Afryka za kolorową kurtyną

Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie prezentuje nową wystawę poświęconą problemom powojennej dekolonizacji, narodzinom nowych państw w Afryce i ich usytuowaniu we współczesnym świecie.

Publikacja: 12.06.2015 14:22

Kudzanai Chiurai, "Revelations 10", 2011. Dzięki uprzejmości artysty i galerii Goodman, Johannesburg

Foto: Materiały Organizatora

Kluczem do tej ekspozycji jest z jednej strony porównanie żelaznej kurtyny, która po II wojnie podzieliła na długo północną półkulę na dwa wrogie obozu, do „kurtyny kolorowej", która jednocześnie zaczęła oddzielać Trzeci Świat od reszty bardziej rozwiniętych cywilizacyjnie krajów.

Terminu „kolorowa kurtyna" po raz pierwszy użył amerykański pisarz Richard Wright w raporcie z konferencji „Solidarności Azji i Afryki" w indonezyjskim Bandungu z 1955 roku, której efektem było m.in. powstanie Ruchu Państw Niezaangażowanych.

Z drugiej strony ważnym pojęciem jest rok zerowy, oznaczający moment startu krajów, które po wojnie odzyskały niepodległość.

Wystawę „AFTER YEAR ZERO" przygotowali niemieccy kuratorzy Anett Busch i Anselm Franke, a uczestniczą w niej artyści z różnych krajów, także z Afryki . Jest to rezultat warsztatów i debat prowadzonych w Algierze, Dakarze, Johannesburgu, Paryżu i Brukseli pod wspólnym tytułem „Matters of Collaboration", których tematem były dawne i obecne relacje między Europą i Afryką, czy inaczej światem postkolonialnym i neokolonialnym wrogiem oraz tworzenie nowych politycznych wizji oraz współpracy gospodarczej i kulturalnej.

Pierwotnie wystawa była prezentowana w Haus Der Kulturen der Welt (HKW) w Berlinie (2013). Wersja prezentowana w Warszawie została znacznie rozszerzona, w tym o prace polskich artystów.

Na tym pokazie równie ważna jest historyczna dokumentacja, m.in. Kongresów Panafrykańskich, organizowanych od początku XX wieku i ruchów politycznych w Azji oraz Europie, solidaryzujących się z afrykańskimi dążeniami do wyzwolenia, jak i prace artystów, które interpretują różne zjawiska związane z zachodzącymi przemianami politycznymi i społecznymi.

Symbolicznie wystawę otwiera krótkometrażowy film Jihan El-Tahri zatytułowany „Momenty flagowe" (Flag Moments),ukazujący obchody rocznic odzyskania niepodległości w państwach afrykańskich.

Współczesni artyści odnoszą się do problemów w różnych momentach historycznych korzystając z wielu stylistycznych konwencji. Filmowa instalacja Yervanta Gianikiana i Angeli Ricci Lucch wykorzystuje np. archiwalne nagrania z czasów,gdy faszystowskie Włochy podbijały Etiopię. Otolith Group pokazuje instalację ze znaczków pocztowych wyemitowanym w Ghanie od 1957 do 1966 roku, które tworzą rodzaj „politycznego kalendarza" ruchów panafrykańskich. Kader Attia śledzi afroamerykańskie i afrykańskie korzenie bluesa. Obrazy Daniela Kojo Schrade z serii „Afronauci" czerpią inspirację z afrofuturyzmu, emancypacyjnego ruchu lat 90. Zamykający wystawę obraz Adamu Tesfawa „Wizyta Hajle Selasje na Jamajce" interpretuje historyczne zdarzenie w przerysowanej stylistyce, trochę w duchu „Cesarza" Kapuścińskiego.

Wystawa skłania do głębszej refleksji nad porządkiem współczesnego świata. Koniec faszyzmu i kolonializmu z pewnością nie oznacza jeszcze w pełni wolnego świata. W postkolonialnej rzeczywistości rodzą się nowe, najczęściej ekonomiczne i kulturowe nierówności, które również trudno przełamać.

Wystawa „AFTER YEAR ZERO Powojenny uniwersalizm i geografie współpracy" czynna do 28 sierpnia

Rzeźba
Rzeźby Abakanowicz wkroczyły na Wawel. Jej drapieżne ptaki nurkują wśród drzew
Rzeźba
Salvador Dalí : Rzeźby mistrza surrealizmu
Rzeźba
Ai Weiwei w Parku Rzeźby na Bródnie
Rzeźba
Ponad dwadzieścia XVIII-wiecznych rzeźb. To wszystko do zobaczenia na Wawelu
Materiał Promocyjny
Mieszkania na wynajem. Inwestowanie w nieruchomości dla wytrawnych
Rzeźba
Lwowska rzeźba rokokowa: arcydzieła z muzeów Ukrainy na Wawelu