Sprzedaż tak, lecz nie za wszelką cenę

Rzecznik praw obywatelskich w wyniku licznie napływających do jego biura skarg dotyczących zasad dystrybucji prasy erotycznej i pornograficznej przez spółkę Ruch SA skierował wystąpienie do tego podmiotu

Aktualizacja: 14.08.2009 07:54 Publikacja: 14.08.2009 02:21

Sprzedaż tak, lecz nie za wszelką cenę

Foto: Fotorzepa, Raf Rafał Guz

Red

Zwrócił uwagę, iż sposób kolportażu tzw. prasy erotycznej może wyczerpywać znamiona czynu zabronionego określonego w art. 202 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=F438417B35155B5DC2673B605B819F35?id=74999]kodeksu karnego[/link], a także w art. 141 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=AABE0BB38B4225DC48507CBDC966316D?id=186056]ustawy z 20 maja 1971 r. kodeksu wykroczeń[/link] oraz naruszać zasady współżycia społecznego.

Rzecznik wskazał, iż obowiązek pozytywnego działania w celu zapobiegania demoralizacji dzieci i młodzieży wynika z wiążących Polskę umów międzynarodowych, w tym m.in. protokołu fakultatywnego do konwencji o prawach dziecka w sprawie handlu dziećmi, dziecięcej prostytucji i dziecięcej pornografii, przyjętego przez ONZ 25 maja 2000 r.

Oprócz argumentów wskazanych przez rzecznika warto zwrócić uwagę na regulacje prawa wspólnotowego w tej dziedzinie. Prawo Unii Europejskiej w zakresie dotyczącym penalizacji pornografii obejmuje:

a) decyzję Rady (2000/375/WSiSW) z 29 maja 2000 r. w sprawie zwalczania pornografii dziecięcej w Internecie (DzUrz WE nr L 138 z 9 czerwca 2000 r., str. 1),

b) decyzję ramową Rady 2004/68/WSiSW z 22 grudnia 2003 r. dotyczącą zwalczania seksualnego wykorzystywania dzieci i pornografii dziecięcej (DzUrz UE nr L 13 z 20 stycznia 2004 r., str. 44).

W pierwszym z tych dokumentów czytamy, iż poszanowanie integralności psychicznej dzieci ma podstawowe znaczenie i powinno się znaleźć w centrum zainteresowania Unii Europejskiej. W rozumieniu decyzji pod pojęciem „dziecko” rozumie się każdą osobę poniżej 18 lat (art. 1 pkt a decyzji). Celem zaś działań Wspólnoty jest zwalczanie sprzecznych z prawem i szkodliwych również dla dzieci treści w światowych sieciach komputerowych (decyzja nr 276/1999/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 25 stycznia 1999 r.).

Produkt legalnie wprowadzony do obrotu w jednym państwie członkowskim może napotkać dodatkowe formalności i ograniczenia w zakresie dystrybucji w innym państwie ze względu m.in. na moralność publiczną czy porządek publiczny (art. 30 TWE).

Problematyka obrotu materiałami pornograficznymi nie jest obca również orzecznictwu Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Trybunał ten w [b]wyroku z 14 grudnia 1979 r. w sprawie 34/79 Regina v. Henn i Darby [/b]stwierdził, iż ocena w kwestii ewentualnego porządku publicznego i moralności publicznej należy każdorazowo do zainteresowanego państwa. Trybunał odnosił się do obowiązywania w Wielkiej Brytanii całkowitego zakazu legalnego obrotu wydawnictwami pornograficznymi. Przedmiotem postępowania była kwestia sprowadzania do Wielkiej Brytanii filmów i magazynów o treści pornograficznej z Danii.

Z kolei z [b]wyroku ETS z 11 marca 1986 r. w sprawie 121/85 Conegate v. HM Customs & Excise[/b] wynika, że wprowadzenie zakazu produkcji i sprzedaży materiałów erotycznych w danym kraju (jak np. w Szkocji czy na wyspie Man) może usprawiedliwiać zakaz wwozu określonych towarów mogących służyć popełnieniu przestępstwa. W sprawie chodziło o zakaz importu nadmuchiwanych lalek naturalnej wielkości.

Zarówno zatem ochrona dziecka przed materiałami pornograficznymi, jak i ograniczenia w sposobie i formie ich dystrybucji są wartościami, które należy mieć na względzie. Wskazują na to przepisy prawa międzynarodowego, regulacje unijne, a także orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości. Zasada swobodnego przepływu towarów w UE nie jest absolutna. Istotne są również inne wartości, np. moralność publiczna.

[b]Mimo że w polskim porządku prawnym sprzedaż magazynów pornograficznych nie jest zakazana, to sposób jej dokonywania może wywoływać wątpliwości co do zgodności z przepisami, zwłaszcza gdy prezentowane w nich treści są tak eksponowane, że narzucają zapoznawanie się z nimi osobom, które sobie tego nie życzą lub u których, jak w wypadku dzieci, może to doprowadzić do naruszenia integralności psychicznej.[/b]

Postulat poszanowania godności ludzkiej jako jednego z podstawowych praw człowieka powinien przyświecać również podmiotom prowadzącym sprzedaż materiałów pornograficznych i erotycznych.

[i] Autor jest ekspertem Fundacji Lus et Lex[/i]

Zwrócił uwagę, iż sposób kolportażu tzw. prasy erotycznej może wyczerpywać znamiona czynu zabronionego określonego w art. 202 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=F438417B35155B5DC2673B605B819F35?id=74999]kodeksu karnego[/link], a także w art. 141 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=AABE0BB38B4225DC48507CBDC966316D?id=186056]ustawy z 20 maja 1971 r. kodeksu wykroczeń[/link] oraz naruszać zasady współżycia społecznego.

Pozostało jeszcze 88% artykułu
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura 2025: język polski. Odpowiedzi i arkusze CKE
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura 2025: matematyka - poziom podstawowy. Odpowiedzi
Prawo dla Ciebie
Jest decyzja SN ws. wytycznych PKW. Czy wstrząśnie wyborami?
Zawody prawnicze
Egzaminy prawnicze 2025. Z tymi zagadnieniami zdający mieli największe problemy
Matura i egzamin ósmoklasisty
Matura i egzamin ósmoklasisty 2025 z "Rzeczpospolitą" i WSiP
Materiał Promocyjny
Lenovo i Motorola dalej rosną na polskim rynku