Historyk i publicysta, specjalizuje się w historii Polski i Europy XIX i XX wieku. Ukończył Uniwersytet Moskiewski. Do 1975 roku był pracownikiem naukowym Uniwersytetu Warszawskiego, a następnie Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk.
Tam został szefem Zakładu Systemów Totalitarnych i Dziejów II Wojny Światowej.
Jest także profesorem Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wykładał na Uniwersytecie Ruprechta-Karola w Heidelbergu, francuskiej EHESS (wyższa szkoła nauk społecznych) i Uniwersytecie w Dijon. Był dyrektorem Centre Scientifique Polonais w Paryżu. Przewodniczył Radzie Nadzorczej Spółdzielni Wydawniczej Czytelnik.
W 1996 roku został nagrodzony francuską Legią Honorową za zasługi we współpracy naukowej Polski z Francją.
Jest wybitnym znawcą problematyki faszyzmu i nazizmu. Napisał m.in. „Mussolini był pierwszy…”, „Szkoły nienawiści: historia faszyzmów europejskich 1919 – 1945”, „Śmieszne sto milionów Słowian...: wokół światopoglądu Adolfa Hitlera”.
[i]—br[/i][/ramka]
[ramka][b]Krzysztof Czyżewski i Ośrodek Pogranicze
Zasłużony dla dialogu kultur [/b]
Działalność Czyżewskiego i „Pogranicza” to udana kontynuacja polityki wschodniej wypracowanej przez „Kulturę” – powiedział kiedyś Jerzy Giedroyc.
I rzeczywiście do małego wielokulturowego miasteczka Sejny, leżącego na pograniczu Polski i Litwy, zamieszkiwanego przez Polaków, Litwinów, Rosjan, Ukraińców, Łemków, Białorusinów, Romów, a kiedyś także Żydów, które od 17 lat jest siedzibą Ośrodka Pogranicze, garną się najwybitniejsi artyści, pisarze, profesorowie.
Krzysztof Czyżewski był głównym inicjatorem powstania w 1990 roku fundacji Pogranicze, która rok później przekształciła się w Ośrodek Pogranicze – sztuk, kultur, narodów. Przez wiele lat współpracował z paryską „Kulturą”, publikował w prasie polskiej i zagranicznej, w 2001 r. opublikował książkę „Ścieżka pogranicza”. Wraz z zespołem Pogranicza stworzył i zrealizował wiele cennych projektów, m.in. Centrum Dokumentacji Kultur Pogranicza, Otwarte Regiony Europy Środkowo-Wschodniej.
[i]—k.b.[/i][/ramka]
[ramka][b]Wojciech P. Duda
Gdański liberał[/b]
Współtwórca – wraz z Donaldem Tuskiem – środowiska gdańskich liberałów, które w ciągu ćwierćwiecza przekształciło się z marginalnej grupy pasjonatów w najbardziej wpływowe środowisko w Polsce. – Wzięliśmy się z przeczytanych książek, z dyskusji po świt, z doświadczeń „Solidarności” i stanu wojennego – wspominał Duda na łamach „Polityki” skromne początki działalności. Gdańscy liberałowie od początku skupieni byli wokół „Przeglądu Politycznego”, którego pierwszy numer ukazał się w 1983 r. W połowie lat 80. połączyli się z intelektualistami z Wybrzeża: Januszem Lewandowskim, Janem Krzysztofem Bieleckim oraz Dariuszem Filarem, i powołali Kongres Liberalno-Demokratyczny. I choć stronnictwo od dawna nie istnieje, to jego czołowi działacze wytrwale dążą do przemycania idei gdańskich liberałów do większych ugrupowań: najpierw Unii Wolności, a następnie PO. A sam Duda, od 1991 r. redaktor naczelny i wydawca „Przeglądu Politycznego”, od roku jest głównym doradcą premiera Tuska. [i]— br[/i][/ramka]
[ramka][b]Andrzej Meller
Podróżnik po niespokojnym Kaukazie[/b]
Dziennikarz, podróżnik, korespondent „Tygodnika Powszechnego” na Kaukazie. Współpracował m.in. z „Rzeczpospolitą” i magazynem „National Geographic”. Od lat pisze przejmujące reportaże z niespokojnego Kaukazu. Podróżując, stara się żyć tak, jak żyją ludzie na miejscu, je to, co oni, porusza się dostępnymi środkami komunikacji, często nocuje u miejscowych. W czerwcu tego roku wyruszył w paromiesięczną podróż po Kaukazie Południowym z zamiarem objechania zwłaszcza jego zapalnych miejsc. Narażając życie, relacjonował przebieg rosyjskiej napaści na Gruzję. Gdy przyjechał do Gori, na centrum miasta spadła bomba. – Kilkaset metrów ode mnie. Trafiła w fabrykę. Zaczęły wyć alarmy. Ludzie rzucili się do ucieczki – mówił. Chwilę później przysłał esemes: „Gruzini zestrzelili dwa rosyjskie bombowce. Euforia!”. Obecnie Andrzej Meller przebywa na terenie Azerbejdżanu, podróżując po azerskiej prowincji. Potem zamierza wrócić do Gruzji i pozostać tam przynajmniej do końca roku.
