HFPCz zabrała głos w sprawie doniesień o działaniach wobec dr. Pawła Grzesiowskiego i dr. Leszka Bartosza Fiałka za wypowiedzi w mediach dotyczące sytuacji pandemicznej w Polsce.Dr Paweł Grzesiowski jest immunologiem, doktorem nauk medycznych, nauczycielem akademickim w Centrum Medycznym Kształcenia Podyplomowego i ekspertem Naczelnej Rady Lekarskiej ds. COVID-19. Bartosz Fiałek to lekarz reumatolog z Bydgoszczy i działacz społeczny w ochronie zdrowia.
Obaj lekarze zostali wezwani do złożenia zeznań przed rzecznikiem odpowiedzialności zawodowej. Krzysztof Saczka, pełniący obowiązki Głównego Inspektora Sanitarnego, domaga się też pozbawienia dr. Pawła Grzesiowskiego prawa do wykonywania zawodu. Jego zarzuty to "wprowadzanie opinii publicznej w błąd niepotwierdzonymi i nieprawdziwymi informacjami na temat epidemii COVID-19", "promowanie niesprawdzonych rozwiązań medycznych rzekomo przeciwdziałających SARS-CoV-2, które mogą zaszkodzić" i "oczernianie i deprecjonowanie instytucji państwowych, w tym Państwowej Inspekcji Sanitarnej".
- Wytaczanie postępowań dyscyplinarnych lekarzom odnoszącym się do kryzysu służby zdrowia i programu szczepień przeciwko COVID-19 stanowi naruszenie swobody wypowiedzi zagwarantowanej w art. 54 Konstytucji RP oraz art. 10 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Medycy apelujący do władz w imię dobra ogółu i poczucia odpowiedzialności społecznej, nie powinni być narażeni na negatywne konsekwencje informowania o zagrożeniach zdrowotnych - stwierdziła w opublikowanym we wtorek stanowisku Helsińska Fundacja Praw Człowieka. Interwencję w tej sprawie podjął też Rzecznik Praw Obywatelskich.
Fundacja przywołuje stanowisko Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, że swoboda wypowiedzi i prawo do krytyki władzy jest nieodzownym elementem funkcjonowania demokratycznego społeczeństwa (m.in. wyrok w sprawie Lopes Gomes da Silva p. Portugalii; skarga nr 37698/97).
- Lekarze zauważający nieprawidłowości w sposobie leczenia pacjentów, mają wręcz obowiązek informowania o nich - podkreśla Fundacja przypominając orzeczenie ETPC z 18 października 2011 w sprawie Sosinowska p. Polsce, skarga nr 10247/09. ETPC wskazał w nim, że krytyka, która jest poczyniona w dobrej wierze i ma na celu ochronę interesu publicznego, powinna podlegać ochronie. W ocenie HFPCz, zawód lekarza ze względu na specjalny stosunek zaufania, jaki łączy lekarza i pacjenta, jest bardzo specyficzny. Wymusza on, z jednej strony, pewną solidarność lekarską, a z drugiej strony – wymaga przede wszystkim dbałości o zdrowie pacjentów. Zgodnie z Wytycznymi Komitetu Rady Europy na temat swobody wypowiedzi i informacji w czasach kryzysu, państwa powinny być świadome, że to właśnie krytyczne informacje mogą pomóc w przezwyciężaniu kryzysowych sytuacji i uwidocznić możliwe nadużycia.
- Wszczynanie postępowań dyscyplinarnych wobec pracowników służby zdrowia w trakcie pandemii, może podważać zaufanie obywateli - przede wszystkim pacjentów - do lekarzy. Może również ograniczać dostęp opinii publicznej do informacji na temat rzeczywistego stanu służby zdrowia i tym samym utrudniać sprawowanie kontroli nad reakcją władz na epidemię. Wzywanie lekarzy wypowiadających się krytycznie na temat polityki władz należy traktować jako próbę ich zastraszania i „mrożenia" wypowiedzi, które nie są odbierane jako przychylne dla rządzących - twierdzi Fundacja Helsińska i zapowiada monitorowanie działań władz wobec tych lekarzy oraz wspieranie medyków, wobec których wyciągane są konsekwencje ograniczające swobodę wypowiedzi.
