Mit umów śmieciowych

Zaledwie nieco ponad 3 proc. Polaków musi pracować bez etatu. Umowy śmieciowe to margines.

Aktualizacja: 03.04.2013 11:10 Publikacja: 03.04.2013 01:51

Mit umów śmieciowych

Foto: Fotorzepa, Rafał Guz Rafał Guz

Obraz naszego rynku pracy jest zupełnie inny, niż malują go związki zawodowe i opozycja. Z danych przygotowanych dla „Rz" przez resort pracy wynika, że na 16,2 mln pracujących Polaków 9,1 mln ma stały etat, 3,4 mln czasowy, a 3 mln prowadzi działalność gospodarczą. Jedynie 0,7 mln pracuje na podstawie umów- -zleceń i o dzieło. Dane dotyczą 2012 r.

Z tego zestawienia wynika, że na tzw. śmieciówkach pracuje margines zatrudnionych. Spróbowaliśmy, na podstawie rozmów z ekspertami i własnych obliczeń, oszacować dokładniej to zjawisko.

Według naszych wyliczeń na umowach śmieciowych pracuje 600 tys. osób. To zaledwie 3,7 proc. pracujących.

Tę liczbę ustaliliśmy następująco. Około połowy pracujących na umowy-zlecenia lub o dzieło – 350 tys. osób – może być faktycznie zmuszonych do tej formy trudną sytuacją na rynku pracy. Pozostali robią to z własnej woli, np. twórcy czy artyści. Do tej liczby trzeba dodać ok. 15 proc. samo- zatrudnionych (z 1,4 mln osób), którzy zakładają własne firmy, bo zmuszają ich do tego pracodawcy. Łącznie wychodzi zatem właśnie 0,6 mln.

Skąd zatem ofensywa związków przeciw wielkiej patologii śmieciówek? Związki zaliczają do tej grupy także zwykłe etaty, oskładkowane, z pełnymi prawami pracownika – tyle że zawarte na czas określony, a dzięki temu łatwiejsze do wypowiedzenia. – Robimy to, bo umowami śmieciowymi są wszystkie kontrakty naznaczone niepewnością – przekonuje Jan Guz, przewodniczący OPZZ. Ponieważ takich umów jest, jak pisaliśmy wyżej, 3,4 mln, to gdyby potraktować je jako śmieciowe, skala zjawiska byłaby faktycznie duża.

Tyle że taka praktyka budzi sprzeciw ekspertów. – To mylenie pojęć. Nie rozumiem, jak można nazywać umowami śmieciowymi etaty – oburza się prof. Elżbieta Kryńska zajmująca się badaniem elastyczności rynku pracy. W podobnym tonie wypowiada się Wiktor Wojciechowski, główny ekonomista Invest-Banku. – To są etaty, nie rozumiem, dlaczego związki uznają je za śmieci – mówi.

Fenomenem polskiego rynku pracy faktycznie jest skala czasowych kontraktów. Tu jesteśmy rekordzistami Europy. Średnia w UE to 14,1 proc., u nas blisko 27 proc. Jest to często wynik nadużywania tej formy zatrudnienia przez pracodawców. Eksperci wskazują jednak, że postulaty związków, by całkowicie je wyeliminować, doprowadziłyby do katastrofy. – Elastyczny rynek pracy powoduje, że łatwiej znaleźć etat – podsumowuje prof. Kryńska.

Obraz naszego rynku pracy jest zupełnie inny, niż malują go związki zawodowe i opozycja. Z danych przygotowanych dla „Rz" przez resort pracy wynika, że na 16,2 mln pracujących Polaków 9,1 mln ma stały etat, 3,4 mln czasowy, a 3 mln prowadzi działalność gospodarczą. Jedynie 0,7 mln pracuje na podstawie umów- -zleceń i o dzieło. Dane dotyczą 2012 r.

Z tego zestawienia wynika, że na tzw. śmieciówkach pracuje margines zatrudnionych. Spróbowaliśmy, na podstawie rozmów z ekspertami i własnych obliczeń, oszacować dokładniej to zjawisko.

Rynek pracy
Kogo szukają pracodawcy? Rośnie liczba wolnych miejsc pracy
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Rynek pracy
Coraz więcej niepracujących przypada na pracujących. W tych regionach jest najgorzej
Rynek pracy
Coraz więcej pracujących cudzoziemców. Najwięcej jest ich na Mazowszu
Rynek pracy
Listopadowe dane z rynku pracy w USA nieco lepsze od prognoz
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Rynek pracy
Czy strategia migracyjna zatrzyma boom w budownictwie