Z pytaniem o rozszerzenie kompetencji referendarzy zwróciła się posłanka Anna Nemś, która powołuje się na opinie środowiska sędziowskiego, które uważa, że takie działanie mogłoby w widoczny sposób usprawnić pracę polskich sądów. Postulowana jest m.in. możliwość przyznania referendarzom kompetencji do wydawania wyroków nakazowych oraz zwiększenia ich zaangażowania w części postępowań wykroczeniowych.
Jak się okazuje, wkrótce część postulatów dotyczących referendarzy sądowych może zostać spełniona. Wojciech Węgrzyn - podsekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości, poinformował w odpowiedzi na interpelację, iż w resorcie prowadzone są „szerokie prace legislacyjne".
Węgrzyn podaje, iż rozszerzenie kompetencji referendarzy sądowych w postępowaniu cywilnym przewiduje projekt założeń do projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw. Zakłada się w nim wprowadzenie do przepisów normujących postępowanie upominawcze regulacji pozwalającej referendarzom sądowym na dokonywanie wszystkich czynności w tym postępowaniu.
Wiceminister dodaje, iż w projekcie przewidziano także powierzenie referendarzom sądowym możliwości orzekania w sprawach o złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego oraz o zwrot i wydanie tego przedmiotu z depozytu. Proponuje się również znaczne rozszerzenie kompetencji referendarzy sądowych w sądowym postępowaniu egzekucyjnym poprzez wprowadzenie ogólnego przepisu upoważniającego referendarzy sądowych do dokonywania w postępowaniu egzekucyjnym tych czynności, które są zastrzeżone dla sądu, chyba że przepis szczególny będzie stanowił inaczej. Niektóre czynności będą bowiem zastrzeżone wyłącznie dla sądu (np. stosowanie środków przymusu). „Referendarze sądowi będą zatem uprawnieni – m.in. do rozpoznawania skarg na czynności komorników oraz nadzorowania licytacji w ramach egzekucji z nieruchomości" – wylicza Węgrzyn.
Odciążyć sędziów orzekających w sprawach o wykroczenia ma nowelizacja Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia. Zakłada ona powierzenie referendarzom uprawnień do nakładania kar grzywny i nagany w postępowania nakazowym. „Prace te aktualnie znajdują się na etapie analizy danych statystycznych obrazujących liczbę oraz strukturę wydawanych decyzji procesowych w sprawach o wykroczenia i wnoszonych środków zaskarżenia, nadsyłanych przez prezesów sądów okręgowych" – informuje wiceminister.
