ReImagine TALKS. Wyobraź sobie rolnictwo na nowo z Louise Fresco

We współpracy z think tankiem Re-Imagine Europa i innymi wiodącymi europejskimi partnerami medialnymi, "Rzeczpospolita" uruchamia ReImagine TALKS, czyli podcast, który rzuca wyzwanie typowemu sposobowi myślenia.

Publikacja: 22.01.2024 16:14

Reimagine Agriculture to ósmy odcinek ReImagine TALKS, serii podcastów wideo zainicjowanej przez organizację Re-Imagine Europa wraz z czołowymi partnerami medialnymi i prezentującej niektórych z najbardziej innowacyjnych, wpływowych i oryginalnych myślicieli naszych czasów, kwestionujących konwencjonalne myślenie i obmyślających na nowo koncepcję z zaskakującym i współczesnym spojrzeniem. Gospodarzami serii są Erika Stäel von Holstein i Luca De Biase, odpowiednio dyrektorka generalna i dyrektor ds. badań w RIE. W poprzednich odcinkach przeprowadzono rozmowy na temat kapitalizmu (Reimagine Capitalism) z profesor Rebeccą Henderson, władzy (Reimagine Power) z profesorem Manuelem Castellsem, zaufania (Reimagine Trust) z internetową pionierką Lisą Gansky, etyki (Reimagine Ethics) z profesorem Jeroenem van den Hovenem, narracji (Reimagine Narratives) z profesorem Marcinem Napiórkowskim, podatków (Reimagine Taxation) z Ritą de la Feria oraz informacji (Reimagine Information) z Dino Pedreschim.

Profesor Fresco jest członkinią ośmiu akademii naukowych i uzyskała cztery doktoraty honoris causa. Przez ponad dziesięć lat działała w Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa, gdzie wniosła istotny wkład w globalną politykę rolniczą i rozwój rolnictwa. Pełniła również rozmaite funkcje doradcze i zarządcze w wielu firmach z sektora prywatnego. Jest także zaangażowana w kwestie sztuki, o czym świadczy obecność w zarządzie Opery i Baletu Narodowego Holandii, a dawniej również w Royal Concertgebouw Orchestra, co stanowiło wyraz jej starań na rzecz wzbogacania kultury. Wydała 13 książek, a jej regularna obecność w mediach oraz występ w TED Talks w Palm Springs podkreślają jej pozycję czołowej specjalistki w dziedzinie żywności i rolnictwa.

W Reimagine Agriculture profesor Fresco podkreśla, że rolnictwo zawsze było bardzo wymagającym i trudnym sposobem na życie

Musimy działać mądrze, przy czym nie chodzi tylko o mądrość rozumianą jako korzystanie z najlepszych rozwiązań naukowych i technologicznych, lecz także o działanie w harmonii ze społeczeństwem.  Unia Europejska powinna zadać sobie pytanie, jak bardzo chcemy być samowystarczalni w kwestii żywności i jak to osiągnąć.

Wiele osób kojarzy obecnie rolnictwo z niepowodzeniami, ale odnosimy ogromne sukcesy w wyżywianiu siebie jako globalne społeczeństwo. Profesor Louise Fresco, znana na całym świecie specjalistka w dziedzinie zrównoważonego rolnictwa, dostrzega znaczenie narracji w związku z coraz bardziej spolaryzowaną debatą na temat zrównoważonego rolnictwa i systemów dostarczania żywności. Wybuch wojny na Ukrainie i wahania cen żywności spowodowane inflacją wywołały jeszcze bardziej intensywne debaty i dyskusje na temat rolnictwa, bezpieczeństwa żywności i strategicznej autonomii. Większość narracji dotyczy poczucia zależności od zewnętrznych dostawców, niepewności i szybkich zmian krajobrazu. Profesor Fresco rozumie, że zglobalizowany system rolnictwa może wywoływać pewne poczucie niepewności, ale z drugiej strony fakt, że możemy polegać na tak wielu ludziach z całego świata, którzy produkują i dostarczają do Europy bezpieczną żywność w rozsądnych cenach, i cieszymy się ogromną różnorodnością, która nie była dana naszym babkom, może w nas wzbudzać poczucie wielkiej dumy ze świata oraz tego, że jako Europejczycy przygotowaliśmy fundamenty pod wiele modernizacji w rolnictwie. To, czego z pewnością brakuje w obecnej geopolityce, to właśnie ta europejska duma.

