Trwająca od ponad półtora roku wojna w Ukrainie przyniosła ogromną liczbę zbrodni na ludności cywilnej. Aby sprawiedliwie je osądzić, niezbędne jest gromadzenie zeznań świadków, filmów, fotografii i innych dokumentów, które zapobiegną wymazaniu tych faktów z ludzkiej pamięci. Taką działalność prowadzi fundacja Sunflowers (ang. słoneczniki), stworzona przez prawników z Polski, Ukrainy i innych krajów. Po kilku miesiącach przygotowań stworzyli oni elektroniczne narzędzia pozwalające gromadzić dane faktach, które od 22 lutego 2022 r. następują w Ukrainie. W ostatnich dniach dniach fundacja uruchomiła specjalną aplikację elektroniczną, która pomaga świadkom i ofiarom zbrodni w precyzyjny sposób opisać swoje przeżycia, by je zgromadzić w bazie.
- To bezpieczna baza, zabezpieczona według najwyższych standardów przed dostępem osób niepowołanych. Współpracujemy z Międzynarodowym Trybunałem Karnym i innymi sądami, które będą mogły używać tych informacji na potrzeby prowadzenia procesów – zapewnia Ewa Hofmańska, koordynatorka fundacji Sunflowers.
Czytaj więcej
Do postawienia przed trybunałem sprawców agresji Rosji na Ukrainę droga jeszcze daleka – szczególnie że agresorem jest światowe mocarstwo. Sprawa pokazuje, jak głębokiej reformy wymaga ONZ.
Twórcy bazy zadbali, by informacje były zbierane od osób, które rzeczywiście ucierpiały wskutek wojny lub były świadkami zbrodni. Dlatego najpierw odbywa się wstępna weryfikacja osób udzielających informacji. Najpierw wypełniają one krótki formularz dostępny na stronie internetowej www.projectsunflowers.org Następnie kontaktuje się z nią specjalnie przeszkolony wolontariusz, który przeprowadza wstępną rozmowę i dopiero po niej udziela dostępu do specjalnej aplikacji. Należy w niej podać opis zdarzeń i poniesionych szkód, można też dodać fotografie i filmy.
Co istotne – uporządkowano tam te informacje według typów zbrodni wojennych określonych w Statucie Rzymskim, czyli konwencji będącej podstawą orzekania Międzynarodowego Trybunału Karnego. Jednak rubryki odpowiadające poszczególnym rodzajom zbrodni (np. branie zakładników, ataki wojska na ludność cywilną itd.) opisano z wyjaśnieniami, co należy uważać za znamiona poszczególnych zbrodni.