[i]— br[/i][/ramka]
[ramka][b]Małgorzata Nocuń i Andrzej Brzeziecki
Duet z zacięciem wschodnim [/b]
Ten reporterski duet od wielu lat współpracujący z „Tygodnikiem Powszechnym” nazywany jest najciekawszym w młodym polskim dziennikarstwie. Specjalizują się głównie w tematyce Europy Wschodniej. Cztery lata temu relacjonowali przebieg pomarańczowej rewolucji na Ukrainie. Są także laureatami ukraińskiej nagrody dziennikarskiej Złote Pióro. Dwa lata temu przemierzyli Białoruś, przyglądając się wyborom prezydenckim, w których zwyciężył Aleksander Łukaszenko. Owocem tej wyprawy była książka „Białoruś: kartofle i dżinsy” opowiadająca o ludziach walczących z ostatnią dyktaturą nowoczesnej Europy. Autorzy cofają się w niej do przełomu lat 70. i 80. opisując liderów białoruskiej opozycji, a także pierwsze lata niepodległości, która dla Białorusi okazała się pasmem rozczarowań. W tym roku wydali także „Ograbiony naród. Rozmowy z białoruskimi intelektualistami”. Obecnie współtworzą dwumiesięcznik „Nowa Europa Wschodnia”.
[i]—k.b.[/i][/ramka]
[ramka][b]Krzysztof Pomian
Filozof niepokorny[/b]
Filozof, historyk nauki i kultury, eseista. Profesor prestiżowego francuskiego CNRS, Ecole du Louvre, UMK w Toruniu. Doktor honoris causa UMCS w Lublinie. Dyrektor brukselskiego Muzeum Europy.
Uczestniczył w wydarzeniach października 1956 r., biorąc udział w wiecu robotniczo-studenckim na Politechnice Warszawskiej. W 10. rocznicę Października wygłosił odczyt krytykujący władze komunistyczne za zmarnowanie szansy na odnowę systemu, za co, wraz z Leszkiem Kołakowskim, został usunięty z PZPR. Kontynuacja krytyki ustroju kosztowała go utratę w 1968 r. stanowiska adiunkta na Uniwersytecie Warszawskim. Wkrótce wyjechał do Francji, szybko zyskując ogromną renomę w tamtejszym środowisku naukowym. Wspierał KOR i „Solidarność”. Zredagował autobiografię Jerzego Giedroycia. Napisał wiele tekstów publicystycznych oraz prac naukowych, głównie o filozofii współczesnej i relacjach między filozofią a polityką.
[i]—br[/i][/ramka]
[ramka][b]prof. Adam Rotfeld
Specjalista od trudnych spraw[/b]
Jako współprzewodniczący dwustronnej polsko-rosyjskiej grupy ds. trudnych podejmuje działania służące wzmocnieniu dialogu środowisk naukowych i eksperckich obu państw. Pełniąc funkcję sekretarza stanu w MSZ brał aktywny udział w pracach polskiej misji rozjemczej na Ukrainie podczas pomarańczowej rewolucji. Pracował w Polskim Instytucie Spraw Międzynarodowych w Warszawie, a w 1989 r. został kierownikiem projektu badawczego w Sztokholmskim Międzynarodowym Instytucie Badań nad Pokojem. W latach 1992 – 1993 był osobistym przedstawicielem przewodniczącego KBWE ds. politycznego rozwiązania konfliktu w Naddniestrzu. Wynikiem jego pracy było przyjęcie końcowego raportu dającego podstawy do pokojowego rozstrzygnięcia konfliktu. Jest autorem ponad 300 publikacji naukowych, w tym ponad dziesięciu książek, 12 monografii współautorskich oraz ponad 300 artykułów. W 2005 roku został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. [i]—k.b.[/i][/ramka]
[ramka][b]Leopold Unger
Dziennikarz z ciekawym życiem[/b]
Urodził się we Lwowie, całą II wojnę światową spędził w Rumunii. Po wojnie, już w Polsce, został dziennikarzem „Życia Warszawy”. W 1969 roku wyjechał do Belgii, gdzie pracował dla dziennika „Le Soir”. Współpracował też z paryską „Kulturą”, Radiem Wolna Europa, a także z polską sekcją Radia BBC. Regularnie publikował w „International Herald Tribune”. Wiele jego tekstów znalazło się też w wydawnictwach drugiego obiegu. Jest autorem wielu książek, m.in. „Le Grand Retour”, „Orzeł i reszka”, „Z Brukseli”. W kwietniu tego roku, na 85-lecie urodzin i 60-lecie pracy zawodowej Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie wydało księgę pamiątkową pt. „Udało mi się mieć ciekawe życie”, gdzie teksty o Ungerze i do Ungera napisało ponad 30 autorów m.in. Władysław Bartoszewski, Bronisław Geremek, Henryk Giedroyc, Ryszard Kapuściński, Leszek Kołakowski, Bohdan Osadczuk, Jerzy Pomianowski, Adam Daniel Rotfeld, Andrzej Wajda, Lech Wałęsa i Józef Życiński.
[i]—k.b.[/i][/ramka]