Czytaj więcej

ReImagine TALKS. "Reimagine Narratives" z profesorem Marcinem Napiórkowskim

W Reimagine Agriculture profesor Fresco podkreśla, że rolnictwo zawsze było bardzo wymagającym i trudnym sposobem na życie. Tym krótkim zdaniem obala romantyczny sposób postrzegania niektórych osób na temat działalności, która stanowi część historii i życia ludzkości od dziesięciu tysięcy lat. Według definicji rolnictwo opiera się na wykorzystywaniu mocy natury na potrzeby ludzkości. Musimy jednak podkreślać, jak złożona i zróżnicowana jest to działalność. W związku z tą złożonością należy wziąć pod uwagę wiele czynników, takich jak pogoda, gleba i ceny energii, oraz ich istotny wpływ na osiągane rezultaty. W ciągu ostatnich 50 lat nastąpił znaczny wzrost produktywności, napędzany przynajmniej częściowo przez szybko rosnącą globalną populację, ale według profesor Fresco musieliśmy za to przypłacić utratą bioróżnorodności i utratą różnorodności krajobrazów, zanieczyszczeniem wód gruntowych, skażeniem gleb chemikaliami i tak dalej. Nie jest to zjawisko całkowicie liniowe i negatywne. Rolnictwo nie jest niszczeniem krajobrazów. Wiele krajobrazów najbardziej cenionych przez Europejczyków, takich jak Toskania, stanowi produkt uboczny dawnego rolnictwa.

Profesor Fresco to uznany autorytet w dziedzinie zrównoważonego rolnictwa. Oprócz znakomitej kariery akademickiej ma na koncie szeroko zakrojone działania na rzecz tworzenia polityk, rozwoju i innowacji jako była prezes zarządu Wageningen University & Research. Prowadziła również programy badawcze w Afryce, Azji i Ameryce Łacińskiej oraz pełniła funkcję pracownika dydaktycznego na uczelniach w Szwecji, Belgii i USA.

Na podstawie swojego bogatego doświadczenia związanego z badaniami, działalnością akademicką i zaangażowaniem politycznym jest przekonana, że stan zrównoważenia w sensie dosłownym nie istnieje w rolnictwie, ponieważ kiedy tylko używamy jakiegoś produktu, nasz ekosystem siłą rzeczy zostaje czegoś pozbawiony. Musimy się skupić na tym, w jaki sposób możemy zregenerować ekosystem rolniczy, oraz postrzegać zrównoważony rozwój jako proces i drogę do ewolucji ludzkości. Musimy działać mądrze, przy czym nie chodzi tylko o mądrość rozumianą jako korzystanie z najlepszych rozwiązań naukowych i technologicznych, lecz także o działanie w harmonii ze społeczeństwem.

Zainicjowany przez Ursulę von der Leyen, przewodniczącą Komisji Europejskiej, strategiczny dialog na temat przyszłości rolnictwa stanowi doskonałą okazję nie tylko do spojrzenia na zagadnienia z perspektywy krajowej lub jeszcze węższej, lecz także europejskiej, aby uwzględnić wzajemne uzupełnianie się i synergie, z których cała Europa może czerpać korzyści. Według profesor Fresco Europa powinna najpierw zdefiniować, co, gdzie i jak chcemy zrobić. Możemy również zniwelować polaryzację w debacie publicznej na temat rolnictwa dzięki omówieniu priorytetów i scenariuszy na przyszłość oraz podkreśleniu kompromisów niezbędnych do realizacji tych scenariuszy, co pozwoli popchnąć rozmowy we właściwym kierunku: Możemy uniknąć polaryzacji, jeśli spytamy ludzi, jakie są priorytety na przyszłość. Bezpieczeństwo żywności? Przyroda? Jeśli to drugie, to w jakim stopniu chcemy ją chronić i na jak duży kompromis jesteśmy gotowi w kwestii autonomii żywności?. Wszystko jest więc kwestią kompromisu, a dialog jest tutaj niezwykle istotny, bo oczywiście nie wszystko jest czarne lub białe. Po trzecie, nasuwa się bardzo ważne pytanie: jaka przyszłość czeka młodych rolników, a także inne osoby pragnące inwestować w rolnictwo?.

