Adam Zawadzki: Niedawno obchodziliśmy siódmą rocznicę otwarcia Muzeum Powstania Warszawskiego. Ten czas to dla Pana i współpracowników wytężony okres pracy nad odsłanianiem kolejnych zapomnianych kart historii. Muzeum zrobiło furorę nie tylko w stolicy. Ściągają do niego tłumy z całego kraju i goście z zagranicy. W czym tkwi fenomen tego miejsca?

Jan Ołdakowski: Otwarcie Muzeum Powstania Warszawskiego w 2004 roku, a także wyjątkowo uroczyste obchody 60. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego spowodowały, że Polacy uwierzyli w to, że mogą być dumni z przeszłości swojego kraju, a historia wcale nie musi nudna. Muzeum to przede wszystkim hołd oddany poległym w 1944 roku Powstańcom i warszawiakom. To także opowieść sprzed 67 lat, skonstruowana tak, by każdy odwiedzający poczuł się, jakby sam uczestniczył w centrum tamtych wydarzeń. Na życzenie samych kombatantów ekspozycja miała zainteresować przede wszystkim młodych ludzi, stąd zastosowanie multimediów i innych z pozoru prostych, ale aktywizujących widza zabiegów, jak kartki z kalendarza na każdy dzień Powstania, Monument - „bijące serce” muzeum, czy okulary fotoplastikonu ze zdjęciami przedwojennej Warszawy. W muzeum organizujemy też szereg ciekawych imprez: koncerty jazzowe, rockowe, podczas których artyści poprzez swoją twórczość oddają hołd wszystkim Powstańcom. W ten sposób nasze muzeum przełamuje stereotypowy wizerunek instytucji muzealnej. 

Mówiąc o muzeum nie sposób nie wspomnieć o osobistym zaangażowaniu w jego powstanie ówczesnego prezydenta Warszawy Lecha Kaczyńskiego. Co dał prezydent Kaczyński zapomnianym powstańcom? Jak go Pan wspomina?

Powstanie Warszawskie zostało uhonorowane w należyty sposób dopiero po 60 latach od jego wybuchu. Pomimo licznych, wcześniejszych dyskusji, dopiero Lech Kaczyński, prezydent Warszawy zrealizował projekt budowy Muzeum. Dołożył wszelkich starań, aby otwarcie odbyło się w 60. rocznicę wybuchu Powstania. W trzynaście miesięcy od momentu podjęcia decyzji o jego stworzeniu powstało jedno z najnowocześniejszych muzeów w Polsce. Nowatorski projekt zakładał powołanie interaktywnej instytucji, która będzie przede wszystkim wyrazem hołdu dla tysięcy warszawskich Powstańców, żołnierzy i cywilów. Myślę, że zarówno Powstańcy, jak i sami warszawiacy są wdzięczni Prezydentowi za jego zaangażowanie i determinację w realizacji tego wyjątkowego przedsięwzięcia.

Przy okazji kolejnych obchodów rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego często w medialnych dyskusjach padają pytania o jego sens. Co by Pan odpowiedział tym, którzy pytają o to, czy ofiara krwi powstańców była potrzebna?

To bardzo dobrze, że trwają dyskusje o sensie Powstania. Ten czarno-biały konflikt dobra ze złem jest dla nas wszystkich bardzo trudną lekcją historii. Prowadząc Muzeum Powstania Warszawskiego liczymy, że współczesna młodzież, dla której czymś naturalnym jest poczucie buntu i niezgody wobec świata, zacznie identyfikować się ze swoimi walczącymi rówieśnikami z 1944 roku. Młodzi bohaterowie sprzed 67 lat, po pięciu latach okupacji, łapanek i łamania podstawowych praw człowieka, zbuntowali się wobec narzuconego systemu i odważnie walczyli ze złem. Powstanie, choć okupione krwią, było dowodem na niezwyciężoną wolę walki i bohaterstwo ówczesnego młodego pokolenia. Naszą rolą jest dbanie o to, by nigdy o tym nie zapomniano.

Czym w tym roku zaskoczą nas obchody 67. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego?

Czas obchodów to wyjątkowy i najważniejszy okres dla działalności muzeum. W tym roku przygotowaliśmy spektakl „Awantura warszawska. Waszyngton-Moskwa-Londyn” Michała Zadary, który powstał na podstawie dokumentów wysyłanych pomiędzy dyplomatami w czasie trwania Powstania. Odbył się też koncert w Parku Wolności, którego twórcą jest Jan A. P. Kaczmarek oraz Leszek Możdżer, a 1 sierpnia wraz z tysiącami warszawiaków na Pl. Piłsudskiego już po raz piąty śpiewamy powstańcze piosenki. Dla najmłodszych przygotowaliśmy grę miejską „Warszawa: moje Miasto”, której akcja rozgrywa się w przedwojennej, mokotowskiej kamienicy. Na finał, 6 sierpnia rowerzystów zapraszamy na Masę Powstańczą, a fotografów na grę miejską „Twoja Klisza z Powstania”.