Restrykcyjne zakazy obowiązują całą kadencję

Jeśli radny wykorzystuje w działalności gospodarczej gminne mienie, ?straci swój mandat, nawet gdy wystąpi ze spółki.

Publikacja: 01.04.2014 09:57

Restrykcyjne zakazy obowiązują całą kadencję

Foto: www.sxc.hu

Jeszcze przed wyborem na radnego Krzysztof W. prowadził market razem z dwoma wspólnikami spółki cywilnej. Przed sklepem był bezpłatny parking dla klientów. Umowa dzierżawy tego terenu od gminy, zawarta w 2006 r., zakończyła się w 2009 r. i nie została przedłużona. Mimo to wspólnicy nadal regulowali opłaty dzierżawne. Do zawarcia nowej umowy na następne trzy lata doszło w styczniu 2013 r.

Wojewoda w akcji

Wkrótce potem wojewoda warmińsko-mazurski wystąpił do rady gminy o wygaszenie mandatu Krzysztofa W. Ponieważ rada nie podjęła takiej uchwały, wojewoda wygasił mandat radnego rozstrzygnięciem nadzorczym. Artykuł 24f ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym (dalej: usg) zakazuje prowadzenia działalności gospodarczej z wykorzystaniem mienia gminy. Zgodnie z art. 190 ust. 1 ordynacji wyborczej do rad gmin (...) naruszenie tego ustawowego zakazu powoduje wygaśnięcie mandatu radnego.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie Krzysztof W. podał, że parking przed sklepem jest publiczny, bezpłatny. Został zagospodarowany i wydzierżawiony przez spółkę, zanim on został radnym. Gdy rozpoczynał kadencję, nie było żadnej umowy pomiędzy gminą a spółką. Umowę z 2013 r. spółka podpisała na polecenie wójta.

Na rozprawie przed WSA Krzysztof W. zawiadomił o wystąpieniu ze spółki. Sąd jednak nie uwzględnił tej okoliczności i oddalił jego skargę. Powołał się na generalny zakaz korzystania przez radnego z mienia komunalnego w działalności gospodarczej, bez względu na jej przedmiot, rodzaj majątku komunalnego i tytuł prawny. Wystąpienie ze spółki nie ma znaczenia, bo radny ma przestrzegać zakazu z art. 24f ust.1 usg przez całą kadencję. Jeżeli go złamie, jest to podstawa do wygaśnięcia mandatu.

Naczelny Sąd Administracyjny nie uwzględnił zarzutów skargi kasacyjnej. Sędzia Elżbieta Kremer powiedziała, że umowa dzierżawy dotyczy bezspornie własności gminy. Fakt nieuzyskiwania korzyści materialnych z tego mienia nie jest istotny dla przesłanki z art. 24f ust. 1 usg. Nie ma również znaczenia późniejsze wystąpienie ze spółki.

Rada traci radnych

W 2013 r. do wojewódzkich sądów administracyjnych wpłynęły 84 sprawy dotyczące radnych. NSA rozpatrzył przez ten rok 42 skargi kasacyjne, z czego 32 oddalił (sygnatura akt II OSK 415/14). Dominowały sprawy o wygaśnięcie mandatu radnego z powodu złamania zakazu łączenia mandatu z działalnością gospodarczą z wykorzystaniem mienia gminy. Mandat stracił m.in. radny dzierżawiący od powiatu 0,20 ha gruntów rolnych, operator koparki zatrudniony przez urząd gminy po upadku dotychczasowego zakładu pracy, komendant straży pożarnej sprzedający przez dwa dni alkohol w remizie, przedsiębiorca korzystający ze wsparcia unijnego dla powiatu, członek zarządu klubu sportowego grającego na gminnym boisku. Można powątpiewać, czy chodzi o uderzenie w korupcję, co przyświecało nowelizacji ustaw samorządowych w 2002 r. I czy to właściwe narzędzie, czy może przepisy należałoby zmienić.

– Korupcja była wówczas tematem numer jeden, a wprowadzone przepisy są wystarczająco restrykcyjne, by z ich pomocą ścigać nieprawidłowości – mówi Grzegorz Makowski z Fundacji Batorego, który przygotowuje raport o konflikcie interesów w radach. Dodaje, że tak restrykcyjne zakazy mogą ograniczać aktywność gospodarczą.

– Nie zawsze też potrafi się je wykorzystywać, a i nie ma co liczyć, że wszystko uregulują. Pewnych sytuacji nie da się uniknąć, ale w walce z korupcją ważny jest przejrzysty sposób przeprowadzania konkursów, wyboru tej czy innej firmy, zatrudniania na stanowiskach urzędniczych.

Krzysztof? Izdebski, ekspert Stowarzyszenia ?Sieć Obywatelska Watchdog

Przepisy są rzeczywiście restrykcyjne, ale jest to decyzja ustawodawcy, który wskazuje, że radni nie powinni pozostawać w konflikcie interesów. Można natomiast zastanawiać się, czy mają one sens w konkretnych przypadkach i jaka powinna być obecnie ich wykładnia. Radni występują jako ciało kolegialne i nawet głos jednego z nich nie będzie się przekładał na decyzje. Decyzje indywidualne wydają urzędnicy i tu może występować istotny konflikt interesów. ?Tymczasem ustawa o pracownikach samorządowych nie jest tak restrykcyjna, jak ustawy samorządowe. ?Zmienił się nie tylko ustrój samorządów, ale także sama rola rady ?– kiedyś zasadnicza w gospodarowaniu mieniem, teraz jest ograniczona. Ciężar decyzyjny przesunął się na organy wykonawcze, czyli wójta, burmistrza i prezydenta.

Jeszcze przed wyborem na radnego Krzysztof W. prowadził market razem z dwoma wspólnikami spółki cywilnej. Przed sklepem był bezpłatny parking dla klientów. Umowa dzierżawy tego terenu od gminy, zawarta w 2006 r., zakończyła się w 2009 r. i nie została przedłużona. Mimo to wspólnicy nadal regulowali opłaty dzierżawne. Do zawarcia nowej umowy na następne trzy lata doszło w styczniu 2013 r.

Wojewoda w akcji

Pozostało 90% artykułu
W sądzie i w urzędzie
Czterolatek miał zapłacić zaległy czynsz. Sąd nie doczytał, w jakim jest wieku
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Spadki i darowizny
Podział spadku po rodzicach. Kto ma prawo do majątku po zmarłych?
W sądzie i w urzędzie
Już za trzy tygodnie list polecony z urzędu przyjdzie on-line
Zdrowie
Ważne zmiany w zasadach wystawiania recept. Pacjenci mają powody do radości
Materiał Promocyjny
Do 300 zł na święta dla rodziców i dzieci od Banku Pekao
Sądy i trybunały
Bogdan Święczkowski nowym prezesem TK. "Ewidentna wada formalna"