Fala migracyjna studzi presję na rynku pracy

Do 5,4 pkt wzrosła w tym roku globalna luka kompetencyjna, która w skali od 1 do 10 pokazuje nasilenie problemów z dostępnością pracowników o odpowiednich kompetencjach – wynika z udostępnionego „Rzeczpospolitej" raportu Global Skills Index, który już po raz siódmy opracowała międzynarodowa firma rekrutacyjna Hays we współpracy z Oxford Economics na podstawie analizy sytuacji na rynku pracy w 33 krajach świata, w tym w Polsce.

Co prawda tegoroczny wzrost globalnej luki kompetencji jest niewielki (o 0,1 pkt), ale i tak oznacza widoczne nasilenie się rynku pracownika w większości badanych państw, gdzie Global Skills Index przekracza 5 pkt. Składa się na nią siedem kluczowych wskaźników, w tym elastyczność edukacji i rynku pracy, deficyt talentów, ogólna presja płacowa i presja płacowa w wysoko wyspecjalizowanych zawodach.

Z raportu wynika, że największe trudności z dostępnością pracowników o odpowiednich kwalifikacjach mają obecnie nie tylko kraje o niewielkim bezrobociu, jak Luksemburg i Szwecja (tam luka wynosi 6,7 pkt), ale również te, gdzie bezrobocie nadal jest problemem – jak np. w Hiszpanii (gdzie luka wynosi 6,3 pkt). Najlepiej wypadły Chiny (3,8 pkt) i Belgia (3,9 pkt)

Autorzy raportu zwracają uwagę, że prawie połowa z 33 krajów zanotowała w tym roku wzrost liczby wakatów, czyli nieobsadzonych miejsc pracy. Wśród nich jest też Polska, która pomimo niskiego bezrobocia i rekordowo dużej liczby wakatów (w II kw. sięgnęła ona 164,7 tys., o ponad jedną trzecią więcej niż rok wcześniej) odnotowała wyraźny spadek luki kompetencyjnej – do 4,2 pkt z 4,7 pkt w minionym roku. A to sugeruje znaczące zmniejszenie presji, jaką rynek wywiera u nas na pracodawcach.

Charles Carnall, dyrektor zarządzający Hays Poland, twierdzi, że tegoroczne zmniejszenie luki jest naturalną konsekwencją po kilku latach rosnącej presji na firmy, coraz większych oczekiwań kandydatów i uwidaczniającego się w kolejnych branżach rynku pracownika.

Według raportu największy wpływ na poprawę wyceny Polski miał spadek presji płacowej wśród wysoko wykwalifikowanych pracowników (czyli fachowców i specjalistów) oraz w branżach, które wymagają takich kwalifikacji.

– Wynagrodzenia wysoko wykwalifikowanych pracowników nie rosną już tak dynamicznie, co przekłada się na mniejszą niż rok temu ogólną presję płacową – dodaje Carnall. Nasiliła się wprawdzie presja na wynagrodzenia pracowników w zawodach niewymagających specjalnych kwalifikacji, ale koszt pracy jest tam zdecydowanie niższy niż w przypadku specjalistów w zaawansowanych branżach.

A unijne statystyki za I kw. tego roku dowodzą, że odsetek wakatów w Polsce (1 proc.) i tak należy do najniższych w Unii. Pracodawcy w Czechach, Szwecji, Finlandii czy Niemczech, gdzie wskaźnik wolnych miejsc pracy jest 2,5-,3-krotnie wyższy niż u nas, są w dużo gorszej sytuacji.

Jak dodaje Paulina Łukaszuk z Hays Poland, wpływ na tegoroczne zmniejszenie luki kompetencyjnej w Polsce ma też rosnąca liczba migrantów zarobkowych, na których otwiera się coraz więcej firm.

W niedawnym badaniu agencji zatrudnienia Personnel Service już prawie co czwarta ankietowana firma (a wśród dużych – 40 proc.) przyznała, że zatrudniała pracowników z Ukrainy. Głównym powodem był brak krajowych kandydatów do pracy, ale dla co dziesiątej był to też sposób na obniżenie budżetu na wynagrodzenia. Ekonomiści komentujący umiarkowaną presję na wzrost płac w Polsce też wskazują na imigrantów zarobkowych. Co prawda zarabiają zwykle tyle samo, ile Polacy na podobnych stanowiskach, ale pomagają ograniczyć skalę podwyżek.