Profesor Fresco jest szczególnie zainteresowana wspieraniem rolników w definiowaniu przyszłości rolnictwa w Europie. Potrzebujemy dialogu, który pozwala rolnikom dostrzec jakąś przyszłość: taką, w której nie tylko jakoś wiążą koniec z końcem, lecz taką, z której mogą być dumni. Przyszłość innowatorów i ludzi, którzy potrafią coś więcej niż produkowanie taniej żywności. Jednym z przyszłych scenariuszy przewidywanych przez profesor Fresco, o których niewiele osób mówi, jest to, że w przyszłości rolnictwo będzie musiało nie tylko produkować żywność i włókna, lecz także zastąpić petrochemikalia, które obecnie pochodzą z paliw kopalnych, a potencjalnie przyczynić się do wytwarzania energii poprzez nowe biopaliwa.

Jej zdaniem potrzebujemy planu dla przyszłego rolnictwa, który powinien rozpocząć się od odpowiedzenia na pewne pytania – nie na poziomie krajowym, lecz europejskim. Gdzie chcemy chronić przyrodę? Gdzie chcemy mieć najnowocześniejsze i najbardziej innowacyjne farmy, a gdzie bardziej wielofunkcyjne grupy gospodarstw czy podejście do wykorzystywania gruntu? Miejsca, w których częściowo chroni się przyrodę i bioróżnorodność, a które zarazem pełnią określone funkcje społeczne dla dzieci, osób starszych i tak dalej. Unia Europejska powinna zadać sobie pytanie, jak bardzo chcemy być samowystarczalni w kwestii żywności. Jak bardzo chcemy być w przyszłości liderem pod względem redukcji odpadów czy wykorzystania gruntu i czego potrzebujemy, by to osiągnąć?. W obliczu obecnej sytuacji geopolitycznej mocno nierozsądne było stwierdzenie, że w Europie nie będziemy już produkować bardzo dużo żywności. To ryzyko, którego nie powinniśmy podejmować.

Na koniec rozmowy profesor Fresco, autorka książki „Hamburgers in Paradise: The Stories behind the food we eat”, dzieli się cenną poradą dla całego społeczeństwa: Ewoluujemy, Każdego dnia uczymy się czegoś nowego, czy to w rolnictwie, czy w transporcie, czy w medycynie. I choć dla niektórych jest to źródłem niepewności, możemy również odczuwać dumę i komfort związane z tym, że potrafimy to osiągnąć, że mamy otwarte społeczeństwo, otwartą debatę i wymianę opinii oraz faktów naukowych.

Całą serię można obejrzeć i/lub pobrać na: Youtube, Spotify, Apple Podcast, Amazon Music, iVoox.

Reimagine Agriculture to ósmy odcinek ReImagine TALKS, serii podcastów wideo zainicjowanej przez organizację Re-Imagine Europa wraz z czołowymi partnerami medialnymi i prezentującej niektórych z najbardziej innowacyjnych, wpływowych i oryginalnych myślicieli naszych czasów, kwestionujących konwencjonalne myślenie i obmyślających na nowo koncepcję z zaskakującym i współczesnym spojrzeniem. Gospodarzami serii są Erika Stäel von Holstein i Luca De Biase, odpowiednio dyrektorka generalna i dyrektor ds. badań w RIE. W poprzednich odcinkach przeprowadzono rozmowy na temat kapitalizmu (Reimagine Capitalism) z profesor Rebeccą Henderson, władzy (Reimagine Power) z profesorem Manuelem Castellsem, zaufania (Reimagine Trust) z internetową pionierką Lisą Gansky, etyki (Reimagine Ethics) z profesorem Jeroenem van den Hovenem, narracji (Reimagine Narratives) z profesorem Marcinem Napiórkowskim, podatków (Reimagine Taxation) z Ritą de la Feria oraz informacji (Reimagine Information) z Dino Pedreschim.

Pozostało 91% artykułu

Ten artykuł przeczytasz z aktywną subskrypcją rp.pl

Zyskaj dostęp do ekskluzywnych treści najbardziej opiniotwórczego medium w Polsce

Na bieżąco o tym, co ważne w kraju i na świecie. Rzetelne informacje, różne perspektywy, komentarze i opinie. Artykuły z Rzeczpospolitej i wydania magazynowego Plus Minus.

Czym jeździć
Technologia, której nie zobaczysz. Ale możesz ją poczuć
Tu i Teraz
Skoda Kodiaq - nowy wymiar przestrzeni
Społeczeństwo
Niemcy i Ukraińcy wspólnie zbadają korzenie terroru
Społeczeństwo
Słowacja chce zakazać szczepionek mRNA. Antyszczepionkowcy u władzy
Społeczeństwo
Wir polarny zaskoczył ekspertów. Przyniesie mroźną i śnieżną zimę?
Społeczeństwo
Pilot źle się poczuł, stery przejął pasażer bez licencji. Pomogły mu służby