Ilustracje Stasysa Eidrigevičiusa dla dzieci

Artystę kojarzymy zwykle z plakatami, obrazami, instalacjami, fotografiami i spektaklami dla dorosłych. Nagroda IBBY - Stowarzyszenia Przyjaciół Książki dla Młodych przypomina jego oryginalne ilustracje dla dzieci.

Zobacz galerię zdjęć

- Ostatnio rzadziej zajmuję się tą dyscypliną, a to kawał mojego życia – tłumaczy Eidrigevičius. - Nieraz spotykam ludzi, dziś dorosłych, którzy mówią mi, że te książki były dla nich ważne.

Ilustracje Stasysa przypominają sekwencje filmowych obrazów. Kryje się za nimi tajemniczy świat: rzeczywistość miesza się z fantazją, baśniowość z surrealizmem. Eidrigevičius jest artystą nastroju. Potraf wyczarować przyjazny kolorowy świat, ale także nasycić go niepokojem, melancholią i grozą.

Pastele do ostatnio ilustrowanej przez niego francuskiej książki „Le Garcon au Coeur Plein D'Amour" (Chłopiec o sercu pełnym miłości) Francoisa Davida są pełne barw. Wrażliwy bohater nieustannie wciela się w kogoś Innego – w napotkanych ludzi, zwierzęta, kwiaty... A gwasze do gaskońskiej baśni „Król kruków" Paula Delarue, opowiadającej o królu i jego poddanych zaklętych w ponure ptaszyska, mają ciemną, posępną tonację.

Stasys kreuje bohaterów o intrygującej powierzchowności i osobowości. Królik z książki „Z powrotem, czyli fatalne skutki czytania niewłaściwych lektur" Zbigniewa Batko w interpretacji ilustratora, to bohater na miarę „Kubusia Puchatka", choć bardziej skomplikowany. Na okładce książki stoi z walizką na rozstaju dróg. Jeśli chce poznać świat, musi pokonać lęki i dokonać wyboru. Ma identyczne dylematy, jak dużo lepiej znany plakatowy człowiek z walizką Stasysa - uosobienie rozterek artysty. Za tę książkę uhonorowano artystę Premio Katalonia - nagrodą Międzynarodowego Konkursu Ilustracji Książkowej w Barcelonie w 1986 roku.

Kolorystykę „Kota w butach", popularnej bajki Perraulta, Stasys ograniczył do szarości i czerwieni. Kontrast podkreśla, że Kot stwarza tylko pozory niewiniątka, a naprawdę jest egoistyczny, próżny i drapieżny. Książka zilustrowana przez Stasysa odniosła wielki międzynarodowy sukces, ukazała się w kilkunastu krajach.

„Hans Naselang", wydany przez szwajcarskie wydawnictwo Nord-Süd Verlag (w angielskiej wersji „Johnny Longnose") powstał w sposób nietypowy. Artysta sam wymyślił i namalował długonosego bohatera - prototyp swego późniejszego Pinokia. Dopiero potem James Krüss napisał tekst. Przygody Długonosego na obrazach Stasysa zaskakują grą skojarzeń. Nos bohatera okazuje się niezwykle wielofunkcyjnym rekwizytem. Zastępuje pióro do pisania, przeobraża w smyczek grajka, w strzałę łuku, ramię drabiny, na którą wspina się bohater.

W Polsce pierwszą książką Stasysa Eidigevičiusa dla dzieci była „Mała zła czarownica" czeskiego autora Vaclava Ctvrteka, wydana przez KAW w końcu lat 70. Najnowszą jest wznowienie „Opowieści" Joanny Papuzińskiej w Wydawnictwie Mila.

Przygoda Stasysa z książką dla dzieci zaczęła się na Litwie, gdy po raz pierwszy zrobił ilustracje do „Robota i Motyla". Autorka Vytaute Žilinskait? pod pozorem baśni opowiadała o absurdach socjalizmu. A Stasys w gwaszach i temperach wprowadzał surrealistyczne klimaty. Mógł sobie pozwolić na takie eksperymenty, bo w czasach ZSRR książka dla dzieci była jedyną enklawą artystycznej swobody. Na Biennale w Bratysławie dostał za nią Plakietę BIB'79.

Drogę na Zachód otworzyła mu wydana w 1984 roku przez Nord-Süd Verlag „Królowa śniegu" Andersena. Na jej okładce Królowa mknie przez las na jeleniu, zapraszając w niezwykły świat wyobraźni artysty...