Jest to jedyny obszar unijnej współpracy, gdzie Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej wprost (art. 68) przyznaje takie uprawnienia głowom państw i szefom rządów państw członkowskich Unii Europejskiej.
Program Sztokholmski
Nowa strategia opiera się na działaniach z powodzeniem zrealizowanych w ramach „Sztokholmskiego Programu - otwartej i bezpiecznej Europy dla dobra i ochrony obywateli". Zbudowana jest na poszanowaniu podstawowych praw obywateli, uznając specyfikę tradycji prawnych poszczególnych krajów. Sprzyja także wzmocnieniu prawnej ochrony interesów obywateli UE tak na terytorium Unii, jak i poza nią.
Zapewnia polskim obywatelom, korzystającym ze swobody przepływu osób w ramach Unii, minimalny, wspólny dla całej Unii poziom gwarancji procesowych w postępowaniu karnym. Dotyczy to zarówno ofiar, jak i osób podejrzanych o popełnienie przestępstwa.
Wzajemne zaufanie
Rada Europejska odnotowała potrzebę przeniesienia ciężaru współpracy europejskiej z obszaru tworzenia nowych regulacji prawnych na poprawę współpracy w praktyce. Priorytetem będzie konsolidacja i poprawa, jakości istniejącego dorobku prawnego Unii, lepsze wdrożenie go do prawa krajowego oraz zacieśnienie współpracy krajowych organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości, jak również unijnych agencji.
Ministerstwo Sprawiedliwości jest przekonane, iż przyczyni się to do umocnienia zasady wzajemnego zaufania, która pozostaje osnową europejskiej współpracy sądowej.