Euro słabe przez Niemcy

W minionym tygodniu szef Komisji Europejskiej Jean-Claude Juncker przedstawił projekt dokończenia przebudowy Eurolandu w wersji naprawdę soft. Nie ma w nim już mowy o niczym, co wymagałoby zmiany unijnych traktatów. Luksemburczyk zaproponował jedynie utworzenie do końca roku wspólnego, unijnego systemu gwarantowania depozytów bankowych oraz powołanie rady niezależnych ekonomistów, którą musiałaby konsultować Komisja Europejska przed wydaniem oceny budżetów krajów unii walutowej. To wzmocniłoby autorytet Brukseli.

Ale nawet tak ograniczone zmiany spotkały się w Berlinie z twardym „nein".

– Niemcy mają jedną obsesję: że będą musieli płacić za słabsze kraje unii walutowej. Te nastroje wśród wyborców Angela Merkel musi brać pod uwagę, jeśli chce wygrać wybory do Bundestagu w 2017 r. – tłumaczy „Rz" Olaf Boehnke, ekspert European Council on Foreign Relations w Berlinie.

Z najnowszego sondażu instytutu Emnid wynika, że kanclerz popiera już tylko 37 proc. Niemców, o 4 pkt proc. mniej niż jeszcze miesiąc temu. To najgorszy wynik od dwóch i pół roku, a więc okresu, kiedy Republika Federalna znajdowała się w środku finansowego kryzysu.

„Merkel walczy o utrzymanie się przy władzy" – pisał w minionym tygodniu na czołówce „Bild", największy dziennik kraju.

Strategia wstrzymywania przebudowy strefy euro oznacza jednak osłabienie wspólnej waluty, o ile nie stawia pod znakiem zapytania jej wiarygodności.

– Nie ulega wątpliwości, że przyznanie Brukseli prawa do pobierania podatków i wydatkowania uzyskanych w ten sposób funduszy, a także dokończenie budowy unii bankowej są warunkami rozwoju euro – mówi „Daily Telegraph" Olivier Blanchard, główny ekonomista MFW, który w ciągu minionych ośmiu kryzysowych lat był odpowiedzialny za pomoc dla krajów Eurolandu.

Podobnie do Junckera sprawy widzą prezes Europejskiego Banku Centralnego (EBC) Mario Draghi oraz minister finansów drugiej co do wielkości potęgi gospodarczej strefy euro, Francuz Emmanuel Macron.

– Bez zmian euro nie przetrwa. Konieczne jest powołanie wspólnego skarbu i ministra finansów dla unii walutowej, których zadaniem byłby transfer funduszy z bogatszych do biedniejszych krajów unii walutowej. To musi być stały proces, a nie układ, w którym przywódcy podejmują w skrajnych sytuacjach decyzje o świcie, aby ratować wspólną walutę – powiedział Macron w wywiadzie dla „Financial Times".

W przedstawionym kilka dni temu przez niemieckiego ministra finansów Wolfganga Schaueble w Brukseli stanowisku taki „federalny skok" Berlin uznał za całkowicie niemożliwy. Podobnie jak powołanie euroobligacji, czyli instrumentów dłużnych gwarantowanych przez wszystkie kraje unii walutowej. Niemcy zażądały także gwarancji, że w przyszłości to prywatni właściciele, a nie podatnicy, będą ponosili koszty ratowania banków komercyjnych.

W Brukseli zrozumiano, że o wszelkich reformach unii walutowej można zapomnieć nie tylko do referendum o pozostaniu Wielkiej Brytanii w Unii w przyszłym roku, ale także do wyborów do Bundestagu w Niemczech w 2017 r.

Czy taka zwłoka jest niebezpieczna?

– Transfer funduszy od bogatszych do biedniejszych krajów unii walutowej jest konieczny dla zapewnienia stabilności euro. Tylko tak będzie można przezwyciężyć problemy uderzające w słabsze gospodarki Eurolandu – przyznaje „Rz" Nicolas Veron, główny ekonomista Instytutu Bruegla i jeden z największych znawców spraw unii walutowej. – To jest zadanie, które trzeba przeprowadzić w perspektywie kilku lat, niekoniecznie natychmiast. Niemcy uważają, że najpierw należy zobaczyć, jak funkcjonuje kluczowa reforma Eurolandu uzgodniona w ostatnich latach: nadzór nad największymi bankami komercyjnymi przez EBC – dodaje Veron.