– Ekspozycja w Zamku Królewskim skupia się na historii dynastii Jagiellonów, prezentuje poszczególnych władców na tronie Polski, Czech i Węgier i ich rezydencje w Wilnie, Krakowie, Pradze i Budzie. Mówimy o państwie, polityce, prawodawstwie i mecenacie artystycznym na dworach królewskich – wyjaśnia kurator Artur Badach. – W Muzeum Narodowym koncentrujemy się na mecenacie miast, gospodarce, rozwoju sztuki z wielonarodowej perspektywy na wszystkich ziemiach Jagiellonów, działalności uniwersytetów, nowych prądach religijnych i artystycznych – kontynuuje kuratorka Małgorzata Kochanowska.
Zamkową wystawę otwierają wawelskie arrasy i wielka mapa ziem, na których panowali Jagiellonowie. Z czasów Władysława Jagiełły pochodzi piękna monstrancja – dar króla dla kościoła Bożego Ciała w Poznaniu. Równie wspaniałym dziełem polskiego złotnictwa jest monstrancja ufundowana przez Zygmunta Starego na Jasną Górę. Można zobaczyć dokument fundacyjny Kaplicy Zygmuntowskiej na Wawelu i pochodzącą z niej część mensy ołtarzowej z herbami oraz ornat podarowany przez Annę Jagiellonkę.
Nie brakuje też zabytków świeckich, czego przykładem jest m.in. unikatowa zawieszka – biżuteria noszona przez Katarzynę, córkę Zygmunta Starego, która poślubiła Jana III Wazę, króla Szwecji. A także dwie wspaniałe kamee – z portretem Barbary Radziwiłłówny (prezent ślubny Zygmunta Augusta) oraz z wizerunkiem królowej Bony. Obie były dziełem złotnika Giovanniego Giacopo Caraglio. Teraz do Warszawy pierwsza przyjechała z Monachium, a druga z Nowego Jorku.
Dzieła wybitnych artystów można podziwiać także w Muzeum Narodowym, m.in. ocalałe fragmenty ołtarza Lucasa Cranacha z katedry św. Wita w Pradze (przywiezione z Monachium), rzeźby Wita Stwosza, pochodzące z kościołów w Schwabach, późnogotycki ołtarz z kościoła św. Floriana w Krakowie, grupę Tronu Łaski słynnego czeskiego mistrza Chrystusa z Żebraka czy drzeworyt „Cztery wiedźmy" Albrechta Dürera i jego przetworzenia w różnych warsztatach. Jagiellonowie panowali w Polsce przez blisko dwa wieki – od koronacji Władysława Jagiełły w 1386 do śmierci Zygmunta II Augusta w 1572 roku. Gdy uzyskali koronę Czech wraz ze Śląskiem w 1471 oraz Węgier w 1490, powstała wspólnota państw – Europa Jagellonica, której terytorium obejmowało ponad 2 mln km i sięgało od Bałtyku po morza Czarne i Adriatyckie. Choć polscy muzealnicy zostali zaskoczeni w ostatniej chwili odmową udostępnienia ponad 20 dzieł przez czeskie Ministerstwo Kultury, to i tak wystawa pozostaje imponująca.
