Zakopane trzeci raz przegrało w NSA spór o opłatę miejscową od turystów

Wtorkowy wyrok to kolejna odsłona głośnego i trwającego od wielu lat sporu o to, czy stolica Tatr ma prawo do pobierania od tłumnie odwiedzających ją turystów tzw. opłaty miejscowej.

Czytaj więcej

Społeczeństwo

Zakopane chce nowego podatku od turystów. Projekt trafił do Sejmu

Z powodu zanieczyszczonego powietrza stolica polskich Tatr ma problemy z pobieraniem tzw. opłaty...

Problemy Zakopanego są pokłosiem zmiany zasad wprowadzania opłat miejscowych. W 2005 r. ustawodawca zdecydował się na nowy model, którego istotą było przekazanie kompetencji w tym zakresie samorządom. Przed 1 stycznia 2006 r. miejscowości, w których pobierało się opłatę miejscową, ustalał wojewoda, na wniosek rady gminy, po uzgodnieniu z resortem środowiska.

Po tej dacie uprawnienie to przypadło radzie gminy. A do określenia minimalnych warunków, jakie powinna spełniać miejscowość, w której można pobierać opłatę miejscową, ustawodawca upoważnił Radę Ministrów. Jednocześnie ustawodawca przewidział opcję przejściową, zgodnie z którą akty prawa miejscowego wydane na podstawie starych przepisów zachowywały moc do czasu wydania nowych już przez organy przejmujące zadania i kompetencje, czyli samych radnych.

Kto może wprowadzić opłatę miejscową?

Schody zaczęły się, gdy w 2008 r. radni Zakopanego skorzystali z nowego uprawnienia i sami podjęli uchwałę dotyczącą opłaty miejscowej. Jeden z turystów zażądał jej unieważnienia ze względu na złą jakość powietrza pod Giewontem. 

Spór trafił na wokandę i pierwszy raz skończył się przegraną Zakopanego w 2018 r. NSA zgodził się wówczas, że uchwała z 2008 r. jest nieważna, bo podejmując ją, organ stanowiący gminy winien wykazać istnienie minimalnych warunków klimatycznych, uprawniających do wprowadzenia opłaty miejscowej (sygn. akt: II FSK 3579/17).

Drugi raz sprawa trafiła do sądu administracyjnego, gdy radni Zakopanego podjęli kolejną próbę zalegalizowania poboru opłat od turystów uchwałą z 26 listopada 2015 r. Ta również została oprotestowana przez turystę. Zakopane broniło się wówczas tym, że skoro uchwała z 2008 r. została unieważniona, to mogło „wrócić” do pobierania należności od odwiedzających je gości w oparciu o regulację przejściową przewidzianą przy nowelizacji z 2005 r.

Czytaj więcej

Samorząd

Przez smog Zakopane nie może żądać opłat od turystów. Jest wyrok NSA

Zakopane nie miało podstaw prawnych do podjęcia uchwały w sprawie opłaty miejscowej pobieranej od...

Mówiąc prościej, włodarze przekonywali, że obowiązującym aktem prawa miejscowego, który określa Zakopane jako miejscowość, w której pobiera się opłatę miejscową jest stare rozporządzenie Wojewody Małopolskiego z 2001 r. Unieważnienie nie niweczy też skutków prawnych uchwały z 2015 r., skoro z mocy prawa w dalszym ciągu obowiązuje rozporządzenie wojewody, według którego Zakopane dalej jest miejscowością, w której pobierana jest opłata miejscowa.

W trakcie rozprawy stolica Tatr zwracała uwagę na paradoks sytuacji, w jakiej się znalazła. Tłumaczyła, że możliwość pobierania stosunkowo niewielkiej opłaty miejscowej ma ogromne znaczenie dla budżetu zaledwie 25-tysięcznego miasta, które co roku mierzy się z kilkumilionową falą turystów. Pieniądze są potrzebne m.in. na poprawę infrastruktury. Zakopane podkreślało, że regularnie czyni nakłady na proekologiczne i antysmogowe inwestycje. Jednak ze względu na położenie nie ma wpływu na jakość powietrza w okolicznych miejscowościach. Miasto nie kwestionowało, że strefa klimatyczna, w której leży, nie spełnia norm jakości powietrza, ale pozbawienie go z tego powodu wpływów z opłaty miejscowej uznawało za bardzo krzywdzące. 

Czy Zakopane może w 2025 r. żądać opłaty miejscowej?

Te argumenty nie przekonały NSA. W wyroku z 1 kwietnia 2025 r. nie zgodził się, że stare rozporządzenie Wojewody Małopolskiego może dalej stanowić podstawę prawną do pobierania opłaty miejscowej na obszarze Zakopanego (sygn. akt: III FSK 1217/23). Sąd nie kwestionował, że w świetle regulacji przejściowej rozwiązanie to może obowiązywać, ale jedynie do czasu wejścia w życie uchwały rady gminy podjętej już na podstawie nowych regulacji. Zakopane zdecydowało się zaś z tej opcji skorzystać. W konsekwencji skutecznie „skonsumowało” to uprawnienie i nie mogło już powrócić do starego modelu. I nie zmienia tego unieważnienie uchwały Rady Zakopanego z 2008 r.