Jak prawidłowo złożyć oświadczenie

Niektórzy zamawiający żądają tylko oświadczenia z art. 22 ust. 1 prawa zamówień publicznych (dalej: pzp), inni z art. 22 i 24 pzp, a jeszcze inni odwołują się również do art. 44 lub 50 pzp. Czasem budzi to konsternację wykonawców usiłujących dociec, z czego wynikają te różnice, tym bardziej że wszystkie wymienione powyżej oświadczenia dotyczą jednej kwestii - spełniania warunków udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego.

Okazuje się, iż prosta kwestia złożenia oświadczenia o spełnianiu warunków udziału w postępowaniu (zwanego popularnie oświadczeniem z art. 22) w niektórych specyfikacjach istotnych warunków zamówienia potrafi zostać skomplikowana. Jednak wystarczy zrozumienie istoty składanego oświadczenia, aby problem okazał się nie taki trudny.

Ponieważ z założenia zamówienie publiczne powinni uzyskać tylko wykonawcy gwarantujący jego należyte wykonanie, ustawodawca w art. 22 ust. 1 pzp określił tzw. warunki udziału w postępowaniu, czyli pewne cechy wykonawcy "godnego" ubiegania się o zamówienie publiczne. Wykonawca musi więc:

- mieć uprawnienia do wykonywania określonej działalności lub czynności w przypadku, gdy przepisy prawa takich uprawnień wymagają (np. koncesje, licencje, zezwolenia),

- mieć niezbędną wiedzę i doświadczenie oraz dysponować potencjałem technicznym i osobami zdolnymi do wykonania zamówienia (konkretne wymagania mogą być doprecyzowane przez zamawiającego w zależności od specyfiki zamówienia),

- znajdować się w sytuacji ekonomicznej i finansowej zapewniającej wykonanie zamówienia (warunek ten również może zostać konkretnie określony przez zamawiającego dla danego zamówienia),

- nie podlegać wykluczeniu z postępowania o udzielenie zamówienia.

Na potwierdzenie spełniania powyższych warunków oprócz innych dokumentów wykonawca musi złożyć tzw. oświadczenie o spełnianiu warunków udziału w postępowaniu.

Jednak treść art. 22 ust. 1 pzp jest niekompletna. Przede wszystkim nie określa on, jakie przyczyny powodują wykluczenie wykonawcy z postępowania. Zostały one wymienione w art. 24 pzp. Tak więc art. 24 stanowi uzupełnienie art. 22 ust. 1 pkt 4 pzp. Przepisy te nie mogą funkcjonować bez siebie nawzajem, ponieważ dopiero ze sobą połączone tworzą logiczną całość.

Z tego powodu dla uznania, iż wykonawca złożył kompletne oświadczenie o spełnianiu warunków udziału w postępowaniu, nie jest konieczne składanie dwóch oświadczeń. Zupełnie wystarczy złożenie oświadczenia odnoszącego się do treści art. 22 ust. 1 pzp. Składanie dodatkowego oświadczenia o treści "nie podlegam wykluczeniu z postępowania na podstawie art. 24 pzp", jest jedynie niepotrzebnym powtórzeniem brzmienia punktu 4 art. 22 ust. 1 pzp: "nie podlegam wykluczeniu z postępowania o udzielenie zamówienia".

Uwaga! Wykonawca musi zwrócić baczną uwagę na treść wzoru oświadczenia z art. 22 ust. 1 pzp przygotowanego przez zamawiającego. Czasem sporządza on dwa odrębne wzory: jedno oświadczenie odnoszące się wyłącznie do punktu 1, 2 i 3 art. 22 ust. 1 pzp i drugie odnoszące się do art. 24 pzp. Z prawnego punktu widzenia nie ma znaczenia, czy zamawiający sporządzi wzór takiego oświadczenia o spełnianiu warunków udziału w postępowaniu w postaci jednego czy dwóch oświadczeń.

Czasem zamawiający wymagają złożenia dodatkowego oświadczenia o treści: "oświadczamy, że spełniamy warunki udziału w przedmiotowym postępowaniu zgodnie z art. 44 ustawy - Prawo zamówień publicznych z 29 stycznia 2004 r.". Jak więc to oświadczenie ma się do oświadczeń wymienionych wcześniej?

Jest ono zupełnie niepotrzebne i - co ważniejsze - nielogiczne. Artykuł 44 pzp stanowi bowiem, że "wykonawca składa wraz z ofertą oświadczenie o spełnianiu warunków udziału w postępowaniu, a jeżeli zamawiający żąda dokumentów potwierdzających spełnianie tych warunków, również te dokumenty".

Przepis ten wymaga zatem, aby wykonawca złożył oświadczenie o spełnianiu warunków udziału w postępowaniu (czyli tych warunków, które zostały określone w art. 22 ust. 1 i doprecyzowane w art. 24 pzp oraz przez zamawiającego), oraz precyzuje, w którym momencie to uczynić (składając wraz z ofertą).

Przytoczone wyżej postanowienie specyfikacji dotyczące "spełniania warunków zgodnie z art. 44 pzp" oznacza tak naprawdę, że od wykonawcy wymaga się, aby oświadczył, iż złożył oświadczenie z art. 22 ust. 1 pzp, co jest pozbawione sensu.

Artykuł 44 pzp dotyczy tylko przetargu nieograniczonego i poprzez odesłanie trybu zapytania o cenę. Jego odpowiedniki dla przetargu ograniczonego, negocjacji z ogłoszeniem i dialogu konkurencyjnego znajdują się w art. 50 pzp, a dla zamówienia z wolnej ręki w art. 68 ust. 2 pzp.

Pojawia się pytanie, jaka zatem powinna być wzorcowa treść wzoru oświadczenia o spełnianiu warunków udziału w postępowaniu?