Piąty prezydent Ukrainy

Prezydencką przysięgę składał na „Ewangeliarz Peresopnicki" – staroruskie tłumaczenie Biblii, dokonane w połowie XVI w. w monasterze w Peresopnicy na Wołyniu. Po złożeniu przysięgi otrzymał symbole swej władzy wywodzące się z tradycji kozackiej (m.in. pieczęć i buławę), ale też  radzieckiej (specjalną legitymację prezydenta).

W programowym przemówieniu składającym się z 1919 słów najczęściej (56 razy) użył słowa „Ukraina", 26 razy – „pokój" i 18 – „Europa". Nie pozostawił cienia wątpliwości, że Kijów chce wejść do Unii Europejskiej, ale najpilniejszym zadaniem jest zakończenie wojny na wschodzie kraju.

Jego poprzednik, obalony prezydent Wiktor Janukowycz, w czasie swojej inauguracji w 2010 roku użył 1614 słów, wśród których najczęściej padało „ja".

Wrogowie, przyjaciele ?i cynicy

Najważniejszym fragmentem Poroszenkowskiej przemowy było przedstawienie propozycji zakończenia walk na wschodzie: amnestia dla wszystkich (z wyjątkiem tych, którzy „mają krew na rękach"), korytarz do Rosji dla „rosyjskich najemników", przedterminowe wybory do lokalnych władz w Donbasie (chodziło mu prawdopodobnie o oba obwody: doniecki i ługański). Ale również zapewnienie, że tamta część Ukrainy będzie mogła swobodnie używać języka rosyjskiego – chodź nie powiedział, jaką formę prawną przyjmie obietnica.

Kategorycznie odrzucił możliwość „federalizacji" kraju („dla takich majaczeń nie ma miejsca na Ukrainie"), jednak obiecał reformę systemu władzy i jej decentralizację. „Z nikim nie będzie kompromisu w sprawie (państwowej przynależności) Krymu, europejskiego wyboru Ukrainy i reformy struktur władzy" – swoje słowa wyraźnie skierował do Moskwy. W ciągu ostatnich dwóch miesięcy Kreml domagał się dopuszczenia do procesu przygotowywania zmian ukraińskiej konstytucji, próbując go nadzorować.

Jak zauważyli ukraińscy dziennikarze, fragment o europejskim wyborze kraju oklaskiwał nawet białoruski prezydent Aleksander Łukaszenko – zaproszony na inaugurację, choć do końca wahający się, czy wziąć w niej udział. Takiego problemu nie miał Władimir Putin, którego Kijów nie zaprosił na uroczystość.

W sumie w inauguracji Poroszenki brało udział 50 zagranicznych delegacji, w tym wiceprezydent USA Joe Biden. Spośród postsowieckich republik inaugurację zignorowały – z różnych względów – jedynie państwa środkowoazjatyckie (Kirgizja, Uzbekistan i Turkmenistan). Co charakterystyczne, ten ostatni nie zrobił tego pod naciskiem Rosji, ale obraził się z powodu zerwania niejasnych umów na dostawy gazu – podpisanych jeszcze przez Janukowycza.

Z najważniejszymi gośćmi Kijowa nowy prezydent zdążył się zapoznać już w ciągu krótkiego turneé – od Warszawy do Normandii. Najlepiej mu poszły rozmowy z liderami USA. Świadectwem tego są zarówno obietnice pomocy finansowej, jak i mocne wsparcie polityczne. Wszyscy amerykańscy rozmówcy domagali się od Rosjan w ciągu ostatniego tygodnia zaprzestania ingerencji w sprawy Ukrainy.

Gorzej Poroszence poszło ?z politykami europejskimi. Oprócz poparcia bezpośrednich sąsiadów (należących do UE i NATO) spotkał się z sympatią (brytyjski premier Cameron), rezerwą (kanclerz Merkel) i niechęcią (prezydent François Hollande). Ten ostatni twardo postanowił sprzedać rosyjskiej Flocie Czarnomorskiej nowoczesne okręty desantowe mimo silnego nacisku sojuszników z NATO na rezygnację z kontraktu.  Z kolei szef francuskiej dyplomacji Laurent Fabius dzień po inauguracji, na której był gościem, powiedział: „Poroszenko wygłosił bardzo proeuropejskie przemówienie, możliwe, że przedwcześnie, UE nie jest gotowa" na przyjęcie Ukrainy. – Nie widzę w Unii tej większości, która by podtrzymała jego tezę, iż umowa o stowarzyszeniu to pierwszy krok na drodze (Kijowa) do Unii – powiedział.

Odmiennie widzą to niemieccy politycy: im mniej mają realnej władzy, tym są życzliwsi Kijowowi. – Jeśli Ukraina większością głosów chce do Europy, to (...) nikt nie może mówić: chodźcie, zapytamy Rosję, czy się zgadza – powiedział prezydent Niemiec Joachim Gauck po kijowskich rozmowach z Poroszenką.

Wielcy nieobecni

Walki na wschodzie Rosja cały czas traktuje jak pytanie skierowane do siebie o przyszłość Ukrainy i cały czas udziela negatywnej odpowiedzi. Nie zważając na kijowską inaugurację, w czasie weekendu przez granicę przedostawały się z Rosji posiłki dla separatystów. W niektórych kolumnach ze wsparciem jechały wozy pancerne, a nawet działa – akcesoria, których nie kupi się w najlepszych sklepach z militariami.