Rozprawa ze Złotą Jutrzenką

Po raz pierwszy państwo Unii Europejskiej rozprawia się tak radykalnie z partią skrajnie prawicową.

Publikacja: 03.10.2013 23:16

Nikolaos Michaloliakos, przywódca Złotej Jutrzenki, wyprowadzany z sądu po całonocnym przesłuchaniu

Nikolaos Michaloliakos, przywódca Złotej Jutrzenki, wyprowadzany z sądu po całonocnym przesłuchaniu

Foto: AFP, afp afp afp afp

„Krew, honor, Złota Jutrzenka!” – skandowali zwolennicy tej partii, gdy policjanci z oddziałów antyterrorystycznych wyprowadzili z sądu zakutego w kajdanki przywódcę ich ugrupowania, Nikolaosa Michaloliakosa. Był przesłuchiwany całą noc. Sędzia zdecydował, że ma pozostać w areszcie, choć trzech innych polityków tej partii zwolnił za kaucją.

Rząd w Atenach ogłosił, że to „najbardziej dynamiczna konfrontacja z neonazistowskim gangiem w Europie i możliwe, że na świecie”.

– Choć partie skrajnie prawicowe zdobywają w krajach UE poparcie i mają swoich reprezentantów nawet w Parlamencie Europejskim, Złota Jutrzenka rzeczywiście różni się od nich, podobnie jak działania rządu podjęte, by ją zdelegalizować – mówi „Rz” Hugo Bradley z Centre for European Reform.

Aresztowanemu w sobotę Michaloliakosowi i 31 innym działaczom jego partii, w tym pięciu deputowanym, zarzucono m.in. przynależność do organizacji przestępczej, zabójstwa, zamachy bombowe, wymuszenia i pranie brudnych pieniędzy. Ugrupowanie, które od dekady znajdowało się na marginesie sceny politycznej, rok temu – dzięki populistycznym hasłom i radykalizującym się nastrojom pogrążonego w kryzysie społeczeństwa – niespodziewanie zdobyło 7-proc. poparcie i jest w tej chwili czwartą siłą w greckim parlamencie. Złota Jutrzenka, której emblemat przypomina swastykę, a członkowie nieraz wychwalali Adolfa Hitlera, szermowała coraz głośniej hasłami rasistowskimi i obiecywała „oczyścić kraj ze smrodu imigrantów”. Zapewne nie ma zbiegu okoliczności w tym, że w ubiegłym roku, gdy zaczęła marsz ku władzy, w Grecji doszło do 154 rasistowskich ataków, a w tym roku zarejestrowano ich już 104.

Jeszcze w lipcu Złota Jutrzenka cieszyła się 10-proc. poparciem, ale wszystko zmieniło się po zabójstwie antyrasistowskiego działacza i muzyka Pawlosa Fyssasa w połowie września. Do winy przyznał się zwolennik ugrupowania, choć partia stanowczo zaprzecza, by miała z nim cokolwiek wspólnego. Od tego czasu jednak – jak wynika z sondażu z ubiegłego tygodnia – Złota Jutrzenka straciła co najmniej jedną trzecią zwolenników, a zdecydowana większość Greków nie uważa jej już za demokratyczną.

Na początku tygodnia ministrowie rządu Antonisa Samarasa złożyli w parlamencie projekt ustawy piętnującej rasistowską mowę nienawiści, a dzięki kolejnej chcą doprowadzić do zawieszenia finansowania Złotej Jutrzenki.

To pierwszy przypadek, gdy państwo Unii Europejskiej w tak radykalny sposób rozprawia się ze skrajnie prawicową partią polityczną, choć z antyimigracyjnymi, ksenofobicznymi ugrupowaniami kraje europejskie mają do czynienia coraz częściej. „Od lat 90. tego typu partie stały się praktycznie częścią europejskiego krajobrazu politycznego” – twierdzi prof. David Art z amerykańskiego uniwersytetu Tufts, autor książki o radykalnej prawicy w Europie. Wolnościowa Partia Austrii w wyborach w ubiegłą niedzielę zdobyła ponad 20 proc. głosów, stając się tym samym trzecią siłą polityczną w kraju. Doskonale radzą sobie także m.in. antyimigrancka Duńska Partia Ludowa (22 mandaty w parlamencie) czy holenderska Partia Wolności, która w ubiegłorocznych wyborach zdobyła 10-proc. poparcie.

– Najważniejsza różnica między takimi ugrupowaniami w Europie, a Złotą Jutrzenką tkwi w tym, że w przypadku tych pierwszych, choć możemy się z ich poglądami nie zgadzać, to działają w zgodzie z prawem i w ramach systemu politycznego. W przypadku Złotej Jutrzenki mowa nie tylko o neonazizmie czy ekstremizmie, ale o łamaniu prawa i zamieszaniu w zabójstwo – twierdzi Bradley.

Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1026
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1024
Świat
Szwajcaria odnowi schrony nuklearne. Już teraz kraj jest wzorem dla innych
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1023
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1022