Solidarność skarży nowelizację ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników do Komisji Europejskiej

Prezydium NSZZ Solidarność podjęło decyzję w sprawie zaskarżenia do Komisji Europejskiej ostatniej nowelizacji ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, która wprowadza możliwość zatrudniania pomocników rolnika, zwanych parobkami. Wszystko wskazuje na to, że w najbliższych miesiącach w ten właśnie sposób zostanie zatrudnionych ponad pół miliona osób. Najczęściej to Ukraińcy przyjeżdżający do Polski na uproszczonych zasadach. Wiele wskazuje, że taka forma zatrudnienia może się okazać niezgodna z unijnym prawem.

Czytaj także: NSZZ Solidarność apeluje do prezydenta RP o weto nowelizacji ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników

Bez ochrony

Zdaniem związkowców, którzy nowelizację nazywają „ustawą parobkową", pomocnika rolnika nie chronią regulacje bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP). Nie ma więc żadnych ograniczeń np. dotyczących maksymalnego dźwigania przez takich pomocników, ani obowiązku zapewnienia zabezpieczeń przy pracy np. z pestycydami, które są niebezpieczne dla zdrowia i życia pracowników.

Podstawę skargi „S" stanowi niezgodność nowych przepisów z dyrektywą ramową BHP, która ma zastosowanie do wszystkich pracodawców, w tym działających w rolnictwie. Tymczasem polskie regulacje nakazują stosować normy ochronne BHP do zatrudnionych na etatach czy kontraktach cywilnoprawnych. A pomocnik rolnika nie może zostać zakwalifikowany do żadnej z tych grup zatrudnionych, nie ma więc żadnej ochrony – wynika ze skargi.

– W tym roku zbiory będą duże, będzie też potrzebnych dużo pomocników – zauważa Marian Sikora, przewodniczący Rady Federacji Branżowych Związków Producentów Rolnych. – Domyślam się, o co chodzi Solidarności. Związkowcy chcą, aby pomocnicy rolników byli objęci pełnymi składkami na ubezpieczenia społeczne i godzinowymi stawkami wynagrodzenia. Biorąc jednak pod uwagę sytuację w rolnictwie i zasady wynagradzania za pracę przy zbiorach, nie ma takiej możliwości. Przy tej pracy wynagrodzenie zależy nie od czasu spędzonego przy zbiorach, tylko od wagi zebranych owoców. To oczywiste, bo różne osoby mają różne tempo pracy. Liczę na to, że Komisja Europejska okaże się mądrzejsza i nie uwzględni skargi Solidarności. Bo podobne regulacje funkcjonują także w innych państwach Unii Europejskiej. A polscy rolnicy uczciwie traktują swoich pomocników i nie ma podstaw, aby to kwestionować.

Wszystko jednak wskazuje na to, że skarga NSZZ Solidarność może być uzasadniona.

– Zgadzam się z argumentem, że w innych państwach UE obowiązują podobne regulacje. To nie jest też zły pomysł, aby szukać nowych form zatrudnienia w Polsce, szczególnie przy pracach lekkich. Nie może jednak być tak, że pomocnika można wykorzystać w rolnictwie do praktycznie wszystkich prac. Także na wysokości czy przy obsłudze maszyn – zauważa prof. Arkadiusz Sobczyk z Uniwersytetu Jagiellońskiego, partner w kancelarii Sobczyk i Wspólnicy. – Dlatego uważam, że regulacja zaproponowana przez rząd jest niezgodna z konstytucją. Także dlatego że stanowi nierówne traktowanie pracowników.

Kolejna skarga „S"

To niepierwsza tego typu skarga NSZZ Solidarność do KE. Poprzednia dotyczyła zasad zatrudniania pracowników na umowach o pracę na czas określony. Poszło o to, że polskie przepisy gorzej traktowały takich pracowników, niż zatrudnionych bezterminowo, choćby ze względu na długość okresu wypowiedzenia czy brak obowiązku uzasadniania przez pracodawcę rozwiązania takiej umowy przed czasem. Solidarność musiała wtedy czekać aż dwa lata na nowelizację przepisów, w czym pomógł też wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE, jaki zapadł w międzyczasie w sprawie Nierodzik.

Inna skarga Solidarności dotycząca wprowadzenia rocznych okresów rozliczeniowych nie została jednak uwzględniona przez Komisję i kwestionowane przez związkowców przepisy obowiązują do dziś.

NSZZ „S" szacuje, że Komisja potrzebuje teraz od jednego do dwóch miesięcy na zbadanie skargi i podjęcie działań. ©?

Opinia

Barbara Surdykowska, ekspert Komisji Krajowej, NSZZ Solidarność