Prawnik wyjaśnia
Anna Puszkarska, radca prawny
W orzecznictwie wyrażany jest pogląd, że w sytuacji, gdy protokół z sesji rady gminy znajdujący się na stronie BIP w pełni odzwierciedla przebieg sesji, nie ma obowiązku udostępniania tej informacji w dodatkowej formie. Zwraca się także uwagę, że materiały audiowizualne z sesji rady gminy mogą mieć walor informacji publicznej, jeżeli statut przewiduje taki sposób dokumentowania posiedzeń.
Pomocniczy charakter
W wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 15 czerwca 2016 r. (sygn. I OSK 3162/14, LEX nr 2082597) podkreślono, że co do zasady dostęp do informacji publicznej z posiedzeń kolegialnych organów władzy publicznej następuje przez dostęp do protokołów lub stenogramów. Natomiast materiały audiowizualne są źródłem informacji publicznej z tych posiedzeń tylko w sytuacji, gdy protokół nie został sporządzony i materiały te w pełni rejestrują obrady. Poza tym wypadkiem materiały audiowizualne mają charakter pomocniczy i wewnętrzny, a zatem nie stanowią informacji publicznej. W sprawie, w której wydano ten wyrok, ani statut gminy, ani uchwała lub zarządzenie organów gminy nie przewidywały nagrywania posiedzeń rady. Nagrania były dokonywane zwyczajowo z inicjatywy pracownika, który protokołował sesje, w celu ułatwienia sobie pracy związanej z protokołowaniem, na nieprofesjonalnym sprzęcie.
W wyroku NSA z 1 października 2010 r. (sygn. I OSK 1216/10, LEX nr 744958) stwierdzono, że adresat wniosku o udostępnienie informacji publicznej dotyczącej przebiegu posiedzenia organu kolegialnego wypełnia obowiązek udzielenia takiej informacji przez udostępnienie protokołu z posiedzenia i nie jest zobowiązany do udostępniania ponadto tej samej informacji na nośniku audiowizualnym.
Szeroki zakres uprawnień
W orzecznictwie podkreśla się jednak także, że prawo dostępu do posiedzeń organów (w tym sesji rady gminy) powinno być rozumiane szeroko, zarówno jako prawo wstępu na te posiedzenia, jak i udostępnianie materiałów dokumentujących te posiedzenia. W wyroku NSA z 17 czerwca 2015 r. (sygn. I OSK 1564/14, LEX nr 2089729) stwierdzono, że skoro w przepisach u.d.i.p. jest mowa o prawie dostępu do posiedzeń kolegialnych organów, to należy uznać, że z przepisów tych wynika obowiązek udostępnienia wszelkich materiałów dokumentujących sesje rady gminy, w tym kopii nagrań w dostępnej formie, jeżeli w ten sposób dokumentuje się posiedzenia rady. Nagranie posiedzenia rady jest bowiem materiałem odzwierciedlającym przebieg sesji i dokonanych czynności rady, a zatem świadczy o działalności kolegialnego organu. Materiały i dokumenty tworzone podczas posiedzenia rady, w tym nagranie utrwalone za pomocą sprzętu audiowizualnego, stanowią informację o sprawach publicznych, o której mowa w art. 1 ust. 1 u.d.i.p., w związku z czym w razie złożenia stosownego wniosku, należy je udostępnić. W sprawie, w której wydano ten wyrok, statut gminy przewidywał, że przebieg sesji może być nagrywany, a nagranie przechowuje się do czasu przyjęcia protokołu z obrad poprzedniej sesji. Zdaniem NSA, nie miała znaczenia okoliczność, że utrwalanie przebiegu sesji nie było regułą i nagrania nie były ewidencjonowane. Zgodnie z wyjaśnieniami zawartymi w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z 3 grudnia 2009 r. (II SA/Op 333/09, LEX nr 554925), art. 19 u.d.i.p. określa zasadę, że podstawowym źródłem informacji są protokoły bądź stenogramy, a z obowiązku ich sporządzenia i udostępnienia organ jest zwolniony w przypadku, gdy sporządza i udostępnia materiały audiowizualne lub teleinformatyczne rejestrujące w pełni obrady. Jednak w sytuacji odwrotnej – gdy przebieg posiedzenia został utrwalony w formie audiowizualnej – z przepisu tego nie można wyprowadzić normy zakazującej udostępnienia materiałów audiowizualnych w razie sporządzenia następnie protokołu. Zgodnie z wyrokiem WSA w Opolu z 10 czerwca 2010 r. (sygn. II SA/Op 257/10, LEX nr 643784) sam fakt posiadania protokołu nie wyklucza uprawnienia do zapoznania się z innymi materiałami rejestrującymi przebieg posiedzenia.
Pełne odzwierciedlenie sesji
W wyroku WSA w Poznaniu z 20 grudnia 2016 r. (sygn. IV SAB/Po 100/16, LEX nr 2182115) przyjęto, że samo sporządzenie oraz udostępnienie protokołu z sesji rady gminy nie stanowi podstawy do odmowy udostępnienia materiałów audiowizualnych sporządzonych z takiej sesji. W sytuacji jakiejkolwiek różnicy należy uznać, że zarówno sam protokół z przebiegu sesji, jak i zapis dźwiękowy przebiegu sesji stanowią informację publiczną o różnej treści i oba podlegają udostępnieniu. Natomiast w sytuacji, gdy protokół z sesji rady znajdujący się na stronie BIP w pełni odzwierciedla przebieg tej sesji, należy przyjąć, że organ wywiązał się ze swojego obowiązku udostępnienia informacji publicznej i w tym zakresie nie ma obowiązku udostępniania informacji w dodatkowej wnioskowanej formie.
