Kiedy rolnik może skorzystać z ulgi inwestycyjnej w podatku rolnym

Jestem rolnikiem prowadzącym gospodarstwo rolne. W 2014 r. poniosłem wydatki na modernizację obory znajdującej się na terenie mojego gospodarstwa rolnego. Inwestycja została zakończona 22 grudnia 2014 r., a jej koszt to 48 000 zł (udokumentowany rachunkami i fakturami). Inwestycja zostanie w całości sfinansowana z moich środków. Nie jestem płatnikiem VAT (mam status rolnika ryczałtowego) ani podatku dochodowego od osób fizycznych, tylko podatku rolnego. Słyszałem, że mogę pomniejszyć podatek rolny o wartość inwestycji. Czy to prawda i czy muszę złożyć jakiś wniosek do wójta? – pyta czytelnik.

Zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawy z 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym podatnikom podatku rolnego przysługuje ulga inwestycyjna z tytułu wydatków poniesionych na:

1) budowę lub modernizację budynków inwentarskich służących do chowu, hodowli i utrzymywania zwierząt gospodarskich oraz obiektów służących ochronie środowiska,

2) zakup i zainstalowanie:

a) deszczowni,

b) urządzeń melioracyjnych i urządzeń zaopatrzenia gospodarstwa w wodę,

c) urządzeń do wykorzystywania na cele produkcyjne naturalnych źródeł energii (wiatru, biogazu, słońca, spadku wód)

– jeżeli wydatki te nie zostały sfinansowane w całości lub w części z udziałem środków publicznych.

Ulga inwestycyjna w podatku rolnym przysługuje m.in. z tytułu budowy lub modernizacji budynków inwentarskich służących do chowu, hodowli i utrzymywania zwierząt gospodarskich (wyrok NSA z 5 listopada 1991 r., III SA 842/91; wyrok NSA z 2 października 1997 r., I SA/Po 369/97). Nie ma przy tym znaczenia, czy cały budynek inwentarski, czy tylko jego część przeznaczona jest na do chowu, hodowli i utrzymywania zwierząt gospodarskich. W wyroku z 24 marca 1995 r. (SA/Wr 1978/94) NSA stwierdził, że ulga inwestycyjna z tytułu budowy lub modernizacji budynków inwentarskich nie przysługuje tylko z tego względu, że znaczna część zmodernizowanego budynku przeznaczona jest na inne cele związane z gospodarstwem rolnym.

Uwaga! Wydatki poniesione na zakup i zainstalowanie urządzeń (np. do schładzania mleka) są podstawą do przyznania ulgi inwestycyjnej z tytułu modernizacji budynku, jeśli urządzenia te zainstalowane są na stałe w budynku inwentarskim, tzn. stanowią substancję budynku, a nie jego wyposażenie (pismo Ministerstwa Finansów z 28 kwietnia 2003 r., LK-421/LP/03/AP; wyrok NSA z 14 października 1998 r., III SA 1565/97).

Wsparcie ze środków publicznych

Od 1 stycznia 2009 r. fakt sfinansowania inwestycji w całości lub w części z udziałem środków publicznych (np. współfinansowanie ze środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich bądź ze środków ARiMR) wyklucza możliwość skorzystania z ulgi inwestycyjnej w podatku rolnym (wyrok WSA w Bydgoszczy z 8 września 2009 r., I SA/Bd 451/09). Podatnik powinien więc przeanalizować, czy bardziej opłacalne dla niego jest skorzystanie z ulgi inwestycyjnej w podatku rolnym czy ubieganie się o refundacje wydatków ze środków publicznych.

Do odliczenia 1/4 poniesionych nakładów

Ulga inwestycyjna przyznawana jest po zakończeniu inwestycji i polega na odliczeniu od należnego podatku rolnego od gruntów położonych na terenie gminy, w której została dokonana inwestycja, 25 proc. udokumentowanych rachunkami nakładów inwestycyjnych (art. 13 ust. 2 ustawy o podatku rolnym).

Przykład nr 1

Z przedstawionego w pytaniu stanu faktycznego wynika, że koszt inwestycji zrealizowanej przez czytelnika to 48 000 zł (udokumentowany rachunkami i fakturami). Zatem kwota ulgi inwestycyjnej w podatku rolnym przysługującej czytelnikowi to 12 000 zł (48 000 zł x 25 proc.).

Jak stwierdził WSA w Lublinie w wyroku z 6 lipca 2007 r. (I SA/Lu 323/07), ulga inwestycyjna może być zastosowana tylko do należnego podatku rolnego od gruntów położonych na terenie gminy, w której została dokonana inwestycja. Aby można było skorzystać z ulgi, inwestycja musi być zrealizowana na terenie gminy, w której są położone grunty rolne.

