Zamówienia publiczne: Armia staje do przetargu

Nowelizacją prawa zamówień publicznych (pzp) w czwartek zajmował się Komitet ds. Europejskich. Ma przede wszystkim wprowadzić do polskiego porządku prawnego przepisy unijne zawarte w tzw. unijnej dyrektywie obronnej. W ustawie pojawi się nowy rozdział 4a – „Zamówienia w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa".

Równe podejście

– To najważniejsza zmiana. Do tej pory wojsko stosowało bowiem pzp tylko do artykułów niezwiązanych wprost z obronnością, takich jak artykuły żywnościowe – mówi Janusz Niedziela, radca prawny zajmujący się zamówieniami publicznymi.

Dyrektywa nakazuje jednakowe podejście do wszystkich przedsiębiorców z UE. Tego obawiają się m.in. polskie firmy zbrojeniowe.

– Z nowych przepisów skorzystają nieliczne prywatne przedsiębiorstwa produkcyjne oraz spółki, które są przedstawicielami podmiotów zagranicznych – przekonuje w opinii do projektu Stanisław Głowacki, przewodniczący Sekcji Krajowej Przemysłu Zbrojeniowego NSZZ „Solidarność". Uważa on, że jeśli nie zostaną wprowadzone dodatkowe przepisy wspierające polski przemysł obronny, należy się liczyć z jego degradacją.

Projekt pozwala odejść od stosowania przepisów ze względu na podstawowy interes bezpieczeństwa państwa (art. 4 ust. 5 pkt 5). Sposób dokonywania oceny, dla jakich zamówień nie trzeba będzie organizować przetargów, mają określić przepisy wykonawcze.

Zmian jest więcej

Nowelizacja wprowadza przepisy wykraczające poza implementację dyrektywy obronnej.

Zmieniają m.in. przesłankę wykluczenia wykonawcy z postępowania w związku z wyrządzeniem w przeszłości szkody. Obecnie wykluczeni są ci, którzy nie wykonali zamówienia lub wykonali je nienależycie albo zostali zobowiązani do zapłaty kary umownej, jeśli szkoda została stwierdzona orzeczeniem sądu, które uprawomocniło się w ciągu trzech lat przed wszczęciem postępowania – art. 24 ust. 1 pkt 1 pzp. Projekt wskazuje, że szkoda ta lub obowiązek zapłaty kary umownej mają być nie niższe niż 5 proc. wartości realizowanego zamówienia.

– Dzięki temu drobne spory nie będą oznaczały wykluczenia – mówi Grzegorz Lang, ekspert PKPP Lewiatan. – Ale nadal będą mogły do tego prowadzić kary umowne, zazwyczaj zapisywane przez samego zamawiającego we wzorze umowy. Są często wysokie – np. 1 proc. za dzień opóźnienia. Łatwo w takim wypadku przekroczyć 5-proc. próg – uważa ekspert.

Projekt wprowadza także art. 31a, który umożliwia zamawiającemu, jeszcze przed wszczęciem postępowania o udzielenie zamówienia, przeprowadzenie tzw. dialogu technicznego. Może w ten sposób uzyskać od podmiotu trzeciego informacje konieczne do przygotowania opisu przedmiotu zamówienia, specyfikacji istotnych warunków lub określenia warunków umowy. Do tej pory dialog techniczny nie był wprost zapisany w pzp, określają go przepisy unijne.

– W tej chwili dialog techniczny stosowany jest zbyt rzadko, bo nie ma jasnych przepisów – mówi Niedziela. – A jest bardzo użyteczny dla zamawiającego, który może uzyskać większą wiedzę o najnowszych rynkowych standardach.

Prace nad ustawą przedłużają się (założenia zostały przyjęte przez rząd już w czerwcu ubiegłego roku).