Prawo karne ciągle mrozi wolność słowa

Od wejścia w życie obecnego kodeksu karnego (w 1998 r.) ukarano na jego podstawie za zniesławienie 1069 osób, w tym 241 więzieniem. Według danych Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich [b]tylko w latach 2005 – 2006 sądy wydały 23 wyroki skazujące na dziennikarzy[/b].

Mniejsze znaczenie dla przedstawicieli mediów mają przepisy penalizujące znieważenie funkcjonariusza publicznego (art. 226 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=F5E9069B69A97C294C5A988422102574?id=74999]kodeksu karnego)[/link] i głowy państwa – polskiego i obcego. To dane z raportu "Paragraf 212 – Karanie dziennikarzy za zniesławienie w polskiej praktyce", autorstwa Dawida Sześciły dla Fundacji Helsińskiej i Izby Wydawców Prasy. Jutro ma być upubliczniony.

[srodtytul]Paragraf 212[/srodtytul]

Izba i Fundacja zwrócą się jurto do prezydenta, premiera i marszałka Sejmu o niezwłoczne zniesienie karnej odpowiedzialności za zniesławienia, a przynajmniej kary więzienia. A więc o kolejną nowelę sławnego już art. 212 k.k. o ściganiu zniesławienia, za które groziło do roku więzienia, a za pomówienie przez media – do dwóch lat.

Uchwalona 5 listopada 2009 r. nowela kodeksów karnych łagodzi ten przepis, ale zostawia (wbrew rządowemu projektowi) karę więzienia do roku, jeżeli sprawca dopuszcza się czynu "za pomocą środków masowego komunikowania", a więc w prasie, mediach, pewnie też w Internecie.

Jeżeli więc sąsiad naubliża sąsiadce na spółdzielczym zebraniu, nie będzie groziło mu już więzienie. Groźba tej kary zostanie jednak przy zniesławieniach w mediach. Zostanie więc bacik na dziennikarzy.

IWP oraz HF zaapelują o zmiany, które pozostawiłyby orzekanie w tego typu sprawach sądom cywilnym (nie postulują zawetowania ustawy, by nie blokować całej nowelizacji).

[srodtytul]Przed sądem cywilnym[/srodtytul]

– Jaki jest sens karać dziennikarzy za wykonywanie zawodu, kiedy równie dobrze mogliby odpowiadać, wraz z redaktorem naczelnym i wydawcą, przed sądem cywilnym w sprawie o ochronę dóbr osobistych – pyta dr Adam Bodnar, sekretarz Fundacji Helsińskiej. – Orzeczenia kary więzienia zdarzają się wprawdzie rzadko, ale znacznie dotkliwsza jest sama groźba odpowiedzialności karnej, samo stawanie w procesie jako oskarżony, a także możliwość stosowania środków zapobiegawczych, przymusu: aresztowania, policyjnego doprowadzenia.

Ot, choćby przykład Tomasza Sakiewicza i Katarzyny Hejke, którzy zostali oskarżeni w 2006 r. przez Telewizję TVN o zniesławienie za to, że opublikowali na łamach "Gazety Polskiej" informację, że jeden z dyrektorów tej stacji (Milan S.) współpracował z Wojskowymi Służbami Informacyjnymi. Sąd wydał nakaz zatrzymania dziennikarzy na dwie doby i doprowadzenia, gdyż nie stawili się na pierwszą rozprawę. Dodajmy jednak, że w reakcji na ten środek, krytycznie oceniany w środowisku dziennikarskim, TVN wycofała prywatny akt oskarżenia i poprzestała na cywilnej ścieżce dochodzenia swoich praw.

Dlaczego jednak parlament zostawił ten więzienny rygor? Prof. Marian Filar (SD), przewodniczący stałej podkomisji do nowelizacji prawa karnego, powiedział "Rz", że było w niej zrozumienie dla stanowiska, że w przyszłości kara więzienia za zniesławienie chyba straci rację bytu, na razie jednak jest konieczna. Poseł dodał, że nie jako kaganiec na wolność wypowiedzi, ale na jej najjaskrawsze naruszenia.