Zmiany w Trybunale Konstytucyjnym coraz bliżej. Sejmowa komisja za reformą

Chodzi o dwa projekty ustaw, skierowane do Sejmu w marcu przez posłów koalicji rządzącej. Są one częścią opracowanego przez resort sprawiedliwości planu zmian w Trybunale, nazwanego „czteropakiem Bodnara”, którego celem jest odpolitycznienie tego organu i naprawa jego funkcjonowania.

Sejmowa komisja poprawia reformę TK

We wtorek sejmowa komisja sprawiedliwości i praw człowieka kontynuowała opiniowanie tych projektów. Posłowie wprowadzili do nich łącznie ponad 40 poprawek, głównie o charakterze redakcyjno-legislacyjnym. Ponad połowę z nich zgłosili wnioskodawcy, czyli posłowie koalicji rządzącej. Reszta pochodzi od Biura Legislacyjnego Sejmu.

Wśród przyjętych we wtorek poprawek są jednak też takie, które zmieniają merytoryczną treść proponowanych przepisów. Jedna z nich reguluje procedurę zgłaszania kandydatów na sędziów TK. Zmiana ta umożliwia marszałkowi Sejmu odmowę przyjęcia zgłoszenia kandydatury na sędziego w sytuacjach takich jak: zgłoszenie przez nieuprawniony podmiot, niespełnianie wymagań przez kandydata czy zgłoszenie po terminie itp.

Czytaj więcej

Sądy i trybunały

Reforma Trybunału Konstytucyjnego w Sejmie. Komisja poprawia projekty

Sejmowa komisja rozpoczęła we wtorek opiniowanie projektów reformujących Trybunał Konstytucyjny....

Inna poprawka komisji dotyczy ślubowania składanego przez sędziów TK. Umożliwia ona dodanie przez sędziego do roty przysięgi sformułowania: „Tak mi dopomóż Bóg”. Kolejna poprawka przewiduje z kolei składanie oświadczeń majątkowych przez sędziów TK na zasadach, na których oświadczenia składają sędziowie Sądu Najwyższego.

Z proponowanymi w projektach zmianami nie zgadzali się posłowie PiS. Paweł Jabłoński apelował do autorów projektów o wykreślenie z nich przede wszystkim przepisu zakładającego uznanie za nieważne wyroków TK wydanych w składzie tzw. sędzią dublerem. - Sytuacja, w której zwykłą ustawą chcecie unieważnić orzeczenia ostateczne TK jest precedensem, który rzeczywiście może doprowadzić do chaosu prawnego w Polsce na skalę dotąd niespotykaną – mówił poseł Jabłoński.

Ostatecznie komisja opowiedziała się za projektami z wprowadzonym poprawkami. Proponowane zmiany trafią teraz do drugiego czytania na posiedzenie plenarne Izby. 

Projekty reformujące TK procedowane są w Sejmie od kwietnia, kiedy to przeprowadzono ich pierwsze czytanie. W maju sejmowa komisja zorganizowała wysłuchanie publiczne proponowanej reformy. Zdecydowana większość uczestników debaty uznała kierunek projektów za słuszny. Stwierdzono jednak przy tym, że proponowane przepisy wymagają poprawek.

Reset kadrowy w TK i zmiana prezesa

Procedowane przepisy zmierzają przede wszystkim do resetu kadrowego w TK. Po ich wejściu w życie tzw. sędziowie dublerzy musieliby ustąpić ze swoich funkcji, a reszta obecnych sędziów mogłaby w ciągu miesiąca przejść w stan spoczynku. Stanowisko prezesa TK straciłaby też Julia Przyłębska. Nowym prezesem zostałby sędzia o najdłuższym stażu sędziowskim. Przy czym Zgromadzenie Ogólne Sędziów TK w ciągu trzech miesięcy powinno wyłonić i skierować do prezydenta trzy kandydatury na prezesa. Jego kadencja trwałaby trzy lata, a nie jak dziś sześć lat. Możliwe byłoby pełnienie tej funkcji przez dwie kadencje.

Zmiany mają też ograniczyć możliwości jednoosobowego kierowania działalnością Trybunału przez prezesa. W tym celu mają zostać zwiększone uprawnienia Zgromadzenia Ogólnego Sędziów TK, które miałoby wybierać lub zmieniać składy orzekające według kolejności alfabetycznej z uwzględnieniem kolejności wpływu spraw.

Nie mniej ważne jest uznanie, że wyroki wydane w składach, w których zasiadali tzw. sędziowie dublerzy, są nieważne i nie wywołują skutków prawnych. Utrzymane mają być jednak wyroki korzystne dla obywateli.