Czego dotyczył spór
W październiku 2012 r. mieszkanka Kędzierzyna-Koźla złożyła wniosek o wynajęcie lokalu mieszkalnego na czas nieoznaczony. Na początku 2013 r. prezydent poinformował kobietę, że jej wniosek rozpatrzono pozytywnie i że została ona wpisana na listę osób uprawnionych do wstąpienia na czas nieoznaczony w najem lokalu mieszkalnego z tzw. pierwszeństwem. W uzasadnieniu organ powołał się na uchwałę rady w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy, wskazując, że wnioskodawczyni spełnia warunki do wynajęcia lokalu na czas nieoznaczony. W lokalu, który zajmowała kobieta, na stale zameldowanych jest siedem osób, a jedna osoba mieszka bez meldunku. Na jedną osobę przypada tam mniej niż 8 mkw.
W listopadzie 2013 r. prezydent skreślił kobietę z listy uprawnionych do najmu lokalu. Powodem były ustalenia poczynione w postępowaniu o przyznanie dodatku mieszkaniowego. Ta sama kobieta – jeszcze przed wnioskiem o nowe mieszkanie – złożyła oświadczenie, że ma pokój w innym lokum, do którego ma klucze, a także w którym ma większość ubrań. Chociaż kobieta tłumaczyła, że nadal mieszka w lokalu zajmowanym przez osiem osób, prezydent nie zmienił zdania. W jego ocenie dysponowanie kluczem do pokoju w mieszkaniu brata i trzymanie w nim ubrań potwierdza, że na dzień składania wniosku kobieta nie opuściła go na stałe. W związku z tym nie można uznać, że była członkiem gospodarstwa domowego w lokalu zajmowanego przez osiem osób.
Rozstrzygnięcie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu uwzględnił skargę kobiety. Wskazał, że przepisy ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy oraz uchwały rady nie uzależniają zakwalifikowania członka wspólnoty samorządowej do wpisu na listę bądź skreślenia z niej, od czynności ewidencyjnej polegającej na wymeldowaniu się z dotychczasowego, stałego miejsca zamieszkania. Prawo członka wspólnoty samorządowej do ubiegania się o najem lokalu mieszkalnego nie jest uzależnione od „stałego meldunku" i wiązania z nim skutków w postaci skreślenia z listy osób uprawnionych do wynajęcia lokalu.
Sąd zauważył, że mieszkańcem jest każda osoba fizyczna, która ma miejsce zamieszkania na terenie konkretnej gminy. Zatem to warunki zamieszkiwania, a nie kwestie meldunkowe, stanowią kryterium kwalifikujące do umieszczenia na liście oraz skreślenia z niej, na dzień podejmowania czynności w tej materii przez organ.
Sędziowie uznali, że organ zastosował instytucję skreślenia, ale z pominięciem przesłanek wymienionych w uchwale, która stanowi akt prawa miejscowego. Zatem zaskarżony akt jest sprzeczny z prawem, nie ma bowiem podstaw w obowiązujących przepisach. Ustalenie warunków zamieszkania wnioskodawcy może być także dokonywane w trakcie oczekiwania na oddanie w najem lokalu, ale w określonej formie, tj. w drodze wywiadu środowiskowego. W rozpatrywanej sprawie taka okoliczność nie wystąpiła. Organ nie neguje, że w dacie składania wniosku i w dacie wpisania skarżącej na listę oraz w dniu skreślenie jej z listy skarżąca zamieszkiwała bez meldunku. Jednak z faktu braku wymeldowania z dotychczasowego stałego miejsca zamieszkania wywodzi skutki w postaci skreślenia z listy. Pomijając jednocześnie okoliczność braku zamiaru skarżącej powrotu do stanowiącego własność jej brata mieszkania, z którego została skutecznie wymeldowana.
