Wyłączenie sędziego ze sprawy: emocje nie dla sędziego

Gniew i wzruszenie trzeba zostawić przed salą rozpraw. Ich ujawnianie w sądzie świadczy o braku profesjonalizmu. Może być to powodem wyłączenia sędziego bądź podważenia wyroku

Publikacja: 09.05.2012 19:32

Wyłączenie sędziego ze sprawy: emocje nie dla sędziego

Foto: Fotorzepa, MW Michał Walczak

W głośnym procesie Andersa Breivika, sprawcy masakry w Norwegii, podczas prezentacji zdjęć zamordowanych nastolatków sędzia nie wytrzymała i rozpłakała się, a potem kilka razy ocierała łzy. Według jej kolegów można zrozumieć tę emocjonalną reakcję, ale była ona nieprofesjonalna i niedopuszczalna.

Opinie polskich praktyków sądowych są podobne.

– Kiedyś sędzia krzyknął do mnie: „Przecież gołym okiem widać, że chodzi panu o zrujnowanie tego nieszczęśnika" – mówi adwokat Andrzej Michałowski. – Sędzia wykroczył poza obowiązujące reguły i został wyłączony ze sprawy. Zupełnie inaczej oceniam natomiast reagowanie sędziów na naganne zachowania wobec kogoś słabego, potrzebującego życzliwości. To nie błąd, ale wręcz obowiązek dobrego sędziego.

– Zdarzyło mi się w okresie stanu wojennego, że sędziemu puściły nerwy (na korzyść oskarżonych), ale zarządził przerwę i przeprosił – wspomina adwokat Czesław Jaworski. – To minimum, musi on bowiem zachować chłód i nie ulegać emocjom, a już na pewno nie może ich okazywać.

Adwokat Jerzy Naumann nie ma wątpliwości:

– Nigdy nie widziałem płaczącego sędziego, ale widuje się sędziów owładniętych złymi emocjami. Uniemożliwia to wymierzenie sprawiedliwości, następuje sądowa katastrofa. Jeśli sędziego opanowują emocje krótkotrwałe, wystarczy przerwa, jeśli są one głębokie, zalegające – obowiązany jest wyłączyć się ze sprawy.

Co najczęściej wyprowadza sędziów z równowagi?

Bezczelne, prowokacyjne zachowanie podsądnego. Rażące kłamstwa świadka. Zdarzyło się kiedyś np., że poirytowana sędzia rzuciła na rozprawie: „Sądzi pani, że w to uwierzę? – Zdarza się oczywiście także, że traci panowanie nad sobą adwokat czy prokurator, ale oni pozostają pod kontrolą sędziego, od niego zatem wymagamy więcej. Gdyby mnie się przytrafiła taka sytuacja jak w Norwegii, wystąpiłbym o wyłączenie sędziego – mówi adwokat Jacek Kondracki.

Zarówno procedura karna (art. 41 kodeksu postępowania karnego), jak i cywilna (art. 49 kodeksu postępowania cywilnego) mówią, że sędzia podlega wyłączeniu z prowadzenia sprawy, jeżeli jego rozemocjonowanie może zaprzeczać bezstronności, a płacz nie pozostawia w zasadzie co do tego wątpliwości. Z kolei niewyłączenie takiego sędziego może być przyczyną uchylenia wyroku, choć nie ma tu automatu jak w przypadku wyłączenia „z mocy prawa" – gdy np. sędzia orzeka w sprawie krewnego.

Opinia:

Teresa Romer, sędzia Sądu Najwyższego w stanie spoczynku

Sędzia musi być nie tylko bezstronny – to jest fundament tego zawodu, ale powinien także okazywać bezstronność. Nie ma mowy o emocjach, zarówno o wzruszeniu, jak i złości. Choć to czasem niezmiernie trudne, musi być jaka skała – na tym polega sztuka sprawowania tego urzędu. Nie powinien nawet podnosić głosu, inaczej nie jest profesjonalistą. Zdarzyło mi się, że po wyroku podsądny, który przegrał sprawę, powiedział w moją stronę: „Gdybym zapłacił, tobym wygrał!", zrobiło mi się ciemno i niemal ryknęłam: „proszę wyjść". Na szczęście było już po wyroku.

W głośnym procesie Andersa Breivika, sprawcy masakry w Norwegii, podczas prezentacji zdjęć zamordowanych nastolatków sędzia nie wytrzymała i rozpłakała się, a potem kilka razy ocierała łzy. Według jej kolegów można zrozumieć tę emocjonalną reakcję, ale była ona nieprofesjonalna i niedopuszczalna.

Opinie polskich praktyków sądowych są podobne.

Pozostało 89% artykułu
Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów