Kto reprezentuje urząd gminy w sprawach pracowniczych?

Przepisy bywają dosyć zawiłe w zakresie reprezentacji samorządowych jednostek organizacyjnych. Szczególnie jeśli chodzi o osoby, które same kierują zespołem ludzi tworzącym jednostkę.

Według ustawy

Ustawa z 21 listopada 2008 o pracownikach samorządowych (DzU nr 223, poz. 1458 ze zm.)

w art. 7 wskazuje jednak pewne zasady wprost. I tak czynności w sprawach z zakresu prawa pracy za jednostki organizacyjne wykonują:

- wójt (burmistrz, prezydent miasta) wobec zastępcy wójta (burmistrza, prezydenta miasta), sekretarza gminy, skarbnika gminy oraz kierowników gminnych jednostek organizacyjnych,

- przewodniczący zgromadzenia związku jednostek samorządu terytorialnego wobec członków zarządu tego związku,

- wójt (burmistrz, prezydent miasta), starosta, marszałek województwa w urzędzie jednostki samorządu terytorialnego  wobec pozostałych pracowników urzędu oraz wobec kierowników samorządowych jednostek organizacyjnych innych niż wymienione w dwóch poprzednich punktach,

- kierownik jednostki organizacyjnej za inne niż wymienione w poprzednich punktach jednostki.

Wymienione osoby są zarządzającymi jednostką w rozumieniu art. 31 k.p. To one mogą zwalniać i zatrudniać pracowników, ale tylko tych konkretnych, którzy zostali wymienieni. Czynności wobec pozostałych wykonują właśnie kierownicy zatrudniających ich jednostek.

Dziś nie ma wątpliwości, że ogólnie rzecz biorąc pracodawcą pracowników samorządowych są określone urzędy, biura i inne samorządowe jednostki organizacyjne, a nie województwo, powiat czy gmina.

W efekcie trzeba pamiętać o tym, że w razie dochodzenia roszczeń z zakresu prawa pracy trzeba pozwać pracodawcę.

Natomiast wypowiedzenie umowy o pracę będzie skuteczne, jeśli zostanie podpisane przez osobę wykonującą czynności z zakresu prawa pracy lub przez pełnomocnika takiej osoby.

I jeszcze jedno orzeczenie SN. W wyroku z 7 kwietnia 2010 (II PK 287/09) stwierdził:

1. Pracodawcą dyrektora domu pomocy społecznej jest powiatowa jednostka samorządowa (jednostka organizacyjna pomocy społecznej).

2. Zatrudnianie i zwalnianie dyrektorów należy do kompetencji zarządu powiatu.

3. Pozostałych czynności w sprawach z zakresu prawa pracy dokonuje wobec nich starosta.

Przepisy nie dają zastępcom wójtów prawa dokonywania czynności z zakresu prawa pracy.

Zastępca może co nieco

Wójt może jednak mu (albo sekretarzowi gminy) powierzyć prowadzenie określonych spraw gminy w swoim imieniu. Aby czynność dokonana przez zastępcę była zgodna z prawem, musi on więc zostać wyznaczony do wykonywania określonych czynności z zakresu prawa pracy.

Jeśli regulamin organizacyjny wskazuje, że zastępca wykonuje za wójta wszelkie czynności podczas nieobecności tego ostatniego, należy uznać, że ma on prawo w takich okolicznościach podejmować również czynności w sprawach z zakresu prawa pracy.

Podobnie będzie z zastępcą kierownika jednostki organizacyjnej. On również nie ma własnych uprawnień i musi je czerpać z ewentualnej aktywności kierownika.

Według SN zastępca kierownika jednostki organizacyjnej gminy nie jest osobą reprezentującą pracodawcę w rozumieniu art. 31 § 1 k.p. tylko z racji zajmowanego stanowiska (postanowienie z 10 lutego 2009, II PK 153/08).

Zgodnie z art. 47 ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 o samorządzie gminnym (DzU z 2001 r. nr 142, poz. 1591 ze zm.) kierownicy jednostek organizacyjnych gminy nieposiadających osobowości prawnej działają jednoosobowo na podstawie pełnomocnictwa udzielonego przez wójta. W opinii SN zestawienie tej regulacji z art. 31 k.p. sprawia, że za osobę zarządzającą jednostką można uznać jedynie jej kierownika, a nie zastępcę.

Przykład

Zastępca kierownika zarządu dróg miejskich podpisał się pod wypowiedzeniem wręczonym pani Zuzannie. Takie wypowiedzenie będzie skuteczne, jednak niezgodne z prawem. Dlatego pani Zuzanna będzie mogła dochodzić swoich praw w sądzie, ale pod warunkiem że zastępca nie został skutecznie wyznaczony do dokonania tej czynności.

Sprawa na wokandzie

Tak jak każda osoba objęta art. 31 § 1 k.p. również organy samorządu mogą nie tylko dokonywać czynności wobec pracowników, ale także skutecznie udzielać pełnomocnictw do działania przed sądem w tych sprawach.

Zgodnie ze stanowiskiem SN czynności z zakresu prawa pracy wobec kierownika gminnej jednostki organizacyjnej dokonuje organ gminy (burmistrz).

Posiada on więc również uprawnienie do działania w tym zakresie za tę jednostkę (w jej imieniu) w toczącym się przeciwko niej postępowaniu sądowym, w tym do udzielenia pełnomocnictwa procesowego (postanowienie z 22 stycznia 2008, II PZ 62/07).

Autor jest asystentem sędziego w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego

Czytaj też:

W sprawach pracowniczych firma musi być odpowiednio reprezentowana

Kadrowa sama sobie podpisuje druk

Na decyzję o dyscyplinarce masz niewiele czasu

Zobacz więcej: