Czy ślub cywilny łatwiej będzie dostać poza urzędem?

W balonie, na plaży, na dachu katowickiego Spodka, w hotelu, ogrodzie, galerii handlowej, na boisku piłkarskim czy statku. Nowożeńcy coraz częściej chcą zawrzeć związek małżeński poza budynkiem urzędu.

– Chcą mieć ślub w stylu, który oglądali w telewizji, po amerykańsku. Ślub w plenerze staje się modny – mówi Marcin Janowski z firmy Impresja.

Trzeba zachować uroczystą formę

Sęk w tym, że większość kierowników urzędów stanu cywilnego niechętnie godzi się na uroczystość poza siedzibą urzędu. Uznają to za fanaberię młodej pary. Powołują się też na obowiązujące przepisy.

– To jest czynność cywilnoprawna, która powinna być wykonana w siedzibie urzędu – uważa Franciszek Szlachta, zastępca kierownika USC w Zakopanem. Prośby od mieszkańców i turystów, którzy chcą się pobrać w schroniskach lub pensjonatach górskich, są konsekwentnie odrzucane.

W 2010 r. USC zalegalizowały 230 tys. związków małżeńskich. Ile poza urzędem, nie wiadomo. Podstawą rozstrzygnięć w sprawach zawierania małżeństw poza lokalem urzędu są przepisy ustawy – Prawo o aktach stanu cywilnego.

Art. 58 ustawy normuje, że zawarcie małżeństwa następuje z zachowaniem uroczystej formy. Kierownik USC może zaś przyjąć oświadczenie o wstąpieniu w związek małżeński poza lokalem urzędu, jeżeli zachodzą uzasadnione przyczyny. Konstrukcja tego przepisu wymaga każdorazowej interpretacji, czy w konkretnej sprawie zaszła taka przyczyna. Rozstrzyga o tym kierownik USC. Każdy inaczej.

– Uzasadnioną przyczynę interpretujemy wąsko: jako sytuację uniemożliwiającą stawienie się pary młodej w  urzędzie z powodu poważnej choroby, pobytu w szpitalu lub w zakładzie karnym. Względy subiektywne, emocjonalne, estetyczne nie są uzasadnioną przyczyną – uważa Mirosław Kańtor, zastępca kierownika USC w Katowicach.

– Wniosek trzeba poprzeć dokumentami potwierdzającymi chorobę lub niepełnosprawność – dodaje Małgorzata Kędziora, kierownik USC w Gdyni.

Urzędnicy biorą także pod uwagę, czy możliwie będzie zachowanie uroczystej formy zawarcia małżeństwa (musi być godło państwowe), a nadto czy możliwości organizacyjne urzędu stanu cywilnego pozwalają  na ceremonię poza salą ślubów.

– Wyjazdy paraliżują pracę urzędów. Proszę  sobie  wyobrazić   osiem ślubów dziennie, każdy w innym miejscu – mówi Franciszek Szlachta.

Kierownicy USC w dużych miastach wskazują, że w siedzibach urzędów są w stanie udzielić kilkunastu ślubów dziennie, a na wyjeździe tylko kilku.

Tomasz Brzózka, kierownik USC w Zielonej Górze i prezes Stowarzyszenia Urzędników Stanu Cywilnego RP, uważa, że obowiązujące od 1986 r. przepisy nie przystają do nowych czasów. Do każdego wniosku podchodzi więc indywidualnie.

Propozycje liberalizacji przepisów

– Na pewno nie udzieliłbym ślubu na plaży lub przy ławeczce w parku, w którym poznali się młodzi, bo to nie licuje z powagą uroczystości. Trzeba jednak znaleźć złoty środek, ponieważ rzeczywiście wygląd  i wielkość niektórych sal ślubów pozostawiają wiele do życzenia – mówi Tomasz Brzózka.

O liberalizacji przepisów  mówi się od dwóch lat. Urzędnicy USC postulują przy okazji uregulowanie kosztów udzielania ślubu poza urzędem, aby np. rozliczyć dojazdy. Dziś oprócz standardowej opłaty (84 zł) zainteresowani płacą jedynie 11 zł opłaty skarbowej za spisanie protokołu poza urzędem.

– Dlaczego ci, którzy chcą spełnić swojej kaprysy lub szalone pomysły konsultantów ślubnych, mają płacić tyle samo?  Pora uregulować problem,  tak jak to zrobiono z tablicami rejestracyjnymi. Ci, którzy chcą mieć na niej swoje imię,  płacą więcej – postuluje Mirosław Kańtor.

W propozycjach nowelizacji prawa o aktach stanu cywilnego mówiło się o opłatach od 500 do 1000 zł, które zasilałyby budżet samorządu. Prace nad nowelizacją stanęły jednak w miejscu.