Niania może się opiekować dzieckiem od 20. tygodnia życia do końca roku szkolnego, w którym dziecko ukończy trzy lata albo cztery lata, gdy niemożliwe lub utrudnione jest objęcie dziecka wychowaniem przedszkolnym. Jeśli rodzice chcą korzystać z preferencyjnego zatrudnienia niani, ich dzieci nie mogą być objęte inną formą opieki.
Najpierw umowa
Jednym z warunków skorzystania z ułatwień przewidzianych w ustawie o opiece nad dziećmi w wieku do lat trzech jest podpisanie specjalnej umowy z nianią – tzw. umowy uaktywniającej. Jest to w istocie umowa-zlecenie i mają do niej zastosowanie przepisy kodeksu cywilnego.
Ustawa żłobkowa nie wprowadza wzoru umowy uaktywniającej, wskazuje jednak jej niezbędne elementy. Powinna ona mianowicie określać strony umowy, jej cel i przedmiot, czas i miejsce opieki oraz liczbę powierzonych dzieci.
Należy także w niej wskazać obowiązki opiekunki, wysokość wynagrodzenia oraz sposób i termin jego wypłaty. Trzeba ponadto określić czas, na jaki umowa została zawarta, oraz warunki, sposób jej zmiany i rozwiązania.
Umowę mogą zawrzeć rodzice albo osoba samotnie wychowująca dziecko. Przepisy precyzują, że jest nią rodzic będący panną, kawalerem, wdową, wdowcem, osobą rozwiedzioną lub w separacji oraz rodzic pozostający w związku małżeńskim, jeżeli jego małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.