Trybunał Konstytucyjny rozpoznał wczoraj wniosek rzecznika praw obywatelskich o zbadanie zgodności z konstytucją przepisów nieobowiązującej już ustawy o stosunku państwa do Kościoła katolickiego w RP oraz ustawy o stosunku państwa do gmin wyznaniowych żydowskich w RP. Nie przewidywała ona możliwości odwoływania się od orzeczeń wydawanych przez Komisję Majątkową (Komisję Regulacyjną). Za niezgodne z konstytucją według RPO należało uznać wyłączenie gmin z postępowań przed Komisją Majątkową orzekającą o zwrocie majątku Kościołowi katolickiemu.
Jako że przepisy dotyczące Kościoła katolickiego i Komisji Majątkowej już nie obowiązują, Trybunał odniósł się tylko do przepisów ustawy o stosunku państwa do gmin wyznaniowych żydowskich w RP. Orzekł, że są zgodne z konstytucją. Dokonał jednocześnie prokonstytucyjnej wykładni art. 33 ust. 2 i 5 tej ustawy, wyjaśniając, że przepis ten w żaden sposób nie zamyka drogi do sądowoadministracyjnej kontroli wydanych przez Komisję Majątkową orzeczeń.
– Przepis ten należy rozumieć tylko i wyłącznie w ten sposób, że postępowanie przed komisją jest jednoinstancyjne – wyjaśnił Mirosław Granat, sędzia TK, sprawozdawca w sprawie.
Oznacza to, że zarówno samorząd, jak i gmina żydowska niezadowolona z rozstrzygnięcia komisji może je zaskarżyć do właściwego sądu administracyjnego.
W pozostałym zakresie wniosku TK postanowił postępowanie umorzyć ze względu na zakończenie prac tych komisji i uchylenie przepisów o zasadach ich działania. W ustnych motywach wyroku TK wskazał także na przyczyny, dla których nie zdecydował się w tym zakresie rozpatrzyć sprawy merytorycznie, stosując przepisy ustawy o Trybunale Konstytucyjnym. W szczególności zaś jej art. 39 ust. 3, zgodnie z którym TK może rozpoznać sprawę dotyczącą przepisów już nieobowiązujących, jeśli jest to konieczne do ochrony konstytucyjnych wolności i praw.
