VIII edycja Nagrody im. Jerzego Giedroycia

W najbliższy piątek, 7 listopada, podczas uroczystości na Zamku Królewskim w Warszawie poznamy laureata corocznej Nagrody imienia Jerzego Giedroycia za działalność w imię polskiej racji stanu

Aktualizacja: 08.11.2008 02:00 Publikacja: 05.11.2008 00:42

VIII edycja Nagrody im. Jerzego Giedroycia

Foto: Fotorzepa

Honorową Nagrodę im. Giedroycia nasza redakcja ustanowiła w 2001 roku, w pierwszą rocznicę śmierci twórcy „Kultury” i Instytutu Literackiego w Paryżu, wielkiego patrioty, znakomitego redaktora i dalekowzrocznego polityka. Może ją otrzymać osoba lub instytucja, która w działalności publicznej kieruje się zasadami wypracowanymi przez Jerzego Giedroycia w kręgu „Kultury”. Należą do nich: bezinteresowna troska o sprawy publiczne, polityka pojęta jako służba krajowi, a nie partykularne interesy, umacnianie pozycji Polski w demokratycznej wspólnocie europejskiej, kultywowanie dobrych stosunków z narodami Europy Wschodniej, praca nad rozwojem polskiej niepodległościowej myśli politycznej.

W skład kapituły Nagrody im. Jerzego Giedroycia wchodzą: Czesław Bielecki, ks. Adam Boniecki, Zbigniew Brzeziński, Jacek Cichocki, Grzegorz Gauden, Henryk Giedroyc, Zbigniew Gluza, Natalia Gorbaniewska, Ryszard Kaczorowski, Marek Krawczyk, Jerzy Kłoczowski, Irena Lasota, Paweł Lisicki, Krzysztof Michalski, Bohdan Osadczuk, Krzysztof Piesiewicz, Andrzej Przewoźnik, Zbigniew Romaszewski, Radosław Sikorski.

Wybrany przez kapitułę laureat odbierze nagrodę w najbliższy piątek podczas uroczystości na Zamku Królewskim.

[i]k.b.[/i]

[ramka][srodtytul]Laureaci poprzednich edycji[/srodtytul]

[b]Jerzy Kłoczowski 2001[/b]

Napisał wiele syntez dziejów chrześcijaństwa w Polsce oraz prac poświęconych historii naszej części Europy. To on wprowadził do międzynarodowego obiegu naukowego pojęcie Europa Środkowo-Wschodnia. Twórca Instytutu Europy Środkowo- -Wschodniej.

[b]Zbigniew Gluza i Ośrodek KARTA 2002[/b]

Karta” była skromną podziemną gazetką, która po kilku miesiącach przekształciła się w niezależny periodyk prezentujący postawy ludzi szukających wolności w świecie dyktatur. Zbigniew Gluza, inicjator pisma, scharakteryzował je trzema słowami: –Wola, determinacja, nadzieja.

[b]Andrzej Przewoźnik 2003[/b]

Funkcję sekretarza Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa pełni od 1992 r. Od lat mierzy się z usuwaniem „pamiątek po Peerelu”. Doprowadził do upamiętnienia polskich oficerów wymordowanych przez NKWD. W Katyniu, Miednoje i Charkowie powstały cmentarze wojenne.

[b]Marek Karp i Ośrodek Studiów Wschodnich 2004[/b]

Historyk, który w 1990 r. powołał Ośrodek Studiów Wschodnich, nagrodę dostał pośmiertnie. Celem ośrodka od początku była analiza politycznej, ekonomicznej i społecznej sytuacji w Europie Środkowej i Wschodniej, na Bałkanach, Kaukazie i w centralnej Azji.

[b]Natalia Gorbaniewska 2005[/b]

Poetka i tłumaczka, urodzona w Moskwie. W 2005 r. przyjęła polskie obywatelstwo. Legenda antysowieckiej opozycji i obrończyni praw człowieka. W 1968 r. na placu Czerwonym wzięła udział w demonstracji przeciwko agresji wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację.

[b]Jerzy Pomianowski 2006[/b]

Giedroyc pisał o nim, że pokazuje, „jaka jest Rosja naprawdę i jak powinno się kształtować stosunki z nią i naszymi sąsiadami na Wschodzie”. Od 1999 r. wydaje miesięcznik „Nowaja Polsza” adresowany do rosyjskiej inteligencji.

[b]Bohdan Osadczuk 2007[/b]

Człowiek symbol. Ukrainiec urodzony na terytorium przedwojennej Rzeczypospolitej i świetnie mówiący po polsku, obecnie na stałe mieszkający w Berlinie. Nieustannie i uporczywie działa na rzecz polsko-ukraińskiego pojednania.[/ramka]

[ramka][b]Krzysztof Barbarski oraz Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego

Kustosz pamiątek po II wojnie[/b]

Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego to najważniejsza polska placówka naukowa w Wielkiej Brytanii, powstała w 1945 roku. Od początku jej głównym celem było publikowanie, gromadzenie i zabezpieczanie akt państwowych, dokumentów, filmów, fotografii z okresu II wojny światowej oraz udostępnianie archiwów polskiego rządu na uchodźstwie i Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie.

W muzeum przechowywanych jest ponad 80 sztandarów jednostek bojowych oraz największy poza granicami kraju zbiór polskich militariów.

Obecnie instytut posiada status organizacji charytatywnej. Utrzymuje się głównie z dobrowolnych datków osób prywatnych i instytucji. Większość personelu pracuje społecznie. Jego prezesem od czterech lat jest inż. Krzysztof Barbarski, autor wielu prac historycznych i albumów, a także syn oficera 1. Dywizji Pancernej, związany z placówką od 16. roku życia.

[i]—k.b.[/i][/ramka]

[ramka][b]Zygmunt Berdychowski

Ojciec polskiego Davos[/b]

Założyciel Instytutu Studiów Wschodnich organizującego od 1992 roku Forum Ekonomiczne w Krynicy, miejsca spotkań polityków, biznesmenów i ekspertów z Europy Środkowo-Wschodniej oraz Rosji, Azji Centralnej i USA. Forum stało się ważnym miejscem nieformalnych konsultacji i budowania zaufania między autorytetami politycznymi, gospodarczymi i naukowymi, zyskując renomę „polskiego Davos”.

W swojej działalności publicznej od lat promuje idee integracji europejskiej, wolnego rynku i dialogu międzynarodowego. Już w czasach studenckich angażował się politycznie, wspierając rolniczą „Solidarność”, co przypłacił dwoma latami więzienia. Po 1989 roku dwukrotnie zasiadał w ławie poselskiej. Mimo ogromnego sukcesu Forum w Krynicy nie spoczywa na laurach, inicjując kolejne konferencje, takie jak Europa – Rosja, Forum Energetyczne, Forum Europa – Ukraina czy Forum Europa – Azja Centralna.

[i]— br[/i][/ramka]

[ramka][b]Jerzy W. Borejsza

Historyk, publicysta, frankofil[/b]

Historyk i publicysta, specjalizuje się w historii Polski i Europy XIX i XX wieku. Ukończył Uniwersytet Moskiewski. Do 1975 roku był pracownikiem naukowym Uniwersytetu Warszawskiego, a następnie Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk.

Tam został szefem Zakładu Systemów Totalitarnych i Dziejów II Wojny Światowej.

Jest także profesorem Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wykładał na Uniwersytecie Ruprechta-Karola w Heidelbergu, francuskiej EHESS (wyższa szkoła nauk społecznych) i Uniwersytecie w Dijon. Był dyrektorem Centre Scientifique Polonais w Paryżu. Przewodniczył Radzie Nadzorczej Spółdzielni Wydawniczej Czytelnik.

W 1996 roku został nagrodzony francuską Legią Honorową za zasługi we współpracy naukowej Polski z Francją.

Jest wybitnym znawcą problematyki faszyzmu i nazizmu. Napisał m.in. „Mussolini był pierwszy…”, „Szkoły nienawiści: historia faszyzmów europejskich 1919 – 1945”, „Śmieszne sto milionów Słowian...: wokół światopoglądu Adolfa Hitlera”.

[i]—br[/i][/ramka]

[ramka][b]Krzysztof Czyżewski i Ośrodek Pogranicze

Zasłużony dla dialogu kultur [/b]

Działalność Czyżewskiego i „Pogranicza” to udana kontynuacja polityki wschodniej wypracowanej przez „Kulturę” – powiedział kiedyś Jerzy Giedroyc.

I rzeczywiście do małego wielokulturowego miasteczka Sejny, leżącego na pograniczu Polski i Litwy, zamieszkiwanego przez Polaków, Litwinów, Rosjan, Ukraińców, Łemków, Białorusinów, Romów, a kiedyś także Żydów, które od 17 lat jest siedzibą Ośrodka Pogranicze, garną się najwybitniejsi artyści, pisarze, profesorowie.

Krzysztof Czyżewski był głównym inicjatorem powstania w 1990 roku fundacji Pogranicze, która rok później przekształciła się w Ośrodek Pogranicze – sztuk, kultur, narodów. Przez wiele lat współpracował z paryską „Kulturą”, publikował w prasie polskiej i zagranicznej, w 2001 r. opublikował książkę „Ścieżka pogranicza”. Wraz z zespołem Pogranicza stworzył i zrealizował wiele cennych projektów, m.in. Centrum Dokumentacji Kultur Pogranicza, Otwarte Regiony Europy Środkowo-Wschodniej.

