Referendum w samorządzie: Premier powinien szanować wolę wspólnoty przy powoływaniu komisarza

Jedyną osobą, która nie powinna zostać wyznaczona na komisarza, jest odwołany w referendum lokalnym wójt, burmistrz czy prezydent.

Publikacja: 02.09.2013 09:51

Powołanie na komisarza osoby, która dopiero co została odwołana ze stanowiska organu wykonawczego gm

Powołanie na komisarza osoby, która dopiero co została odwołana ze stanowiska organu wykonawczego gminy w drodze referendum, byłoby sprzeczne z duchem prawa – uważa prof. Szewc

Foto: Fotorzepa, Marian Zubrzycki

– Ustawa o referendum lokalnym mówi jedynie o tym, że w razie odwołania wójta przez mieszkańców prezes Rady Ministrów niezwłocznie wyznacza osobę, która pełni funkcje organu wykonawczego gminy do czasu wyboru nowego wójta – zwraca uwagę Kazimierz Wojciech Czaplicki, szef Krajowego Biura Wyborczego.

Czy to oznacza zatem, że premier może do pełnienia tej funkcji wyznaczyć dopiero co odwołanego wójta czy prezydenta?

To możliwe, ale...

W ocenie prof. Jerzego Regulskiego, współtwórcy samorządu terytorialnego w Polsce,  to, kogo konkretnie wyznaczy na komisarza, jest dowolnym wyborem prezesa Rady Ministrów.

Ostrożniejszy jest Jerzy Stępień, były prezes Trybunału Konstytucyjnego.

– Co prawda, żaden przepis premierowi nie zabrania uczynić komisarzem odwołanego w referendum wójta, ale taka decyzja pozostawałaby w sprzeczności z duchem samorządności – zauważa sędzia Stępień. – To jest referendum personalne, wolę wyborców należy uszanować – tłumaczy.

Decydują mieszkańcy

Zdecydowanym przeciwnikiem takiego rozwiązania jest prof. Andrzej Szewc z Wyższej Szkoły Ekonomii i Administracji w Bytomiu.

– Powołanie na komisarza osoby, która dopiero co została odwołana ze stanowiska organu wykonawczego gminy w drodze referendum, byłoby sprzeczne z duchem prawa – uważa prof. Szewc. – Przecież zgodnie z art. 170 konstytucji to członkowie wspólnoty samorządowej decydują, w drodze referendum, o sprawach dotyczących tej wspólnoty, w tym o odwołaniu pochodzącego z wyborów bezpośrednich organu samo- rządu terytorialnego – wyjaśnia.

Również Ryszard Piotrowski, konstytucjonalista z Uniwersytetu Warszawskiego, uważa, że jedyną osobą, której premier na komisarza powołać nie powinien, jest odwołany w referendum wójt (burmistrz, prezydent miasta).

– Konstytucja i ustawy przesądzają, że wynik referendum ma być szanowany i respektowany przez wszystkich, także przez premiera – tłumaczy Ryszard Piotrowski.

Wskazuje, że chociaż ustawa nigdzie nie stwierdza, iż odwołany wójt komisarzem być nie może, to taka decyzja prezesa Rady Ministrów stanowiłaby obejście prawa. – Oznaczałoby to, że ponad wolą  społeczności lokalnej jest wola premiera, co byłoby trudne do zaakceptowania z punktu widzenia art. 170 konstytucji i sensu referendum lokalnego – wskazuje konstytucjonalista.

– Istotą referendum odwoławczego jest zmiana osobowa na stanowisku wójta, a nie tylko nazwy stanowiska, którą ta sama osoba piastuje – podkreśla Stefan Płażek z Uniwersytetu Jagiellońskiego. – Mianowanie komisarzem odwołanego prezydenta to żadna sanacja – dodaje Płażek.

masz pytanie, wyślij e-mail do autora

m.cyrankiewicz@rp.pl

Czasem o wyborach rozstrzyga rada

Zgodnie z art. 28d ustawy o samorządzie gminnym po wygaśnięciu mandatu wójta przed końcem kadencji przeprowadza się wybory przedterminowe. Ale nie zawsze. Takich wyborów nie przeprowadza się, jeżeli ich data miałaby przypaść w terminie sześciu miesięcy przed zakończeniem kadencji.  Jeżeli data wyborów przedterminowych miałaby przypaść w okresie dłuższym niż sześć miesięcy, a krótszym niż 12 miesięcy przed zakończeniem kadencji wójta, decyzję o tym, czy wybory przeprowadzać czy też nie, podejmuje rada gminy w uchwale. Jeżeli na ich organizację się nie zdecyduje, gminą do końca kadencji rządzi komisarz.

– Ustawa o referendum lokalnym mówi jedynie o tym, że w razie odwołania wójta przez mieszkańców prezes Rady Ministrów niezwłocznie wyznacza osobę, która pełni funkcje organu wykonawczego gminy do czasu wyboru nowego wójta – zwraca uwagę Kazimierz Wojciech Czaplicki, szef Krajowego Biura Wyborczego.

Czy to oznacza zatem, że premier może do pełnienia tej funkcji wyznaczyć dopiero co odwołanego wójta czy prezydenta?

Pozostało 86% artykułu
Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów