Wójt nie może żądać informacji publicznej

Wójt gminy jako organ administracji publicznej nie jest uprawniony do żądania udostępnienia mu informacji publicznej w oparciu o przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Publikacja: 16.02.2015 15:00

Wójt nie może żądać informacji publicznej

Foto: ROL

Michał Cyrankiewicz

Do takich wniosków doszedł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdański w wyroku z 13 listopada 2014 r. W ocenie Sądu ustawa z 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej służy bowiem realizacji konstytucyjnego prawa obywateli do uzyskania informacji o działaniach władzy i sprawach publicznych, a nie przekazywaniu informacji między organami władzy publicznej, czy też między organami władzy publicznej, a podmiotami, które dysponują majątkiem publicznym, otrzymując dotacje z budżetu gminy (sygn. II SA/Gd 591/14).

Zgodnie z art. 61 ust. 1 Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne.

- Prawo to obejmuje również uzyskiwanie informacji o działalności organów samorządu gospodarczego i zawodowego, a także innych osób oraz jednostek organizacyjnych w zakresie, w jakim wykonują one zadania władzy publicznej i gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa – uzasadniała Katarzyna Krzysztofowicz, sędzia WSA w Gdańsku.

Wykonywanie ustawowych zadań organów administracji nie może bowiem odbywać się przy wykorzystaniu ustawy, której celem jest zagwarantowanie obywatelom prawa do informacji publicznej.

Natomiast zakres prawa do informacji określa art. 61 ust. 2 Konstytucji, zgodnie z którym prawo do uzyskiwania informacji obejmuje dostęp do dokumentów oraz wstęp na posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów, z możliwością rejestracji dźwięku lub obrazu. Z kolei ustęp trzeci art. 61 Konstytucji stanowi ograniczenie prawa, o którym mowa w ust. 1 i 2, może nastąpić wyłącznie ze względu na określone w ustawach ochronę wolności i praw innych osób i podmiotów gospodarczych oraz ochronę porządku publicznego, bezpieczeństwa lub ważnego interesu gospodarczego państwa.

- Z art. 61 ust. 1 Konstytucji RP wynika więc, że dostęp do informacji publicznej przysługuje „obywatelowi" – wskazywała sędzia Katarzyna Krzysztofowicz. – Natomiast kwestia ustalenia kręgu podmiotów uprawnionych do uzyskania informacji publicznej była kilkakrotnie przedmiotem rozważań sądów administracyjnych – dodawała sędzia.

I tak Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 30 stycznia 2014 r. stwierdził, że: używając w art. 2 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej pojęcia „każdemu", ustawodawca precyzuje zastrzeżone w Konstytucji obywatelskie uprawnienie, wskazując, że każdy może z niego skorzystać na określonych w tej ustawie zasadach. Zwrot „każdy" należy rozumieć jako każdy człowiek lub podmiot prawa prywatnego. Termin „każdy" nie może być inaczej rozumiany, zważywszy na cel i sens ustawy o dostępie do informacji publicznej, przyjętej dla urzeczywistnienia idei transparentności władzy publicznej (sygn. I OSK 1982/13).

Takie rozumienie pojęcia „każdemu" potwierdza stanowisko Trybunału Konstytucyjnego, zaprezentowane w wyroku z 25 maja 2009 r., o sygn. akt SK 54/08.

- Prawo dostępu do informacji publicznej przysługuje zatem jedynie obywatelowi i podmiotowi prawa prywatnego – wyjaśniała sędzia Katarzyna Krzysztofowicz.- Jest bowiem publicznym prawem podmiotowym, przy wykorzystaniu którego obywatel oraz podmiot zrównany z nim w pozycji prawnej sprawuje kontrolę funkcjonowania organów władzy publicznej. Zatem przedmiotowe prawo przysługuje tylko tym, którzy pozostają poza strukturą organów władzy publicznej dysponujących informacją publiczną – zaznaczyła sędzia.

W konsekwencji WSA w Gdańsku uznał, że wójt gminy, będący organem administracji publicznej, nie jest uprawniony do wystąpienia w sprawie o udzielenie informacji publicznej w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej. Wykonywanie ustawowych zadań organów administracji nie może bowiem odbywać się przy wykorzystaniu ustawy, której celem jest zagwarantowanie obywatelom prawa do informacji publicznej.