Celem kontroli Rzecznika Praw Dziecka było rozpoznanie stopnia zapewnienia dzieciom bezpiecznych i higienicznych warunków wypoczynku oraz ocena stanu przestrzegania praw dziecka. Kontrolerzy zwracali uwagę przede wszystkim na: zapewnienie bezpieczeństwa wypoczynku dzieci, status organizatorów wypoczynku, kwalifikacje wychowawców i kierowników wypoczynku, prawidłowość prowadzenia dokumentacji wypoczynku, zapewnienie opieki medycznej, warunki, w których przebywały dzieci, jakość oferty programowej i żywienia dzieci oraz stan przestrzegania praw dziecka podczas wypoczynku. W skontrolowanych w tym roku miejscach wypoczynku przebywało w sumie 9 351 dzieci.
Kolonie i obozy coraz bezpieczniejsze
Dobra wiadomość dla rodziców jest taka, że ich dzieci są coraz bezpieczniejsze i dobrze spędzają czas, a oferowane najmłodszym programy – atrakcyjne. Zdarzały się problemy, jednakże organizatorzy wypoczynku skutecznie radzili sobie w ich rozwiązywaniu. Z roku na rok poprawia się standard i bezpieczeństwo w obiektach wypoczynkowych, w których organizowane są obozy i kolonie.
Stwierdzone nieprawidłowości
Od lat problemem jest zbyt mały udział dzieci z niepełnosprawnościami w wypoczynku. Dzieci te stanowią zaledwie 0,7% wszystkich uczestników wypoczynku letniego.
Najczęściej pojawiającą się nieprawidłowością podczas kontrolowanych miejsc wypoczynku był brak zaświadczenia z Krajowego Rejestru Karnego lub odpowiedniego oświadczenia o niekaralności – niezbędnego dokumentu, który powinien posiadać każdy kierownik wypoczynku, wychowawca i inne osoby opiekujące się dziećmi (36 miejsc wypoczynku – 17%).
Kolejnym problemem był brak ustalenia i przydzielenia szczegółowego zakresu czynności wychowawcom, trenerom, instruktorom sportu i innym osobom prowadzącym zajęcia z dziećmi przez kierowników wypoczynku (20 miejsc wypoczynku – 9%). Zaniedbania w tym zakresie w bezpośredni sposób wpływają na bezpieczeństwo dzieci podczas wypoczynku.
Stwierdzono również braki dokumentacji poświadczającej kwalifikacje kadry oraz dzienniczków, które powinny być prowadzone przez wychowawców (7 miejsc wypoczynku – 3%).
Wnioski pokontrolne wskazują również, że organizatorzy i kierownicy wypoczynku powinni szczególną wagę przywiązywać do ochrony dzieci przed jakąkolwiek formą przemocy. Kontrola potwierdziła występowanie zjawiska przemocy rówieśniczej, dlatego Rzecznik wskazał na konieczność wsparcia dzieci w procesie adaptacji w pierwszych dniach pobytu i zbudowania właściwych relacji z otoczeniem.
- Obserwujemy systematyczny wzrost atrakcyjności oferty programowej. Coraz częściej organizowany jest wypoczynek tematyczny. Jednak, podobnie jak w latach ubiegłych, niewielki odsetek uczestników obozów i kolonii stanowią dzieci z niepełnosprawnościami, nad czym bardzo ubolewam – komentuje Marek Michalak.
Wnioski i uwagi Rzecznika Praw Dziecka zostały przekazane Ministrowi Edukacji Narodowej wraz z apelem o ich uwzględnienie w działaniach ukierunkowanych na przygotowanie warunków do organizacji bezpiecznego wypoczynku dla dzieci i młodzieży.
