Ustawa z 27 marca 2003 r. nakłada na gminy obowiązek wypłaty odszkodowań właścicielom nieruchomości, w sytuacji, gdy w związku z uchwaleniem bądź zmianą planu miejscowego grunt stracił na wartości (np. została wyłączona możliwość jego zabudowy).
Wypłata odszkodowań nie zawsze jednak jest związana z władztwem planistycznym gminy. Czasami bowiem do uchwalenia planu miejscowego czy jego zmiany zmusza ustawa. Tak jest np. w przypadku obowiązku dostosowania istniejących już planów do tzw. map ryzyka powodziowego. Jeżeli realizując ten obowiązek, gmina zmieni przeznaczenie gruntu, w sposób np. wyłączający jego zabudowę, będzie musiała wypłacić właścicielowi odszkodowanie. A chociaż jest to efekt działań rządu i Sejmu, to Skarb Państwa nie dołoży gminie ani złotówki.