Hiszpania - sojusznik z drugiego końca

Przez cztery lata Mariano Rajoy nauczył się słuchać Angeli Merkel. Za wdrożenie niemal co do joty programu cięć budżetowych napisanego w Berlinie hiszpański premier dostał ostatnio wyjątkową pochwałę.

– Chciałabym, aby taki przywódca stał na czele Niemiec. Życzę panu premierowi sukcesu – mówiła w minionym tygodniu kanclerz, przyjmując Rajoya nad Szprewą.

Na trzy miesiące przed wyborami do Kortezów to dla lidera Partii Ludowej ważne słowa. Ale Rajoy nie zamierza słuchać Berlina w sprawie, która, jak mówi sama Merkel, będzie teraz najważniejszym wyzwaniem dla Europy: migracji.

Podczas gdy szefowa niemieckiego rządu zapowiedziała, że jej kraj może w tym roku przyjąć nawet 800 tys. imigrantów, a każdy Syryjczyk, który dotrze przed oblicze niemieckiego urzędnika, automatycznie otrzyma azyl, Madryt robi, co może, aby powstrzymać falę uciekinierów.

W lipcu Hiszpania zgodziła się przyjąć jedynie 2749 uchodźców na 5849, o jakie wówczas apelowała Bruksela, z czego ledwie 1300 zostanie zabranych z Włoch i Grecji. To proporcjonalnie do postulatów Unii nawet mniej niż to, na co wówczas przystała Polska. To także determinacja Rajoya w znacznym stopniu storpedowała wówczas niemiecki pomysł automatycznego podziału uchodźców między kraje Unii, bez wpływu rządów narodowych. Stanęło na zasadzie dobrowolności. I nawet na początku minionego tygodnia, gdy Ewa Kopacz już miękła pod naciskiem Berlina i zapowiedziała, że zgodzi się przyjąć więcej uchodźców niż już obiecane 2,2 tys., hiszpańska wicepremier Soraya Saenz de Santamaria wykluczała taką możliwość.

– Poprzedni socjalistyczny premier Jose Luis Zapatero wdrożył program masowej legalizacji imigrantów, który objął przynajmniej 600 tys. osób. Ale gdy wybuchł kryzys, i bezrobocie radykalnie skoczyło do góry, ta strategia okazała się bardzo niepopularna – tłumaczy „Rz" Chema Jimenez, dziennikarz „El Pais". – Po dojściu do władzy pod koniec 2011 r. Rajoy podjął więc radykalne działania, aby ograniczyć imigrację z Maroka i czarnej Afryki. I dziś, tak blisko wyborów, trudno byłoby mu zgodzić się na przyjęcie przyjezdnych z innego kierunku, Włoch i Grecji.

Polityka Rajoya była rzeczywiście twarda. Odebrał na przykład prawo do korzystania z opieki zdrowotnej nielegalnym imigrantom, zlikwidował także oddzielne ministerstwo, które zajmowało się ich integracją. Hiszpania stała się też jednym z tych krajów Europy, które proporcjonalnie do ludności przyznają ochronę najmniejszej liczbie uchodźców. W ub.r. pozytywną decyzję w tej sprawie otrzymało 1600 osób, 0,0034 proc. mieszkańców kraju. To dokładnie 100 razy mniej, niż w tym czasie wynosił ten wskaźnik w Szwecji.

– Jesteśmy jednym z tych krajów Unii, w którym pracuje najwięcej cudzoziemców: to 10,6 proc. wszystkich zatrudnionych. Oceniając liczbę uchodźców, jaką Hiszpania jest gotowa przyjąć, nie można o tym zapominać – podkreślał w Berlinie Rajoy. To lustrzana argumentacja tej, którą forsują polskie władze, wskazując na setki tysięcy Ukraińców pracujących w naszym kraju.

Polityka Rajoya nie jest jednogłośnie wspierana przez Hiszpanów. Przeciwnie, to temat gorącego sporu ideologicznego: miasta rządzone przez polityków powiązanych z populistycznym lewicowym ugrupowaniem Podemos oddolnie zaczęły organizować pomoc dla uchodźców.

– To nie jest tylko kryzys humanitarny, ale także kryzys braku solidarności – uderza w Rajoya lider socjalistycznej PSOE Pedro Sanchez.

– Rajoy prowadzi tak twardą politykę dlatego, że to człowiek prawicy, konserwatysta – potwierdza w rozmowie z „Rz" Mirella Salomo z organizacji pomocy uchodźcom ACCEM w Sewilli.