Informacje ze śledztwa bez żadnej kontroli

Strony postępowania – podejrzany i jego obrońcy oraz pokrzywdzony i jego pełnomocnicy – zyskują szeroki dostęp do akt sprawy w prokuraturze i możliwość ich kopiowania. Chodzi o etap postępowania przygotowawczego. Za sprawą zmienionego art. 156 § 5a nowej procedury karnej od 1 lipca osób mogących kopiować akta śledztwa będzie jeszcze więcej.

Z jednej strony to dobrze, bo ruszyć mają wtedy z impetem procesy załatwiane w formie ugody czy poddania się karze. Aby było to możliwe, podejrzany musi wiedzieć, co prokurator na niego ma, by mógł zdecydować, czy ugoda mu się opłaca. Z drugiej strony wydarzenia sprzed kilku dni pokazują, że tak szeroki dostęp może „położyć" niejedną sprawę i narobić wiele kłopotu.

Trudno odmówić

- Prokurator ma bardzo ograniczone możliwości odmówienia dostępu do akt – wyjaśnia prokurator Piotr Kosmaty, rzecznik Prokuratury Apelacyjnej w Krakowie. – Nowe przepisy przewidują jedynie dwie sytuacje, w których jest to możliwe: gdy taki dostęp może mieć wpływ na prawidłowy tok postępowania oraz gdy w grę wchodzi zagrożenie państwa – precyzuje.

Wskazuje, że nie wystarczy podanie powodu, każdą odmowę należy uzasadnić. Merytoryczne umotywowanie decyzji jest tym bardziej istotne, że strona może złożyć zażalenie do sądu. Czy tak szeroki dostęp nie budzi obaw o skuteczność postępowań?

– Oczywiście, że budzi. Dlatego też uważam, że w kodeksie karnym powinien się pojawić przepis, który będzie przewidywał kary dla tych, którzy wykorzystają informacje ze śledztwa w każdym innym celu niż przygotowanie linii obrony – uważa prokurator Kosmaty.