[i]—k.b.[/i][/ramka]

[ramka][b]Wojciech P. Duda

Gdański liberał[/b]

Współtwórca – wraz z Donaldem Tuskiem – środowiska gdańskich liberałów, które w ciągu ćwierćwiecza przekształciło się z marginalnej grupy pasjonatów w najbardziej wpływowe środowisko w Polsce. – Wzięliśmy się z przeczytanych książek, z dyskusji po świt, z doświadczeń „Solidarności” i stanu wojennego – wspominał Duda na łamach „Polityki” skromne początki działalności. Gdańscy liberałowie od początku skupieni byli wokół „Przeglądu Politycznego”, którego pierwszy numer ukazał się w 1983 r. W połowie lat 80. połączyli się z intelektualistami z Wybrzeża: Januszem Lewandowskim, Janem Krzysztofem Bieleckim oraz Dariuszem Filarem, i powołali Kongres Liberalno-Demokratyczny. I choć stronnictwo od dawna nie istnieje, to jego czołowi działacze wytrwale dążą do przemycania idei gdańskich liberałów do większych ugrupowań: najpierw Unii Wolności, a następnie PO. A sam Duda, od 1991 r. redaktor naczelny i wydawca „Przeglądu Politycznego”, od roku jest głównym doradcą premiera Tuska. [i]— br[/i][/ramka]

[ramka][b]Andrzej Meller

Podróżnik po niespokojnym Kaukazie[/b]

Dziennikarz, podróżnik, korespondent „Tygodnika Powszechnego” na Kaukazie. Współpracował m.in. z „Rzeczpospolitą” i magazynem „National Geographic”. Od lat pisze przejmujące reportaże z niespokojnego Kaukazu. Podróżując, stara się żyć tak, jak żyją ludzie na miejscu, je to, co oni, porusza się dostępnymi środkami komunikacji, często nocuje u miejscowych. W czerwcu tego roku wyruszył w paromiesięczną podróż po Kaukazie Południowym z zamiarem objechania zwłaszcza jego zapalnych miejsc. Narażając życie, relacjonował przebieg rosyjskiej napaści na Gruzję. Gdy przyjechał do Gori, na centrum miasta spadła bomba. – Kilkaset metrów ode mnie. Trafiła w fabrykę. Zaczęły wyć alarmy. Ludzie rzucili się do ucieczki – mówił. Chwilę później przysłał esemes: „Gruzini zestrzelili dwa rosyjskie bombowce. Euforia!”. Obecnie Andrzej Meller przebywa na terenie Azerbejdżanu, podróżując po azerskiej prowincji. Potem zamierza wrócić do Gruzji i pozostać tam przynajmniej do końca roku.

[i]— br[/i][/ramka]

[ramka][b]Małgorzata Nocuń i Andrzej Brzeziecki

Duet z zacięciem wschodnim [/b]

Ten reporterski duet od wielu lat współpracujący z „Tygodnikiem Powszechnym” nazywany jest najciekawszym w młodym polskim dziennikarstwie. Specjalizują się głównie w tematyce Europy Wschodniej. Cztery lata temu relacjonowali przebieg pomarańczowej rewolucji na Ukrainie. Są także laureatami ukraińskiej nagrody dziennikarskiej Złote Pióro. Dwa lata temu przemierzyli Białoruś, przyglądając się wyborom prezydenckim, w których zwyciężył Aleksander Łukaszenko. Owocem tej wyprawy była książka „Białoruś: kartofle i dżinsy” opowiadająca o ludziach walczących z ostatnią dyktaturą nowoczesnej Europy. Autorzy cofają się w niej do przełomu lat 70. i 80. opisując liderów białoruskiej opozycji, a także pierwsze lata niepodległości, która dla Białorusi okazała się pasmem rozczarowań. W tym roku wydali także „Ograbiony naród. Rozmowy z białoruskimi intelektualistami”. Obecnie współtworzą dwumiesięcznik „Nowa Europa Wschodnia”.

[i]—k.b.[/i][/ramka]

[ramka][b]Krzysztof Pomian

Filozof niepokorny[/b]

Filozof, historyk nauki i kultury, eseista. Profesor prestiżowego francuskiego CNRS, Ecole du Louvre, UMK w Toruniu. Doktor honoris causa UMCS w Lublinie. Dyrektor brukselskiego Muzeum Europy.