Przykład nr 2

Jeżeli podatnik (nasz czytelnik) posiadałby grunty rolne np. na terenie dwóch gmin (gmina A i gmina B), a zmodernizowany budynek inwentarski znajdował się na terminie jednej gminy (np. gminy A), to ulga inwestycyjna przysługiwałby tylko w odniesieniu do podatku rolnego płaconego od gruntów znajdujących się w gminie A, na terenie której ponoszone były nakłady inwestycyjne. W stosunku do podatku rolnego należnego od gruntów położonych na terenie gminy B ulga inwestycyjna by nie przysługiwała.

Ulga inwestycyjna przyznawana jest po zakończeniu inwestycji (pismo Ministerstwa Finansów z 28 kwietnia 2003 r., LK-421/LP/03/AP). W przypadku czytelnika może być przyznana po 22 grudnia 2014 r.

Tylko na wniosek

Ulga inwestycyjna nie przysługuje z mocy prawa, lecz wymaga postępowania, które kończy się wydaniem decyzji w sprawie ulgi inwestycyjnej, w której określa się kwotę przyznanej ulgi od należnego podatku rolnego (wyrok WSA we Wrocławiu z 4 sierpnia 2010 r., III SA/Wr 249/2010). Decyzję w tym zakresie podejmuje wójt (burmistrz/prezydent miasta).

Jak wyjaśnił WSA w Poznaniu w wyroku z 3 grudnia 2010 r. (I SA/Po 675/10), „(...) procedurę przyznania ulgi inwestycyjnej uruchamia wniosek zainteresowanego złożony najwcześniej po zakończeniu realizacji inwestycji. Jednocześnie ustawodawca nie określił ostatecznego terminu, w którym taki wniosek powinien zostać złożony. Z uwagi na to, że z wnioskiem można wystąpić dopiero po zakończeniu realizacji inwestycji, termin złożenia wniosku nie zawsze będzie się pokrywać z terminem dokonywania wydatków inwestycyjnych (tak jak w omawianej sprawie). Tym samym ulga nie mogła być realizowana przez skarżącego w trakcie ponoszenia wydatków, tj. w toku realizacji inwestycji (...)".

Do wniosku o przyznanie ulgi należy dołączyć zestawienie poniesionych wydatków inwestycyjnych wraz z rachunkami lub ich uwierzytelnionymi odpisami, stwierdzającymi wysokość tych wydatków (art. 13d ust. 2 ustawy o podatku rolnym).

Przy obliczaniu ulgi inwestycyjnej rolnik indywidualny nie może zaliczyć do wydatków inwestycyjnych wkładu pracy własnej (wyrok NSA z 25 stycznia 1996 r., SA/Bk 553/95; wyrok NSA z25 stycznia 1996 r., SA/Bk 554/95).

Zwolnienia i ulgi podatkowe udzielone na wniosek podatnika stosuje się od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym złożono wniosek (art. 13d ust. 3 ustawy o podatku rolnym).

Przykład nr 3

Załóżmy, że czytelnik złożył wniosek do wójta o ulgę inwestycyjną jeszcze w 2014 r. (np. 30 grudnia 2014 r.). Jeżeli organ podatkowy (wójt) przyzna ulgę inwestycyjną w podatku rolnym, to będzie ona miała zastosowanie od stycznia 2015 r. niezależnie od tego, kiedy zostanie wydana w tym zakresie decyzja (np. styczeń 2015 r., luty 2015 r.).

Nie dłużej niż 15 lat

Ulga z tytułu tej samej inwestycji nie może być stosowana dłużej niż przez 15 lat (art. 13 ust. 3 ustawy o podatku rolnym).

Przykład nr 4

Jak pamiętamy z przykładu nr 1, kwota ulgi inwestycyjnej wynosi 12 000 zł. Załóżmy, że podatek rolny płacony przez czytelnika na terenie gminy, w której została zrealizowana inwestycja, wynosi:

Wariant I: 1000 zł rocznie – czytelnik będzie rozliczać ulgę przez 12 lat

Wariant II: 800 zł rocznie – czytelnik będzie mógł rozliczać ulgę maksymalnie przez 15 lat; odliczy zatem jedynie 12 000 zł (15 lat x 800 zł)

Uwaga, na potrzeby wariantu I i II przyjmujmy, że wysokość podatku rolnego przez te wszystkie lata nie ulegnie zmianie. W praktyce należy się jednak liczyć ze zmianą jego wysokości.

Wariant III: 12 800 zł rocznie – czytelnik rozliczy ulgę w trakcie 2015 r.

Kwota ulgi inwestycyjnej jest odliczana z urzędu w decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego. Podatnicy obowiązani do składania deklaracji na podatek rolny odliczają, określoną w decyzji w sprawie ulgi inwestycyjnej, kwotę przyznanej ulgi od należnego podatku rolnego (art. 13 ust. 3a ustawy o podatku rolnym). W przypadku rolników indywidualnych (podatników podatku rolnego) – takich jak czytelnik – przyznaną ulgę odlicza organ podatkowy (wójt, burmistrz/prezydent miasta) w decyzji ustalającej podatek rolny na dany rok.

