchworkową rodzinę, „Tęczowe plemię“, adoptując dwanaścioro sierot różnego pochodzenia, aby udowodnić, że „dzieci różnych religii i ras także mogą być rodzeństwem”. Rozległy udar zakończył jej życie  w wieku 69 lat. Za zasługi dla Francji odznaczona została m.in. orderem Legii Honorowej i medalem Résistance, w 2021 roku jej symboliczna trumna złożona została w paryskim Panteonie. Baker jest pierwszą czarnoskórą kobietą, która doznała tego zaszczytu.

Josephine Baker inspiruje dzisiejszych artystów

Wystawa w Berlinie próbuje zgłębić fenomen tej artystki, którą dyrektor Neue Nationalgalerie, Klaus Biesenbach określa mianem „totalnego dzieła sztuki”. Ekspozycja prezentuje liczne oblicza bohaterki i ilustruje je wieloma eksponatami. Są tu historyczne czarno-białe fotografie Baker w różnych pozach tanecznych, nagrania piosenek, a także programy słynnych rewii prezentowanych np. w Folies Bergere, plakaty poszczególnych show oraz zdjęcia powojenne - np. z medalem Resistance, czy z marszu na Waszyngton. No i przede wszystkim wiele filmów z tym charakterystycznym dla Josephine Baker wibrującym tańcem.

Czytaj więcej

Zakazano reklamy Calvina Kleina przedstawiającej nagą piosenkarkę FKA Twigs. Artystka protestuje

Szczególne miejsce zajmują dzieła innych artystów, inspirowanych talentem, nonszalancją i ekscentrycznym stylem życia „czarnej perły“ - zarówno jej współczesnych jak Matisse, Le Corbusier czy Alexander Calder, jak również dzisiejszych jak Jean-Ulrick Désert, Carrie Mae Weems czy Kandis Williams, podejmujących istotny wątek afro-amerykańskiego pochodzenia Baker w kontekście dzisiejszych dyskusji o artystach o różnym kolorze skóry. 

Wystawa „Josephine Baker. Icon in Motion“ w Neue Nationalgalerie trwa do 28 kwietnia.

Taniec
Potencjał medialny tańca teraz warty 750 mln zł. Dorównuje żużlowi, wyprzedza MMA
Taniec
„Prometeusz” żegna dyrektora Waldemara Dąbrowskiego
Taniec
Trzy nosy Pinokia. Premiera Polskiego Baletu Narodowego
Taniec
Agata Siniarska zatańczy na festiwalu w Berlinie
Materiał Promocyjny
Startupy poszukiwane — dołącz do Platform startowych w Polsce Wschodniej i zyskaj nowe możliwości!
Taniec
Taneczne święto Indii
Materiał Promocyjny
Jak rozwiązać problem rosnącej góry ubrań
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama
Reklama