Zatrudnionych jest zaledwie 24,2 proc. Polek w wieku 55-64 lata, mniej niż mężczyzn w tej samej grupie wiekowej (45,3 proc.). To również prawie trzy razy mniej niż liczba zatrudnionych w tym wieku kobiet w Szwecji, gdzie wskaźnik ten jest najwyższy w Europie (66,2 proc.).
Mniejsze zatrudnienie i płace
Polska należy do tych krajów Unii Europejskiej, w których różnica w stopie zatrudnienia pomiędzy mężczyznami i kobietami sukcesywnie się zwiększa. Kobiety nadal stanowią niewielki odsetek członków zarządów największych firm. Zarabiają przeciętnie o 15 proc. mniej niż mężczyźni na tych samych stanowiskach. Gorsza sytuacja kobiet na rynku pracy wynika m.in. z tego, że kobiety rodzą dzieci, a następnie zajmują się ich wychowaniem, co sprawia, że są zmuszone zrezygnować z aktywności zawodowej. Powrót matek na rynek pracy nadal jest bardzo trudny.
Kobiety w wieku 50+ znacznie częściej niż mężczyźni zajmują się opieką nad chorymi członkami rodzin, co zaniża aktywność zawodową tej grupy. Kobietom nie sprzyjają także słabo rozwinięte i rozpowszechnione elastyczne formy zatrudnienia czy telepracy oraz nadal niewielka oferta usług opiekuńczych nad dziećmi i osobami starszymi, które odciążałyby kobiety. Polska pod względem liczby 4-latków w przedszkolach znajduje się na ostatnim miejscu w Europie. Do przedszkoli uczęszcza zaledwie 35 proc. dzieci w wieku 4 lat, podczas gdy we Włoszech czy w Belgii – prawie 100 proc.
Do trudnej sytuacji kobiet 45/50+ na rynku pracy przyczyniają się także stereotypy i uprzedzenia funkcjonujące wśród pracodawców na temat starszych pracownic. Taka postawa powoduje, że kobiety w tym wieku po utracie pracy – niezależnie od posiadanego wykształcenia, umiejętności, kwalifikacji zawodowych – mają ogromne problemy ze znalezieniem nowego zatrudnienia. Długotrwałe poszukiwanie pracy często kończy się podjęciem zatrudnienia w tzw. szarej strefie: bez umowy i ubezpieczenia.
Jak poprawić sytuację
Przełamując funkcjonujące wśród wielu pracodawców krzywdzące starsze pracownice stereotypy, należy zwrócić uwagę na korzyści płynące z zatrudniania pań w wieku 45/50+. Kobiety w tym wieku posiadają bowiem rozwinięte umiejętność kierowania kilkoma projektami, inteligencję emocjonalną oraz umiejętność budowania relacji z ludźmi. Do uwolnienia potencjału znajdującego się w dojrzałych kobietach przyczynić się może również umiejętne zarządzanie wiekiem w miejscu pracy. Wśród polskich przedsiębiorców jest to w dalszym ciągu temat mało znany. Opracowane w ramach projektu „Z wiekiem na plus – szkolenia dla przedsiębiorstw" realizowanego przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości „Wstępne standardy zarządzania wiekiem w przedsiębiorstwach" stanowią kompendium wiedzy na temat rozwiązań, które sprawdziły się w wielu krajach europejskich i mogą przynieść korzyści także polskim przedsiębiorstwom.
