Prawo miejscowe stanowi rada, wójt tylko wyjątkowo

Podstawową regulacją w tej materii będzie oczywiście [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=98414C194D3270F25AAF9F8BA87DE027?id=163433]ustawa o samorządzie gminnym[/link], a w szczególności jej art. 40 – 42.

Zgodnie bowiem z treścią art. 40 ust. 2 tej ustawy organy gminy mogą wydawać akty prawa miejscowego w zakresie: wewnętrznego ustroju gminy oraz jednostek pomocniczych, organizacji gminnych urzędów i instytucji, zasad zarządu mieniem komunalnym oraz zasad i trybu korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej. Ponadto ust. 3 omawianego artykułu przyznaje radzie gminy kompetencję do wydawania przepisów porządkowych, jeżeli jest to niezbędne do ochrony życia lub zdrowia obywateli oraz do zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego.

[b]Regulacje porządkowe mogą być jednak stanowione jedynie w zakresie nieuregulowanym w powszechnie obowiązujących przepisach prawa (ustawy, rozporządzenia). [/b]

[b]Uwaga![/b] Uprawnienie do wydawania przepisów porządkowych obejmuje również prawo do nakładania za ich naruszenie grzywien wymierzanych w trybie i na zasadach określonych w przepisach [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=678B9CDA955039D583236914EE6C91C2?id=186056]ustawy z 20 maja 1971 r. – kodeks wykroczeń (tekst jedn. DzU z 2007 r. nr 109, poz. 759)[/link].

[srodtytul]Co do zasady uchwały[/srodtytul]

Prawo miejscowe jako źródło powszechnie obowiązujących przepisów ma charakter normatywny i generalny zarazem. Co to oznacza? Po pierwsze, że nie mogą być do tego rodzaju aktów zaliczane te, które wydawane są w sprawach indywidualnych, np. decyzje administracyjne wydawane przez wójta.

Akty prawa miejscowego co do zasady ustanawia rada gminy w formie uchwały. Nie oznacza to jednak, że wszelkie uchwały podjęte przez organ stanowiący mają taki charakter. Jak stwierdził bowiem Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 27 września 2002 r., aby uchwała taka mogła mieć przymiot prawa miejscowego, musi być skierowana do nieokreślonego kręgu osób oraz wykazywać wymagany dla aktów tego typu poziom abstrakcyjności i ogólności. [b]Ponadto przepis ustawy będący podstawą do jej podjęcia musi zawierać wyraźną delegację do wydania aktu mającego taki walor (II SA/Ka 1272/02).[/b]

[ramka][b]Uwaga[/b]

Jeżeli akt prawotwórczy zawiera co najmniej jedną normę postępowania o charakterze generalnym i abstrakcyjnym, to jest to akt prawa miejscowego.[/ramka]

[srodtytul]Pilne zarządzenia[/srodtytul]

Akty prawa miejscowego może wydawać również wójt (burmistrz, prezydent miasta), ale tylko na warunkach określonych w art. 41 ust. 2 gminnej ustawy ustrojowej, czyli w przypadku niecierpiącym zwłoki. Wójt wydaje je w formie zarządzenia. Przepisy te należy przesłać – do wiadomości wójtom sąsiednich gmin oraz staroście powiatu – następnego dnia po ich ustanowieniu.

Dodatkowym warunkiem obowiązywania wydanych w tej formie przepisów jest to, że zostaną one zatwierdzone – na najbliższej sesji – przez radę gminy. W razie niezatwierdzenia bądź nieprzedstawienia ich do zatwierdzenia tracą moc obowiązującą w terminie określonym przez radę gminy.

Jak podkreślił [b]Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 8 grudnia 1992 r.[/b], dopuszczalne jest zatwierdzenie przez radę tylko takich zarządzeń porządkowych, które zarówno w dniu wydania, jak i w dniu zatwierdzenia odpowiadają obu przesłankom określonym w art. 40 ust. 3 ustawy o samorządzie gminnym.

Oznacza to, że [b]po pierwsze zarządzenie wójta może dotyczyć jedynie materii nieuregulowanej w powszechnie obowiązujących przepisach prawa, a po drugie wydanie takiego aktu musi być niezbędne do ochrony życia i zdrowia obywateli oraz do zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego.[/b]

[srodtytul]Tryb ogłaszania...[/srodtytul]

Akty prawa miejscowego muszą być we właściwy sposób opublikowane. Zasady te określa [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=4AF4F86ED6A907D2062270ADDEAB8FBB?id=185383]ustawa z 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (tekst jedn. DzU z 2007 r. nr 68, poz. 449 ze zm.)[/link].

Zgodnie z jej art. 4 akty prawne zawierające przepisy powszechnie obowiązujące, ogłaszane w dziennikach urzędowych, wchodzą w życie po upływie 14 dni od dnia ich ogłoszenia, chyba że dany akt określił termin dłuższy. [b]W uzasadnionych przypadkach vacatio legis może zostać w tym akcie określony jako krótszy niż 14 dni.[/b]

Jeżeli ważny interes państwa wymaga natychmiastowego wejścia w życie aktu normatywnego i zasady demokratycznego państwa prawnego nie stoją temu na przeszkodzie, dniem wejścia w życie może być dzień ogłoszenia tego aktu w dzienniku urzędowym. Chociaż ustawodawca jako przesłankę wymienia ważny interes państwa, to w ważnym interesie państwa może leżeć także wydanie w tym szczególnym i krótkim terminie nawet gminnego aktu prawa miejscowego, a zatem można tę normę wiązać również z aktami prawa miejscowego.

Odmienne terminy wejścia w życie zostały określone w odniesieniu do przepisów porządkowych. Te co do zasady wchodzą w życie po upływie trzech dni od ich ogłoszenia. W uzasadnionych przypadkach możliwe jest skrócenie tego trzydniowego terminu, a nawet wejście aktu w życie z dniem jego publikacji. Ma to jednak miejsce jedynie w sytuacji, w której zwłoka w wejściu w życie mogłaby spowodować nieodwracalne szkody lub poważne zagrożenie życia, zdrowia lub mienia.

[srodtytul]... i dokonywania zmian[/srodtytul]

Nowelizacja uchwały, zgodnie z przyjętą praktyką i zasadami techniki prawodawczej, polega na wyszczególnieniu w odrębnym punkcie każdej wprowadzonej zmiany. Jeżeli rada gminy dokona nowelizacji swojej uchwały w ten sposób, że dotychczasową uchwałę lub jej załącznik zastąpi nowym ujednoliconym tekstem bez szczegółowego określenia dokonanych zmian (nowelizacja dorozumiana), to ujednolicony tekst uchwały lub jej załącznika należy ocenić jako nową uchwałę zastępującą uchwałę dotychczasową.

[ramka][b]Zakaz mocy wstecznej[/b]