Protest przed siedzibą prezydenta Wiktora Juszczenki zorganizowały: skrajnie prawicowa UNA-UNSO (Ukraińskie Zgromadzenie Narodowe – Ukraińska Samoobrona Narodowa), Partia Ukraińska, Tryzub im. Stepana Bandery i Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów (OUN). Powód? Rada obwodu zakarpackiego uznała, że istnieje narodowość rusińska, więc Rusini są tam oficjalną mniejszością narodową.
Według ostatniego spisu powszechnego w liczącym 1,25 mln mieszkańców Zakarpaciu zaledwie 10 tys. osób uznaje się za Rusinów. Istnieje wspólnota rusińska, w 2005 r. zjazd Rusinów wybrał Ludową Radę Rusinów Zakarpacia. Po drugiej stronie granicy, na Słowacji, aż 30 tys. osób uważa się za Rusinów, a zaledwie 14 tys. – za Ukraińców.
– Będziemy protestować przeciwko wszelkim przejawom separatyzmu na Ukrainie – mówi „Rz” Andrij Tarasenko z organizacji Tryzub. – Należy do nich decyzja zakarpackich radnych. Nie możemy się z nią zgodzić, tak jak nie możemy tolerować żądań specjalnego statusu dla języka rosyjskiego ani rewizji ukraińskiej historii i negowania wielkiego głodu. Cerkiew podporządkowana patriarchatowi moskiewskiemu, która aktywnie wspiera ruch separatystyczny w naszym kraju, krzyczy, że Ukraińcy okupują Zakarpacie. To haniebne – dodaje Tarasenko.
– Nie rozumiem protestów związanych z decyzją naszej administracji, by uznać Rusinów za mniejszość narodową – tłumaczy „Rz” Judyta Jewchak z zakarpackiej administracji obwodowej. – Są przecież uznawani w 22 krajach świata, dlaczego Ukraina miałaby się temu sprzeciwiać? Skoro mamy oficjalnie zarejestrowane organizacje Rusinów w naszym kraju, to znaczy, że istnieją i powinni mieć takie same prawa jak inne mniejszości – dodaje nasza rozmówczyni.
Do drugiej wojny światowej, w Polsce określenia „Rusin” używano wymiennie z „Ukrainiec”. Dzisiejszy obwód zakarpacki, będący wcześniej częścią Austro-Węgier, należał od 1918 r. do Czechosłowacji. W marcu 1939 r. Ruś Zakarpacka ogłosiła niepodległość jako Karpato-Ukraina, ale po kilku dniach została zaanektowana przez Węgry. Po wojnie została zajęta przez Związek Radziecki i włączona do Ukraińskiej SRR.
