Ukraina: koniec kampanii wyborczej do parlamentu

Według najnowszych sondaży niedzielne, przedterminowe głosowanie wygra „Blok Petra Poroszenki” – ugrupowanie urzędującego prezydenta. Jednak zdobędzie zbyt mało mandatów, by samodzielnie utworzyć rząd.

Publikacja: 23.10.2014 17:20

Przywódca Prawego Sektora Dmitrij Jarosz na plakacie wyborczym nad lwowskim targiem

Foto: AFP

Andrzej Łomanowski

Świeżo powstała partia prezydenta zdobędzie od 28,1 (wg ośrodka „Obszczestwiennoje mnienie") do 30,4 proc. (wg instytutu „Demokratyczna Inicjatywa"). Na drugim miejscu w badaniach znajduje się „Partia Radykalna Olega Laszko" (12,9-13,8 proc.) a na trzecim – również niedawno powstały „Narodny front" premiera Arsenija Jaceniuk (8,7 – 10,8 proc.).

Zobacz więcej zdjęć

Socjologowie uważają, że do ukraińskiego parlamentu dostanie się siedem partii. Spośród nich jedynie partia byłej premier Julii Tymoszenko „Batkiwszczina" (ok. 7,5 proc.) uczestniczy po raz kolejny w wyborach. Wśród faworytów wyborów „Partia Radykalna" istnieje trzy lata, ale swój obecny kształt zyskała dopiero wiosną obecnego roku. Pozostałych pięć powstało ledwo kilka miesięcy temu.

Ugrupowanie premiera Jaceniuka utworzyli rozłamowcy z „Batkiwszczyny" i byli główni współpracownicy „Pomarańczowej księżniczki". Równie młoda jest wysoko notowana „Samopomoc" mera Lwowa Andrija Sadowego (ok. 8,5 proc. głosów i ewentualna czwarta co do wielkości frakcja w parlamencie). To samo dotyczy dwóch partii „oligarchicznych": „Bloku Opozycyjnego" (5,9 proc.) i „Silnej Ukrainy" (5,6 proc). Założyła je część oligarchów związanych ze zbiegłym prezydentem Wiktorem Janukowyczem i niektórzy jego bliscy współpracownicy spośród tych, którzy zdecydowali się pozostać na Ukrainie.

Rządząca do lutego prezydencka „Partia Regionów" faktycznie przestały istnieć. Większość jej przywódców (w tym sam Janukowycz i jego najbliższe otoczenie) uciekło do Rosji. Część z ówczesnych deputowanych przyjęło nawet rosyjskie obywatelstwo. Władze imigracyjne w Moskwie odmawiają odpowiedzi na pytanie, czy obywatelem ich kraju został również Wiktor Janukowycz.

Ukraiński system wyborczy jest mieszany: głosuje się zarówno na listy partyjne, jak i w okręgach jednomandatowych. W tych ostatnich około stu kandydatów wcześniej było deputowanymi z „Partii Regionów", ale nawet nie próbują tego eksponować w swoich kampaniach wyborczych. Niechęć do zbiegłego prezydenta i jego ludzi jest zbyt powszechna.

Do wiernych wyborców „Partii Regionów" zwróciły się natomiast ugrupowania oligarchów „Blok Opozycyjny" i „Silna Ukraina". Ponieważ jednak z powodu wojny nie będzie można przeprowadzić głosowania na wschodzie Ukrainy – gdzie mieszkała większość zwolenników byłej partii rządzącej – obu ugrupowaniom ledwo uda się wejść do Werhownej Rady.

Poza parlamentem pozostaną ugrupowania prawicowe „Swoboda" i „Prawy Sektor", które wyrosły i okrzepły w trakcie protestów na kijowskim Majdanie. Politolodzy tłumaczą to tym, że sympatie dla nich w ukraińskim społeczeństwie są znacznie mniejsze niż zwykło się sądzić (co udowodniły już majowe, przedterminowe wybory prezydenckie). A ponadto większość aktywistów obu ugrupowań zaciągnęła się do ochotniczych oddziałów i walczy na wschodniej Ukrainie.

Po wyborach zarówno prezydent Poroszenko, jak i obecny premier Arsenij Jaceniuk (typowany również na przyszłego szefa rządu) będą mieli problem ze sformowanie nowego gabinetu. Nikt nie chce tworzyć koalicji z populistyczną „Partia Radykalną" oraz – rzecz jasna – oligarchów z dawnego obozu Janukowycza. Z punktu widzenia prezydenta ryzykowane jest również sformowanie rządu z nieprzewidywalną Julią Tymoszenko.

Socjologowie przestrzegają jednak, że wybory mogą przynieść dużo niespodzianek, szczególnie przy głosowaniu w okręgach. Znaczna część wyborców przyznaje, że nie wie kto kandyduje w och wyborach i decyzje o tym na kogo głosować będzie podejmowała w ostatniej chwili.