Przypomnijmy, iż kryzys wokół Trybunału Konstytucyjnego rozpoczął się w 2015 roku. Krótko przed końcem kadencji Sejm wybrał pięciu nowych sędziów TK – choć mógł tylko trzech. W nowej kadencji Sejm z większością PiS uchwalił, że wybór całej piątki „nie miał mocy prawnej" i wybrał nową piątkę. TK jeszcze za prof. Andrzeja Rzeplińskiego uznał, że w kadencji PO–PSL mogli wybrać trzech sędziów, a nowy Sejm – tylko dwóch. Nowo wybrany prezydent Duda nie przejął się tym orzeczeniem, lecz uchwałami o „braku mocy prawnej" i nie powołał trzech sędziów wybranych za PO–PSL, ale piątkę nowych – w tym trzech „dublerów".
Czytaj więcej
Orzekanie przez Trybunał Konstytucyjny w składzie z osobami powołanymi przez prezydenta na zajęte stanowiska sędziowskie narusza gwarantowane konwencją prawo do sądu.
Problem dublerów w Trybunale Konstytucyjnym
W maju 2021 roku Europejski Trybunał Praw Człowieka stwierdził, że orzekanie przez Trybunał Konstytucyjny w składzie z osobami powołanymi przez prezydenta na zajęte stanowiska sędziowskie narusza gwarantowane konwencją prawo do sądu.
- Dopuszczenie do orzekania osób nieuprawnionych jest kluczowym problemem rzutującym na negatywną ocenę TK z punktu widzenia praworządności i standardów państwa prawnego. To, że są osobami nieuprawnionymi, jest jednoznaczne i nie podlega ocenie prawnej, bo wynika wprost z prawomocnych orzeczeń TK (K 34/15 i K 35/15) i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (Xero Flor). Osoby będące tzw. dublerami powinny niezwłocznie zostać odsunięte od orzekania w trybie wykonania tych wyroków. I nie trzeba do tego zmian normatywnych. Obowiązek wykonania wyroków ciąży zarówno na Sejmie RP, jak i na prezesie TK - mówił w niedawnym wywiadzie dla "Rzeczpospolitej" Tomasz Zalasiński z zespołu ekspertów prawnych Fundacji im. Stefana Batorego, współautor projektu ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, przedstawionego na III Kongresie Prawników Polskich.
Czytaj więcej
Nie obejdzie się bez usunięcia „dublerów” i dyscyplinarek dla niektórych sędziów – mówi Tomasz Zalasiński z zespołu ekspertów prawnych Fundacji im. Stefana Batorego, współautor projektu ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, przedstawionego na III Kongresie Prawników Polskich.
