Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie wydał ważny wyrok dotyczący podatkowych skutków przekształcenia użytkowania wieczystego we własność z mocy prawa.
Sprawa dotyczyła gminy. A chodziło o VAT od opłat za przekształcenie we własność użytkowania wieczystego, które następuje z mocy prawa, tzw. ustawy przekształceniowej z 20 lipca 2018 r. We wniosku o interpretację z lipca 2021 r. gmina wyjaśniła, że w toku jednej ze spraw przekształceniowych powzięła wątpliwość co do stawki VAT od opłaty jednorazowej wnoszonej przez dotychczasowego użytkownika wieczystego tytułem przekształcenia.
We wniosku samorządowcy zauważyli, że jej wysokość jest równa wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego, która obowiązywałaby w dniu przekształcenia. Gmina podkreśliła, że w tym przypadku ustanowienie użytkowania wieczystego nastąpiło w maju 2000 r., tj. kiedy nie podlegało VAT. Dlatego opłata roczna z tytułu przekształcenia przedstawiona w specjalnym zaświadczeniu nie była opodatkowana. Tymczasem wysokość opłaty rocznej obowiązującej w momencie zgłoszenia ma wpływ na kwotę należną przy przekształceniu.
Dodatkowo po wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE z 25 lutego 2021 r. (C-604/19) powstała rozbieżność w dotychczasowej interpretacji art. 7 ust. 2 ustawy przekształceniowej. Trybunał uznał bowiem, że przekształcenie z mocy ustawy prawa użytkowania wieczystego we własność w zamian za uiszczenie opłaty stanowi dostawę towarów dla celów VAT. Zaś dotychczasowy właściciel – także gmina – działa w tym przypadku w charakterze podatnika VAT, a nie jako organ władzy publicznej. Niemniej gmina uważała, że przekształcenie z mocy prawa jest tylko zmianą tytułu prawnego do nieruchomości i nie ma wpływu na „władztwo rzeczy” dotychczasowego użytkownika. Dlatego opłata przekształceniowa nie podlega VAT, gdy ustanowienie użytkowania do 30 kwietnia 2004 r. nie stanowiło czynności opodatkowanej.
Fiskus się z tym nie zgodził. Nie miał wątpliwości, że przekształcenie użytkowania ustanowionego do 30 kwietnia 2004 r. w prawo własności, do którego dojdzie z mocy prawa, to dostawa towarów, która podlega opodatkowaniu VAT. A opłaty z tego tytułu stanowią wynagrodzenie za czynności podlegające opodatkowaniu.
