Podlejski: Skargą do sądu przewlekłości postępowania ws. opłat za użytkowanie wieczyste się nie wyleczy

Rz: W poniedziałek Naczelny Sąd Administracyjny podjął uchwałę, że użytkownicy wieczyści mogą się skarżyć na przewlekłość postępowania toczącego się przed samorządowym kolegium odwoławczym w sprawie aktualizacji rocznej opłaty m.in. przez gminy. Jak pan ocenia to rozstrzygnięcie?

Tomasz Podlejski:

Obecnie ustawa o gospodarce nieruchomościami niewiele mówi na ten temat. Do tej pory więc użytkownik wieczysty nie miał komu się poskarżyć na przewlekłość. Teraz dzięki tej uchwale już wie, gdzie może to zrobić.

W praktyce jednak ta uchwała niewiele zmieni, choć oczywiście będziemy się starali zrobić wszystko, by udało się ją zrealizować.

Dlaczego pan tak uważa?

Ta uchwała dotyczy tylko warszawskiego Samorządowego Kolegium Odwoławczego, najbardziej przeciążonego pracą. Co dokładnie widać po liczbach. Średnio rocznie do wszystkich SKO w Polsce wpływa 20 tys. spraw kwestionujących wysokość opłat za użytkowanie wieczyste, z tego połowa z nich zawsze trafia do warszawskiego. Dlatego tak długo czeka się w Warszawie na orzeczenie. Minister finansów, zamiast przydzielić warszawskiemu SKO środki w lipcu, zrobił to we wrześniu. Rezultat był taki, że przez trzy miesiące stołeczne SKO w ogóle nie orzekało, bo nie miało za co.

Czy to oznacza, że czeka się jeszcze dłużej?

Tak. Obecnie na rozpatrzenie sprawy czeka się już nie 12 miesięcy, tylko minimum 14. I nie możemy na tę chwilę nic zmienić.

Mamy za mało sal rozpraw, orzekających oraz środków finansowych. Trzeba więc jasno powiedzieć, że dopóki nie poprawą się nam warunki lokalowe i finansowe, dopóty na rozstrzygnięcie będzie się czekało długo i nadal jak dochodziło, tak dalej będzie dochodziło do przewlekłości.

Co w takim razie, gdy użytkownik, który ma już dość czekania, pójdzie do wojewódzkiego sądu administracyjnego i wygra?

Sąd zapewne nakaże samorządowemu kolegium odwoławczemu wydanie orzeczenia w ciągu jednego do dwóch miesięcy. Tak bowiem mówią przepisy kodeksu postępowania administracyjnego.

Wówczas nie będziemy mieli wyjścia i rozpatrzymy daną sprawę w pierwszej kolejności. W rezultacie czego wydłuży się czas oczekiwania innych.

Przewlekłość postępowania będzie zatem jeszcze większa. Zyska jedna osoba, a straci wiele innych. I tak tworzy się  błędne koło.

Czy skargami na przewlekłość powinny zajmować się sądy administracyjne?

Mam duże wątpliwości, czy tymi sprawami powinien zajmować się sąd administracyjny. Są to przecież sprawy o charakterze cywilnym.

Art. 79 ust. 7 ustawy o gospodarce nieruchomościami odsyła do kodeksu postępowania administracyjnego i to z tego właśnie przepisu NSA wywiódł właściwość sądów administracyjnych. Powołał się też na art. 45 konstytucji i na przewidziane w tym przepisie prawo do sądu

Nie podzielam jednak tego poglądu Naczelnego Sądu Administracyjnego.