Niemcy przypomną ofiary pogromu, upamiętniając wypędzonych

64 lata temu mieszkańcy niemieckiego miasta Celle wymordowali więźniów z transportu do obozu Bergen-Belsen

Publikacja: 13.03.2009 04:58

Ciało Polaka Telesfora Świercza znaleziono w Celle przy Fuhrberger Strasse 40 dopiero w listopadzie 1945 roku. Zginął w kwietniu tego samego roku. Miał roztrzaskaną czaszkę i ani śladu po kuli. Takich ofiar było więcej. W sumie 9 kwietnia 1945 roku zginęło 170 więźniów wchodzących w skład transportu jadącego do pobliskiego obozu Bergen-Belsen.

Pociąg, który ich wiózł, zatrzymał się na dworcu w Celle, mieście odległym od obozu o dziesięć kilometrów. Wtedy nad miastem pojawiły się brytyjskie bombowce. Bomby spadły także na pociąg. Wielu więźniów zginęło, reszta ratowała się ucieczką. Gdy bombardowanie się skończyło, ruszyli za nimi mieszkańcy Celle, odpowiadając na apel SS. Mordowali bezbronnych ludzi tam, gdzie ich dopadli. Wydarzenie przeszło do historii pod nazwą masakry w Celle. Wśród ofiar było co najmniej 14 Polaków.

W dużym muzeum historycznym w Celle w Dolnej Saksonii nie ma na temat wydarzeń z 1945 roku nawet śladu. O masakrze więźniów dokonanej przez ludność Celle informuje jedynie niewielka tablica w jednym z parków. Miało powstać miejsce pamięci niesławnych wydarzeń, ale dyskusje na ten temat nadal trwają.

Budynek co prawda jest, ale brakuje pieniędzy. Za to muzeum zamierza otworzyć wystawę poświęconą “wszystkim wydarzeniom” tego okresu za kilka lat, po remoncie. – Masakra będzie częścią wystawy o migracjach ludności w tym okresie – mówi Hilke Langhammer, rzeczniczka muzeum. Owe ruchy ludności to przede wszystkim upamiętnienie losów wysiedlonych Niemców, czyli tych, którzy napłynęli po wojnie do spokojnego miasteczka. Ich losy i cierpienia upamiętnione zostaną niejako w jednym ciągu z ofiarami masakry. Zdaniem Langhammer o masakrze traktuje wystawa na terenie dawnego obozu Bergen-Belsen. Tam jednak przyznają, że sprawa jest traktowana marginalnie.

“Jak to się stało, że mieszkańcy Celle zmasakrowali więźniów zaledwie trzy dni przed pojawieniem się w mieście pierwszych oddziałów brytyjskiej armii?” – pyta retoryczne Bernhard Strebel w książce “Celle April 1945 revisited”.

– Masakry takie zdarzały się w końcowej fazie wojny w wielu miejscach. Można się zastanawiać, czy nie są potwierdzeniem tezy Goldhagena – mówi prof. Wolfgang Wippermann. Daniel Goldhagen jest autorem głośnej książki “Gorliwi kaci Hitlera”, w której udowadniał, że odpowiedzialność za zbrodnie nazistowskie ponoszą nie tylko esesmani czy członkowie NSDAP, lecz także “zwyczajni Niemcy”.

Tak właśnie było w Celle. Jak udowadnia Bernard Strebel, nawet w austriackim Mühlviertel, gdzie miejscowa ludność zmasakrowała 400 uciekinierów z obozu Mauthausen w lutym 1945 roku, w czasie tak zwanego polowania na króliki, dwie rodziny rolników udzieliły jednak schronienia zaszczutym więźniom. W niemieckim miasteczku było inaczej.

– W lokalnej prasie w Celle pojawiły się nawet przed laty artykuły negujące masakrę – mówi Reinhard Rohde, który jako prywatna osoba oprowadza od czasu do czasu zainteresowanych po miejscach dawnych wydarzeń. – Burmistrzem był wtedy były esesman.

Rohde nie rozumie jednak planów łączenia masakry z losem niemieckich przesiedlonych.

[i]Masz pytanie, wyślij e-mail do autora:

[mail=p.jendroszczyk@rp.pl]p.jendroszczyk@rp.pl[/mail][/i]

Ciało Polaka Telesfora Świercza znaleziono w Celle przy Fuhrberger Strasse 40 dopiero w listopadzie 1945 roku. Zginął w kwietniu tego samego roku. Miał roztrzaskaną czaszkę i ani śladu po kuli. Takich ofiar było więcej. W sumie 9 kwietnia 1945 roku zginęło 170 więźniów wchodzących w skład transportu jadącego do pobliskiego obozu Bergen-Belsen.

Pociąg, który ich wiózł, zatrzymał się na dworcu w Celle, mieście odległym od obozu o dziesięć kilometrów. Wtedy nad miastem pojawiły się brytyjskie bombowce. Bomby spadły także na pociąg. Wielu więźniów zginęło, reszta ratowała się ucieczką. Gdy bombardowanie się skończyło, ruszyli za nimi mieszkańcy Celle, odpowiadając na apel SS. Mordowali bezbronnych ludzi tam, gdzie ich dopadli. Wydarzenie przeszło do historii pod nazwą masakry w Celle. Wśród ofiar było co najmniej 14 Polaków.

Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1024
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Świat
Szwajcaria odnowi schrony nuklearne. Już teraz kraj jest wzorem dla innych
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1023
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1022
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Świat
Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 1021