W ocenie kłopotów, w jakie wpadły osoby, które zaciągnęły kredyt hipoteczny we frankach szwajcarskich, ścierają się dwie opinie. Jedni twierdzą, że osoby te same są sobie winne, bo wiedziały, iż zaciągnięcie kredytu w obcej walucie niesie ryzyko kursowe. Drudzy – że zostały celowo wrobione w kredyty walutowe przez chciwe banki.
Wydaje się, że – jak zwykle – prawda leży pośrodku. Rzeczywiście, osoby zaciągające kredyt w obcej walucie wiedziały i akceptowały pewne ryzyko kursowe. Jednak ostatnie zmiany kursu franka, które wywołały szok nie tylko w Polsce, były poza zasięgiem ich przewidywań. Innymi słowy, kredytobiorcy zdawali sobie sprawę z tego, że kurs może się wahać, ale nie przewidywali, że aż tak.
Nadzwyczajna zmiana
Rzut oka na kurs franka z lat 2001–2015 pozwala stwierdzić, że wahania kursu mieściły się w granicach 1,90–3,2 zł za franka. Dopiero od połowy 2011 r. kurs przekroczył 3,4 zł, a następnie z pewnymi wahaniami ustabilizował się na tym poziomie aż do stycznia bieżącego roku.
Każdy rozsądnie oceniający sprawę kredytobiorca mógł się spodziewać, że kurs walut będzie się wahał o 10, 20 czy 30 proc. Ale czy mógł racjonalnie przewidywać, że wzrośnie o 70 czy 100 proc.?
Gdyby kurs franka wzrósł z dnia na dzień stukrotnie, bylibyśmy pewni, że zmiana ta jest wyjątkowa i nie do przewidzenia. Gdyby wzrósł o 10 proc. z dnia na dzień, uznalibyśmy to za zmianę niezwykłą, ale taką, z którą należało się liczyć. Gdzie leży więc granica rozsądnych wahań, których powinien się spodziewać kredytobiorca?