Uczestniczył w wydarzeniach października 1956 r., biorąc udział w wiecu robotniczo-studenckim na Politechnice Warszawskiej. W 10. rocznicę Października wygłosił odczyt krytykujący władze komunistyczne za zmarnowanie szansy na odnowę systemu, za co, wraz z Leszkiem Kołakowskim, został usunięty z PZPR. Kontynuacja krytyki ustroju kosztowała go utratę w 1968 r. stanowiska adiunkta na Uniwersytecie Warszawskim. Wkrótce wyjechał do Francji, szybko zyskując ogromną renomę w tamtejszym środowisku naukowym. Wspierał KOR i „Solidarność”. Zredagował autobiografię Jerzego Giedroycia. Napisał wiele tekstów publicystycznych oraz prac naukowych, głównie o filozofii współczesnej i relacjach między filozofią a polityką.

[i]—br[/i][/ramka]

[ramka][b]prof. Adam Rotfeld

Specjalista od trudnych spraw[/b]

Jako współprzewodniczący dwustronnej polsko-rosyjskiej grupy ds. trudnych podejmuje działania służące wzmocnieniu dialogu środowisk naukowych i eksperckich obu państw. Pełniąc funkcję sekretarza stanu w MSZ brał aktywny udział w pracach polskiej misji rozjemczej na Ukrainie podczas pomarańczowej rewolucji. Pracował w Polskim Instytucie Spraw Międzynarodowych w Warszawie, a w 1989 r. został kierownikiem projektu badawczego w Sztokholmskim Międzynarodowym Instytucie Badań nad Pokojem. W latach 1992 – 1993 był osobistym przedstawicielem przewodniczącego KBWE ds. politycznego rozwiązania konfliktu w Naddniestrzu. Wynikiem jego pracy było przyjęcie końcowego raportu dającego podstawy do pokojowego rozstrzygnięcia konfliktu. Jest autorem ponad 300 publikacji naukowych, w tym ponad dziesięciu książek, 12 monografii współautorskich oraz ponad 300 artykułów. W 2005 roku został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. [i]—k.b.[/i][/ramka]

[ramka][b]Leopold Unger

Dziennikarz z ciekawym życiem[/b]

Urodził się we Lwowie, całą II wojnę światową spędził w Rumunii. Po wojnie, już w Polsce, został dziennikarzem „Życia Warszawy”. W 1969 roku wyjechał do Belgii, gdzie pracował dla dziennika „Le Soir”. Współpracował też z paryską „Kulturą”, Radiem Wolna Europa, a także z polską sekcją Radia BBC. Regularnie publikował w „International Herald Tribune”. Wiele jego tekstów znalazło się też w wydawnictwach drugiego obiegu. Jest autorem wielu książek, m.in. „Le Grand Retour”, „Orzeł i reszka”, „Z Brukseli”. W kwietniu tego roku, na 85-lecie urodzin i 60-lecie pracy zawodowej Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie wydało księgę pamiątkową pt. „Udało mi się mieć ciekawe życie”, gdzie teksty o Ungerze i do Ungera napisało ponad 30 autorów m.in. Władysław Bartoszewski, Bronisław Geremek, Henryk Giedroyc, Ryszard Kapuściński, Leszek Kołakowski, Bohdan Osadczuk, Jerzy Pomianowski, Adam Daniel Rotfeld, Andrzej Wajda, Lech Wałęsa i Józef Życiński.

[i]—k.b.[/i][/ramka]

Honorową Nagrodę im. Giedroycia nasza redakcja ustanowiła w 2001 roku, w pierwszą rocznicę śmierci twórcy „Kultury” i Instytutu Literackiego w Paryżu, wielkiego patrioty, znakomitego redaktora i dalekowzrocznego polityka. Może ją otrzymać osoba lub instytucja, która w działalności publicznej kieruje się zasadami wypracowanymi przez Jerzego Giedroycia w kręgu „Kultury”. Należą do nich: bezinteresowna troska o sprawy publiczne, polityka pojęta jako służba krajowi, a nie partykularne interesy, umacnianie pozycji Polski w demokratycznej wspólnocie europejskiej, kultywowanie dobrych stosunków z narodami Europy Wschodniej, praca nad rozwojem polskiej niepodległościowej myśli politycznej.

Pozostało 95% artykułu
Społeczeństwo
Jest śledztwo prokuratury w sprawie śmierci profesora warszawskiej uczelni
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Społeczeństwo
Taka pogoda czeka nas do świąt. Najnowsze prognozy IMGW
Społeczeństwo
IPN szuka ofiar niemieckiego obozu dziecięcego przy Przemysłowej w Łodzi
Społeczeństwo
Policja apeluje o pomoc. Zaginął profesor warszawskiej uczelni
Materiał Promocyjny
Jak budować współpracę między samorządem, biznesem i nauką?
Społeczeństwo
Mikołaj na weekend. Familijne atrakcje w Warszawie