Przykład nr 5

W przypadkach opisanych w przykładzie nr 4 wójt w decyzji ustalającej należny podatek rolny pomniejszy go o kwotę ulgi inwestycyjnej, aż do pełnego jej rozliczenia, nie dłużej jednak niż przez 15 lat. W wariantach z przykładu nr 4 podatek rolny do zapłaty za 2015 rok wyniesie:

Wariant I: 0 zł (1000 zł – 12 000 zł)

Wariant II: 0 zł (800 zł – 12 000 zł)

Wariant III: 800 zł (12 800 zł – 12 000 zł).

Niewykorzystana przechodzi na następcę

Kwota ulgi inwestycyjnej niewykorzystana przez podatnika przechodzi na jego następców, jeżeli gospodarstwo rolne zostało nabyte stosownie do przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników lub w drodze dziedziczenia (art. 13d ust. 5 ustawy o podatku rolnym).

Jak wynika z pisma Ministerstwa Finansów z 11 stycznia 2005 r. (LK-1377/LP/04/KD), ustawodawca wskazał tylko dwie sytuacje (katalog zamknięty), kiedy niewykorzystana kwota ulgi inwestycyjnej w podatku rolnym przechodzi na następców podatnika, który uzyskał do niej prawo, tj. w przypadku gdy gospodarstwo rolne zostało nabyte stosownie do przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników >patrz ramka lub w drodze dziedziczenia. Umowy przekazania gospodarstwa rolnego zawarte w celu otrzymania renty strukturalnej nie są umowami zawartymi stosownie do przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników.

Skutki sprzedaży obiektów

Podatnik traci prawo do odliczenia od podatku rolnego niewykorzystanej kwoty ulgi inwestycyjnej w przypadku sprzedaży obiektów i urządzeń, od których przyznana została ta ulga, lub przeznaczenia ich na inne cele niż związane z działalnością rolniczą (art. 13 ust. 4 ustawy o podatku rolnym).

Autor jest doradcą podatkowym

Następca musi być młodszy co najmniej o 15 lat

Przez umowę z następcą rolnik będący właścicielem (współwłaścicielem) gospodarstwa rolnego zobowiązuje się przenieść na osobę młodszą od niego co najmniej o 15 lat (następcę) własność (udział we współwłasności) i posiadanie tego gospodarstwa z chwilą nabycia prawa do emerytury lub renty inwalidzkiej, jeżeli następca do tego czasu będzie pracować w tym gospodarstwie. Ponadto umowa z następcą może zawierać inne postanowienia, w szczególności dotyczące wzajemnych świadczeń stron przed i po przeniesieniu przez rolnika własności gospodarstwa rolnego na następcę (art. 84 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników). Umowa z następcą, a także umowa w celu wykonania umowy z następcą (przenosząca własność gospodarstwa rolnego na następcę), powinna być zawarta w formie aktu notarialnego (art. 85 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników).

Co w przypadku zbiegu praw do ulg i zwolnień

W przypadku zbiegu praw do zwolnień i ulg z różnych tytułów przy ustalaniu zobowiązania podatkowego w zakresie podatku rolnego na dany rok podatkowy w pierwszej kolejności stosuje się ulgi określone w art. 13b, następnie w art. 12, w art. 13a i w art. 13 ustawy o podatku rolnym. Podstawę obliczenia ulgi z danego tytułu stanowi należny podatek po zastosowaniu ulgi z tytułu poprzedzającego (art. 13d ust. 4 ustawy o podatku rolnym).

Oznacza to, że w pierwszej kolejności zastosowanie ma:

- ulga przewidziana dla gospodarstw rolnych: żołnierzy odbywających zasadniczą służbę wojskową lub długotrwałe przeszkolenie wojskowe, oraz osób spełniających zastępczo obowiązek służby wojskowej w formie skoszarowanej – prowadzących te gospodarstwa bezpośrednio przed powołaniem do służby (zob. art. 13a ustawy o podatku rolnym),

- zwolnienia przewidziane w art. 12 ustawy o podatku rolnym, m.in.: dla użytków rolnych klas: V, VI i VIz, oraz gruntów zadrzewionych i zakrzewionych ustanowionych na użytkach rolnych; dla gruntów ornych, łąk i pastwisk objętych melioracją – w roku, w którym uprawy zostały zniszczone wskutek robót drenarskich,

- zwolnienie dla gruntów położonych na terenach podgórskich i górskich (klasy gruntów: I, II, IIIa, III i IIIb, IVa, IV i IVb (zob. art. 13b ustawy o podatku rolnym), i dopiero

- ulga inwestycyjna (zob. art. 13 ustawy o podatku rolnym).

Podatki Rolnicy