Koreańskie gęsi pod Waszyngtonem

Dzun-ikowi w zasadzie podoba się w Ameryce, tym bardziej, że można tu oglądać koreańską telewizję. Z angielskim też radzi sobie nieźle, choć koledzy w szkole czasem naigrywają się z jego ciężkiego, koreańskiego akcentu. Tak naprawdę tylko jednego mu brakuje: taty. Dzun-ik przyjechał do Ameryki dwa lata temu z mamą i siostrą. A tata?

- W Seulu - odpowiada dziesięciolatek ze smutną miną.

W jego klasie w miejscowej podstawówce w McLean w stanie Wirginia jest jeszcze troje dzieci takich jak on: małych Koreańczyków rzuconych na głęboką wodę obcej kultury, wychowywanych przez matkę i utrzymywanych przez pracującego tysiące mil stąd ojca.

Koreańczycy mówią o takich rodzinach „kirogi”, czyli „dzikie gęsi”. Ptaki te wiążą się w stałe pary na całe życie - trwają w nich, mimo że często rozstają się na długi czas, by przemierzać ogromne odległości w poszukiwaniu pożywienia dla młodych.

Korea Południowa należy do najzamożniejszych i najnowocześniejszych krajów świata, a „gęsie rodziny” wcale nie wywodzą się z ubogich warstw społecznych. Wbrew przeciwnie - wszyscy należą do klasy średniej. W Seulu czy Pusanie powodzi im się całkiem dobrze, żyją dostatnio i wśród swoich.

Co więc pcha ich do tak dramatycznego kroku jak dobrowolne, transkontynentalne rozstanie na lata? Jak wyjaśnia socjolożka z Uniwersytetu Marylandzkiego profesor Kim Sung-kjung, to efekt zbieżności wielu zjawisk: globalizacji, rosnącej zamożności Koreańczyków, łatwości w podróżowaniu i komunikowaniu się. Tego, że angielski jest łaciną współczesnego świata, a w Korei słabo go uczą. Ale przede wszystkim: specyficznego systemu społecznego, jaki wciąż panuje w tym kraju.

- W Korei edukacja jest nieprawdopodobnie droga, a konkurencja ogromna. Łatwiej i taniej jest wysłać rodzinę do Ameryki - wyjaśnia mi Lim Hjun-ok, jedna z kirogi-matek mieszkających na przedmieściach Waszyngtonu, w stanie Wirginia. W tradycji konfucjańskiej, w której osadzone jest koreańskie społeczeństwo, edukacja jest najważniejszą drogą do kariery. W zasadzie tylko dostanie się na jeden z kilku elitarnych uniwersytetów gwarantuje powodzenie w życiu. Nawet osobistym, bo szczególnie w przypadku mężczyzn słabe wykształcenie (czyli magisterium słabego uniwersytetu) oznacza ograniczoną możliwość znalezienia odpowiednio wykształconej żony.

Walka o przynależność do elity zaczyna się już w przedszkolu i trwa aż do studiów. Rywalizacja jest brutalna, a od uczniów wymaga się niewyobrażalnych dla dzieci zachodnich wyrzeczeń. Po szkole, dzieci spędzają każdego dnia parę godzin na kosztownych korepetycjach, bez których nie da się osiągnąć dobrych rezultatów. W wakacje wysyłane są na edukacyjne obozy, by uczyć się na przykład angielskiego.

Jak mawia się w Korei, tylko uczeń, który śpi nie więcej jak cztery godziny na dobę, ma szansę osiągnąć coś w życiu. Kłopot w tym, że nawet ci, którzy śpią po trzy godziny, wcale nie mają gwarancji, że uda im się zdać na dobrą uczelnię. W przypadku porażki dla uczniów z zamożnych rodzin pozostawała zwykle jeszcze jedna szansa - wyjazd na studia do Ameryki. Kiedyś korzystali z tej możliwości nieliczni, teraz stać na to tysiące.

Co więcej, w ostatnich latach powstała wręcz moda na amerykańskie dyplomy. Nawet czołowe uniwersytety koreańskie oferują najlepszym programy wymiany z czołowymi uczelniami w USA, takimi jak Harvard, Stanford czy Duke. Rodziny kirogi próbują dojść do tego samego inną, ich zdaniem pewniejszą drogą: wdrożyć dziecko w amerykański system szkolnictwa na niższym poziomie i doprowadzić je aż do college'u.

A jednocześnie fundują dzieciom coś, na co raczej nie miałyby szans w rodzinnym kraju: chwile radosnej beztroski.